حفظ قرآن، یکی از راه های ورود به تدبّر است!
انس با قرآن دل هاى ما را با معارف قرآن آشناتر خواهد كرد. هر چه در دنیاى اسلام كمبود هست، بر اثر دورى از معارف الهى و معارف قرآنى است.
قرآن کریم، ریسمان استوار و دستاویز محکمی است که خداوند به بندگانش هدیه داده است و بنابر سفارش رسول مکرمش، در کنار عترت، می بایست به آن تمسک ورزید. (سیوطی،1414 هـ.ق، ج2، ص60؛ کلینی، 1389 هـ.ق، ج2، ص415)
قرآن، تنها کتاب آسمانی است که از تحریف مصون مانده و یگانه کلامی است که بر بلندای قله فصاحت، هدایت و رستگاری را نوید داده (اسراء، 2) و رمز و راز مکتوم عالم را باز می گوید. (نحل، 89)
در مکتب اسلام، قرآن به عنوان بهترین و مطمئن ترین راه انس با حضرت حق تعریف شده است. گرچه انس با قرآن کریم مراحل مختلفی دارد از جمله: نگاه، شنیدن، روخوانی، قرائت، ترتیل، تلاوت، درس (مراجعه مکرر)، حفظ، تدبر، تفکر، تمسک، فهم و عمل؛ اما مرحله نهایی و اصلی انس، عمل کردن به دستورات آن امانت مقدس الهی و پیاده نمودن در جامعه می باشد.
متأسفانه، امروزه در بسیاری از جوامع، انس با امور دنیوی بر انس با قرآن مقدم شده است.
و این در حالی است که قرآن كتاب حكمت است، كتاب علم است، كتاب حیات است. حیات امت ها و ملت ها در آشنائى با معارف قرآن و عمل به مقتضاى این معارف و عمل به احكام قرآنى است.
انسان ها اگر طالب عدالتند و از ظلم بیزارند، راه مبارزه‌ى با ظلم را باید از قرآن فرا بگیرند.
انسان ها اگر طالب علمند و به وسیله‌ى معرفت و آگاهى و علم می خواهند زندگى را رونق ببخشند و راحت و رفاه را براى خودشان تأمین كنند، راهش به وسیله‌ى قرآن نشان داده می شود. انسان ها اگر در پى ارتباط با خداى متعال و صفاى معنوى و روحى و آشنائى با مقام قرب الهى هستند، راهش قرآن است.
ضعف ما امت مسلمان، عقب ماندگى ما، كج رفتارى هاى ما، كج تابى هاى ما در مسائل اخلاقى و زندگى، همه‌ى اینها ناشى از دورى از قرآن است.
ملت هاى مسلمان بر اثر حاكمیت طغیان گران و طاغوت ها - كه قرآن مخاطبان خود را این همه از طاغوت ها بر حذر داشته است - خونشان مكیده شد؛ نه فقط خون اقتصادیشان، نه فقط منابع حیاتى و معادن زیر زمینى و نفت و امثال این ها، بلكه روحیه‌ى ایستادگیشان، مقاومتشان، طلب علوّ و عزت در دنیا هم از ملت هاى مسلمان گرفته شد.
ضعف ما امت مسلمان، عقب ماندگى ما، كج رفتارى هاى ما، كج تابى هاى ما در مسائل اخلاقى و زندگى، همه‌ى اینها ناشى از دورى از قرآن است
ملت هاى مسلمان به فرهنگ خودشان پشت كردند، فرهنگ مادیگرى را پذیرفتند. با اینكه به ظاهر ما كلمه‌ى «لا اله الّا اللَّه» گفتیم، در طول زمان مسلمان بودیم، اما فرهنگ غرب و معارف غرب در دل هاى ما اثر كرد و ما را از حقایق دور كرد. آن وقت نه فقط اقتصادمان را، عزت دنیویمان را از دست دادیم، بلكه اخلاق و معالم اخلاقیمان را هم از دست دادیم. ما اگر دچار تنبلى هستیم، اگر دچار ضعف و سستى هستیم، اگر دل هاى ما با یكدیگر مأنوس نیست، اگر در میان ما بدخواهى وجود دارد، اینها از آثار فرهنگ تزریقاتىِ تحمیلىِ ضد اسلامى و غیر اسلامى است.
نقش قرآن این است كه ما را از لحاظ ماده و معنا اعتلاء ببخشد؛ و این كار را قرآن می كند. كسانى كه با تاریخ آشنا هستند، نمونه‌هایش را در تاریخ دیدند.
حفظ قرآن، تدبیر در قرآن را به ارمغان می آورد
یكى از چیزهائى كه می تواند تدبر در قرآن را به ما ارزانى بدارد، حفظ قرآن است.
توجه داشته باشید كه حفظ قرآن قدم اول است. اولاً حفظ را باید نگه داشت. بنابراین حافظ قرآن باید تلاوت كننده‌ى مستمر قرآن باشد؛ یعنى مرتباً بایستى قرآن را تلاوت كند؛ والّا حفظ از دست خواهد رفت. بعد بایستى این حفظ كمك كند به تدبر؛ حفظ حقیقتاً كمك می كند به تدبر. آنجائى كه شما قرآن را تكرار می كنید، حافظید و می خوانید، فرصت تدبر و تعمق در آیات قرآن براى شما پیدا می شود.
البته انس با تفاسیرى كه مراد از آیه را تبیین می كنند، خیلى لازم است. وقتى حفظ باشد و این انس با تفسیر هم باشد و تدبر باشد، نتیجه می شود؛ شكوفائى قرآنى.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منابع:
برگزیده ای از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی
سایت راسخون
مقاله علی اصغر شعایی؛ سایت مسابقات قرآنی ایران
