موثرترین راه برای جلوگیری از تکرار گناه!!
احساس خجلت و شرمندگی در برابر خداوند نسبت به پیشینه های سوء خود، از بهترین حالات روحی و معنوی و زمینه ساز توبه و جلب رحمت و عنایت پروردگار است
.ضمن آن که انسان همواره باید از گذشتههای سوء، نگران و نسبت به آینده خود نیز بیمناک باشد در عین حال این خوف و اندوه هرگز نباید به گونهای باشد که انسان را مایوس و ناامید سازد؛ چه این خود گناهی کبیره و دامی ابلیسی است.
خداوند منان رحمتی بی پایان دارد و از همه بندگان گنهکار خود دعوت نموده است که به او التجاء نموده و به سوی رحمت بیکرانش دست نیاز بگشایند و وعده داده است که اگر توبه نموده و دست از زشتی ها بشویند همه گناهان را خواهد بخشید و آنان را مشمول لطف و کرم بی منتهای خود خواهد کرد.
از امام باقر(علیه السلام) روایت است: لیس من عبد مومن الا و فی قلبه نوران نور خیفة و نور رجا، لو وزن هذا لم یزد علی هذا و لو وزن هذا لم یزد علی هذا: هیچ بنده مومنی نیست جز آنکه در ضمیرش دو نور تابان است: «نور خوف» نسبت به کردههای پیشین و فرجام پسین و «نور امید» به فضل و رحمت پروردگار، که اگر هر یک با دیگری سنجیده شود هیچ یک فزونی نخواهد یافت. [وسائلالشیعه، ج 2، ص 488]
بنابراین باید با حفظ حالت التجاء و تضرع دائمی در برابر خداوند، امید و رجا به عنایات واسعه خدای رحمان و بنده نواز را نیز در دل بالا برد و رجا را همسان در دل جای داد؛ زیرا غلبه خوف موجب یأس و غلبه رجا موجب جرأت بر گناه است ولی تساوی آن دو بهترین عامل بازدارنده از گناه و تشویق کننده به توبه و انجام عمل صالح می باشد.
پشیمانی اساسی ترین رکن بازگشت و جبران گناه است ولی نباید در آن متوقف ماند بلکه خداوند منان آن را پلی قرار داده است تا بندگان مومن با گذر از آن از جهنم سیئات بیرون جسته و به بهشت صالحات فرود آیند. بنابراین گام بعدی تغییر مسیر و ترک گناه است.
مراقب گناه های بعدی باشیم
انسان از نظر روانی زمینه برای گناهان دیگر پیدا می کند و حالت ملکه در او به وجود می آید مانند انسانی که استعمال مواد مخدر می کند و برای دفعه دوم آماده تر می شود.
برای موفقیت در امر توبه باید دانست که انسان، معجونی از نیروهای گوناگون است. بعضی از آنها از غرایز حیوانی نشأت می گیرد و بعضی از فطرت حقیقت طلب و خداجوی انسان. بین این نیروها به طور دائم، جدال و درگیری وجود دارد. انسان باید با مبارزهای همیشگی (جهاد اکبر) با وسوسههای شیطانی و نیز ارضای غرایز از طریق مشروع، قوای نفسانی خود را تضعیف و کنترل کند
گاهی طبق سنت الهی گناهکار مصداق «نعم عند المعاصی» می شود یعنی بر اثر کثرت گناهان، خداوند نعمت هائی به او می دهد تا از این طریق بیشتر به گناه کشانده شود.
3. گاهی انسان به طریق دیگری به گناه کشانده می شود، و آن این است که قبح گناه و تلخی آن از بین می رود و شخص خیال می کند که کار خوب انجام می دهد و قدرت تشخیص از او سلب می شود.
4. گاهی بر اثر گناه صفت حرص و دنیاطلبی در انسان ایجاد می شود، که باز هم در این صورت حاضر است به خاطر دنیا دست به هر کاری و گناهی بزند.
5. گاهی هم اساساً از گناه کردن لذت می برد و موقعی که دل انسان به ارتکاب آن لذت بُرد دائما مایل است گناه انجام دهد و لذت ببرد. (آثار گناهان، ص106-107)
موفقیت در توبه
1- برای موفقیت در امر توبه باید دانست که انسان، معجونی از نیروهای گوناگون است. بعضی از آنها از غرایز حیوانی نشأت می گیرد و بعضی از فطرت حقیقت طلب و خداجوی انسان. بین این نیروها به طور دائم، جدال و درگیری وجود دارد. انسان باید با مبارزهای همیشگی (جهاد اکبر) با وسوسههای شیطانی و نیز ارضای غرایز از طریق مشروع، قوای نفسانی خود را تضعیف و کنترل کند.
2- چنانچه شکست های شما در امر توبه مربوط به امور شهوانی است، در صورت امکان حتماً ازدواج کنید. با ازدواج صحیح، تا حدود زیادی در کنترل شهوت و ارضای مشروع آن موفق خواهید شد و زمینه برای استمرار توبه بیشتر فراهم خواهد شد.
3- برای استمرار توبه، برنامه زمان بندی شده برای مبارزه با گناهان داشته باشید. این برنامه در ابتدا سبک باشد و کمکم آن را جدیتر و سنگینتر کنید.
پشیمانی اساسی ترین رکن بازگشت و جبران گناه است ولی نباید در آن متوقف ماند بلکه خداوند منان آن را پلی قرار داده است تا بندگان مومن با گذر از آن از جهنم سیئات بیرون جسته و به بهشت صالحات فرود آیند. بنابراین گام بعدی تغییر مسیر و ترک گناه است
اگر در همان اول شرط کردید که من هیچگاه گناه نمی کنم، عملی نخواهد بود مثلاً با خودتان شرط کنید امروز فقط می خواهم چشم خود را کنترل کنم و آن روز را نیز چند قسمت کنید.
4- برای التزام به استمرار توبه، در صورت تخلف و شکستن توبه جریمهای قرار دهید و حتماً آن جریمه را پرداخت یا ادا نمایید (مثل دادن صدقه، گرفتن روزه و...).
تا می توانیم ایمانمان را تقویت کنیم!
برای تقویت ایمان در دو زمینه باید کوشا باشید:
1- رشد علمی برای این کار، کتاب های شهید مطهری و شهید دستغیب را به تدریج- طبق یک برنامه هفتگی- مطالعه کنید.
از کتابهای شهید مطهری، مقدمهای بر جهان بینی و از کتابهای شهید دستغیب، ایمان و گناهان کبیره را بخوانید.
2- بعد عملی اولین گام، انجام واجبات و ترک محرمات است. در جدولی همه روزه برنامههای انجام شده و خدای نخواسته خلافهایی که مرتکب شدهاید را ثبت کنید و بلافاصله تصمیم به از بین بردن آنها با روش های ذکر شده بگیرید. نتیجه و میزان موفقیت هر یک از آنها را ثبت کنید و در پایان نتیجه را محاسبه کنید برای تخلفات خود را ملامت کرده و برای موفقیتها خدا را شاکر باشید.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
حوزه
افکار نیوز
مطالب مرتبط:
