چرا این دنیا برای عذاب کافی نیست؟
در جهان اسلام و شیوه پیامبر و ائمه معصومین دلایل متعدد و متنوعی در اثبات معاد مطرح است. اما عمده دلیل برای اثبات معاد چنان که قرآن هم عنایت خاصی به این دلیل دارد برهان عدل است. البته مقدمه عدل الهی را باید از جای دیگری آورد و برهان، برهان خوبی است.
در این مقاله می خواهیم از این منظر به اثبات معاد بپردازیم.
خداوند عادل است
در بحث های خداشناسی ثابت شده است که خداوند عادل است و ذره ای ظلم به هیچ بنده ای نمی کند. اما در دنیا می بینیم که امکان تحقق عدل الهی نیست و این دنیا ظرفیت اجرای عدل الهی را به طور کامل ندارد، مثلا فرض بفرمایید که شخصی یک نفر را کشته است، عدالت اقتضا می کند که او را به ازای کشتن یک انسان بی گناه اعدام کنند، اما اگر این شخص بیش از یک نفر مثلا صد نفر را کشت، چه کار باید کرد؟ جز این است که یک بار اعدامش می کنند و نود و نه نفر دیگر خونشان به هدر می رود و کاری نمی توان کرد و راهی هم وجود ندارد که بتوان به طور کامل او را مجازات کرد.
بنابراین دنیا آن کششی که عدل واقعی در آن اجرا بشود را ندارد. مثال های فراوان دیگری هم می توان زد، مثلا یک نفر همه عمرش کار خوب کرده و در خدمت بندگان خدا بوده، حال از دنیا رفته و پاداش کارهایش را ندیده است. شخص دیگری برعکس همه عمرش در حال ضرر زدن و اذیت بندگان خدا بوده است، انواع جرائم را مرتکب شده و از دست قانون هم فرار کرده است این هم به نتیجه اعمالش نمی رسد.
اگر فقط این دنیا باشد و جای دیگری وجود نداشته باشد باید گفت به نفر اول و همه کسانی که تحت ستم نفر دوم بودند ظلم شده است. از طرفی هم خداوند متعال هرگز ظلم بر بندگانش را نمی پذیرد و به دنبال برقراری عدالت در جامعه بشری می باشد. بنابراین باید عالم دیگری باشد که ظرفیت تحقق عدل الهی را داشته باشد، طوری که آن قاتل را بتوان صد بار مجازات و صد بار اعدام کرد و این امر در این دنیا این امکان پذیر نیست پس باید در فضای دیگری که شرایط کامل را دارا بوده شخص را مجازات کرد. در جهان دیگر با شرایط خاص خود گنهکار می سوزد، پوستش سفت می شود، آن پوست را می کنند، پوست بعدی، باز عذاب از اول شروع می شود یعنی در حد اعدام، بلکه بالاتر از اعدام، مجازات می شود و دوباره مجازات از اول شروع می شود. تا مجازات آن صد نفری که به دست این شخص کشته شدند را ببیند و این چنین است بقیه مجازات هایی که دنیا ظرفیت اجرای آن را ندارد.
همچنین آن عالم ظرفیت پاداش بنده خوب را هم دارد. اگر چه خوبی قابل احصاء و شمارش نباشد یا دنیای مادی ظرفیت آن پاداش را نداشته باشد مثل اجر شهید که حتما پس از مرگ باید به او داده شود.
حاصل این برهان این شد که خداوند عادل است و ذره ای ظلم به کسی نمی کند.
نتیجه
اگر ما بودیم و دنیا به خیلی ها ظلم شده بود، خیلی ها حقشان در دنیا ایستفا نشده بود، بنابراین باید عالم دیگری باشد که در آن عالم، عدل الهی تحقق پیدا بکند. این برهان، برهان محکمی است و قرآن به آن عنایت دارد.
باز آوری: مریم جعفری
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منبع: پاسخ به سوالات اعتقادی استاد محمدی موجود در سایت رادیو معارف
مطالب مرتبط:
