آموزش به دانش آموزانی معلول جسمی و ذهنی
از سال 1975 به بعد بر طبق حقوق عمومی، دانش آموزان با میزان استعدادهای متفاوت از حق تحصیل برخوردار شده اند و از معلم خواسته شده است تا فعالیت های کلاسی منظمی را برای آن ها فراهم نماید. برای ابن دانش آموزان طرح های آموزشی جداگانه ای به اجرا در می آید و بر اساس نیازها و توانایی های ارزیابی شده ی آن ها تکالیف درسی ارائه می گردد. بر طبق این حقوق، دانش آموزانی که نیازهای خاص دارند، در صورت امکان در محیط آموزشی کمی محدود قرار می گیرند. به این معنا که معلم چنین کلاسی باید روش کار خود را تغییر دهد و روش های آموزشی هم ساز با این دانش آموزان را در پیش بگیرد.
گاهی اوقات وقتی معلم متوجه حضور دانش آموزی با نیازهای خاص می گردد با عصبانیت عکس العمل نشان می دهد. معمولا این واکنش ها در نتیجه عدم اطمینان از تامین نیازهای این دانش آموزان می باشد. به خاطر بسپارید که اگر این دانش آموز فرزند شما بود، بهترین امکانات آموزشی را برای او درخواست می نمودید. پس اگر این مطلب را در نظر داشته باشید در ارائه کمک ها و امتیازات صبور خواهید بود و از انجام آن ها ناراحت نمی شوید.
از آن جایی که بعضی از دانش آموزان شدیدا معلول هستند و در کلاس های منظم و معمولی قادر به فعالیت نمی باشند، بنابراین احتمالا هیچ یک از آن ها در کلاس شما حضور نخواهند داشت. اما ممکن است دانش آموزانی بر روی ویلچیر یا با وسایل ویژه دیگری از قبیل سمعک و عینک های مخصوص، کفش ها و یا وسایل کمکی ویژه وجود داشته باشند. لذا به منظور کمک به این دانش آموزان در کلاس لازم است اقدامات ساده ای انجام دهید. مثلا میزهای تحریر کلاس را به گونه ای مرتب کنید که باعث دسترسی و استفاده آسان تر این گونه دانش آموزان شود. کمک به دانش آموز معلول در هنگام حرکت را به عهده دانش آموزان دیگر بگذارید، هنگامی که در کلاس صحبت می کنید به گونه ای بایستید که در معرض دید آن ها باشید و بلند تر صحبت نمایید. این دانش آموزان تمایل دارند تا حد امکان آرام و بی سر و صدا باشند.
در گردش و فعالیت های گروهی به دانش آموزان با محدودیت های جسمی –ذهنی توجه کنید.
پیش از شرکت دادن دانش آموزانی با نیازهای خاص، در یک بازدید و فعالیت گروهی لازم است به این نکته بیندیشید که چگونه به آن ها کمک نمایید تا ضمن شرکت در گروه، هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی و عاطفی در آرامش باشند. مثلا گروه سرودی را در نظر بگیرید که در بخش مسابقه شرکت نموده و یک دانش آموز که بر روی ویلچر قرار دارد عضو آن گروه می باشد. معلم افراد را به گونه ای آرایش داده بود که فرد مذکور بر روی کف صحنه و جلوی گروه بنشینید تا بتواند با گروه هم آواز گردد، اما اگر در سالن برگزاری مسابقه هیچ راه شیب دار و درب هم سطح خیابانی وجود نداشته باشد تا ویلچیر بتواند وارد شود معلم می تواند از داور مسابقه درخواست کند که گروه در پایین صحنه برنامه خود را اجرا نماید تا دانش آموز ویلچیر نشین بتواند با دیگر اعضای گروه همراهی کند.
گاهی اوقات فراهم نمودن کمک برای دانش آموزانی که از لحاظ فیزیکی(معلول جسمی-حرکتی) مشکل دارند، نسبت به فراهم آوردن امکانات آموزشی برای معلولان ذهنی آسان تر می باشد. شاید تشخیص این که معلولان ذهنی به چه کمک هایی نیاز دارند برای معلم مشکل باشد. در بعضی موارد آن ها دارای معلولیت هایی هستند که قابل رویت نمی باشد. در مدارسی که برنامه های آموزشی ویژه ی خوبی دارند، معلمان با سازمان آموزش کودکان استثنایی در ارتباط هستند. به طوری که گاهی اوقات به منظور کمک به معلم های کلاس های معمولی، نحوه آموزش به این دانش آموزان را به آن ها آموزش می دهند.
در برخی مواقع یک معلم معمولی برای انجام کارهای بسیار ساده ای که آموزش یک شاگرد معلول را ممکن می سازد، بیش تر از زمان به اتمام رساندن یک تکلیف آموزشی وقت صرف می کنند. بنابراین هنگام برگزاری آزمون ها وی را نزد یک معلم مدرسه استثنایی می فرستد تا به صورت شفاهی از وی آزمون به عمل آورد. گاهی اوقات با تعیین وظایف مختصر تر برای آن دانش آموز یا تغییر دادن سطح معیارها تا حد کمی به منظور هم آهنگی با آموزش دانش آموزان معلول می توان این مشکل را حل نمود.
دانش آموزان با محدودیت های خاص دارای مشکلات منحصر به فرد می باشند.
دانش آموزان معلول برای معلم های خود دردسرهای منحصر به فردی ایجاد می نمایند. اغلب این دانش آموزان دارای علایم بیماری هایی هستند که بسیار شبیه مشکلات رفتاری می باشند. و این برای معلم مشکل است که با توجه به عملکرد شاگرد این دو مورد را از یک دیگر تشخیص دهد.هم چنین بعضی از این دانش آموزان تقریبا باهوش هستند و خیلی سریع یاد می گیرند که چگونه معلم خود را فریب دهند و به گونه ای تظاهر کنند که تکالیف آن ها سخت و طولانی بوده است. بنابراین بسیار مهم است که معلم به آموزگاران سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی اعتماد نماید. از آن جایی که این شاگردان با بعضی از طرح های آموزشی و برنامه طراحی شده ای که به موفقیت در کلاس های معمولی کمک می کند مشکلاتی دارند، معلمان مدارس استثنایی می توانند در رفع این مشکلات به معلم کلاس کمک با ارزشی نمایند. دلیل دیگر ارزش حضور معلم دانش آموزان استثنایی این است که یک متخصص دوره دیده در این زمینه می داند یک دانش آموز چه زمانی سعی می کند معلم خود را فریب دهد، و او می تواند به معلم کلاس کمک نماید تا این تقلب ها را کنترل نماید.
مطلبی که شما به عنوان معلم باید در رابطه با کودکان دارای نیازهای ویژه به خاطر بسپارید این است که نگرش ها و عملکرد های شما، نگرش ها و عملکرد های دانش آموزان تان را تحت تاثر قرار خواهد داد. اگر مجبورید در رابطه با این دانش آموزان وقت و تلاش زیادی را صرف نمایید و از این موضوع بیزار می باشید، دانش آموزان تان نیز متوجه این مطلب خواهند شد. در حالی که می توانید از این موقعیت به عنوان روشی برای یادگیری این مطلب که "چگونه این دانش آموزان را درک نموده و به آن ها کمک نمایید" استفاده کنید و کلاس شما فرصتی برای یادگیری ارزش های مهمی چون بردباری و هم دردی خواهد بود.
