کتاب‌هایی که سینما مدیون آن‌هاست

نشریه سینمایی «هالیوود ریپورتر» با همکاری 2120 فعال عرصه‌ هنر هفتم، نظرسنجی انجام داده و 100 فیلم محبوب تاریخ سینما را معرفی کرده است. جای تعجبی ندارد اگر بگوییم بسیاری از آثار موفق تاریخ سینما برداشتی از رمان‌های پرفروش و بعضا گمنام ‌بوده‌اند.

از 25 اثر نخست محبوب‌ترین‌های تاریخ سینما، 14 فیلم با الهام از رمان‌های معروف ساخته شده‌اند که این گویای محبوبیت و جایگاه ویژه آثار ادبی و الهام‌بخش بودن آنان برای سینماگران است.

پدرخوانده

«پدرخوانده» رمانی جنایی از «ماریو پوزو»، نویسنده ایتالیایی است که در سال 1969 به چاپ رسید. این شاهکار ماندگار داستان جنگ قدرت میان خانواده‌های مافیا در نیویورک و زندگی «دون ویتو کورلئونه»، بنیانگذار مافیای ایتالیایی را روایت می‌کند.

«فرانسیس فورد کاپولا» کارگردانی بود که در سال 1972 با ساخت فیلم اقتباسی «پدرخوانده» نام خود را در تاریخ سینمای جهان حک کرد.

جادوگر شهر اوز

«جادوگر شهر اوز» رمانی کودکانه است که اولین‌بار در 17 می 1900 به قلم «ال.فرانک بائوم» منتشر شد. «دبلیو.دبلیو دنسلو» تصویرگر این داستان خاطره‌انگیز است که بارها و بارها مورد اقتباس قرار گرفته است. این کتاب پس از تجدید چاپ‌های بسیار با نام «جادوگر شهر اوز» شهرت یافت. البته اقتباس نمایشی موفق «برادوی» در سال 1902 و فیلم سینمایی به همین نام در سال 1939 نیز در این تغییر نام بی‌تأثیر نبود.

رستگاری در شائوشنک

از دیگر رمان‌های پرفروشی که مورد توجه سینماگران قرار گرفته «رستگاری در شائوشنک» نوشته استفن کینگ است. «فرانک دارابونت» در در سال 1994 این اثر درام را با الهام از رمان کوتاه «ریتا هیورث و رستگاری در شائوشنک» این جنایی‌نویس مشهور آمریکایی به روی پرده برد.

استفن کینگ این اثر را در مجموعه‌ای به نام «فصول مختلف» (1982) به چاپ رساند. این رمان‌نویس ایده‌ اصلی داستانش را از این جمله «لئو تولستوی» الهام گرفته بود: «خدا حقیقت را می‌بیند، اما صبر می‌کند».

ادیسه فضایی

«آرتورسی.کلارک»، نویسنده معروف داستان‌های علمی - تخیلی بود که در سال 1968 رمان «ادیسه فضایی» را به نگارش درآورد. جالب است که تکمیل رمان و فیلم اقتباسی این اثر به طور همزمان صورت گرفت. زمانی که «استنلی کوبریک» نسخه سینمایی «ادیسه فضایی» را اکران کرد، ‌با همراهی کلارک روی متن کتاب هم کار می‌کرد.

فهرست شیندلر

«فهرست شیندلر» از دسته آثاری است که اقتباس سینمایی‌اش بیش از نسخه چاپی آن شهرت دارد. «استیون اسپیلبرگ»، کارگردان بنام هالیوود شاهکار سال 1993 خود را وامدار کتاب برنده بوکر «صندوقچه شیندلر» نوشته‌ی «توماس کینلی» است.

فارست گامپ

«فارست گامپ» از آن فیلم‌های محبوبی است که به افزایش چشمگیر فروش کتاب اقتباس شده کمک شایانی کرد. «وینستون گروم» رمان «فارست گامپ» را در سال 1986 به چاپ رساند و قهرمانی کم‌هوش اما سخت‌کوش را آفرید که بعدها با چهره «تام هنکس» به سینمادوستان جهان معرفی شد. بازی درخشان هنکس در فیلم «رابرت زمه‌کیس» تبدیل به یکی از ماندگارترین کارهای هنری این بازیگر شد.

بر باد رفته

«مارگارت میچل» عاشقانه‌ ماندگارش را در سال 1936 به چاپ رساند. این رمان تاریخی رابطه‌ای عاشقانه را در زمان جنگ‌های داخلی در ایالت جورجیای آمریکا روایت می‌کند. میچل در سال 1937 برای نگارش این اثر موفق به کسب جایزه ادبیات داستانی «پولیتزر» شد. «اسکارلت اوهارا» شخصیت محوری داستان «بر باد رفته» در سال 1939 روی پرده سینما رفت و اقتباس این اثر را به یکی از پرطرفدارترین فیلم‌های کلاسیک سینما بدل کرد.

کشتن مرغ مقلد

«هارپر لی» در طول عمرش تنها یک رمان نوشت، اما با همین کتاب به جایزه معتبر پولیتزر و شهرتی بین‌المللی رسید. «کشتن مرغ مقلد» که از مهمترین آثار ادبیات داستانی آمریکا به حساب می‌آید، در سال 1960 منتشر شد.

فیلم اقتباسی «کشتن مرغ مقلد» نیز در سال 1962 به کارگردانی «رابرت مولیگان» ساخته شد و به جایزه اسکار دست پیدا کرد.

رفقای خوب

«مرد عاقل: زندگی در یک خانواده مافیا» اثر غیرداستانی بود که «نیکولاس پیلگی» به نگارش درآورد و دستمایه ساخت فیلم ماندگار «مارتین اسکورسیزی» شد. پیلگی «مرد عاقل» را در سال 1986 به نگارش درآورد و چهار سال بعد فیلمنامه آن را با همراهی اسکورسیزی نوشت.

چه زندگی شگفت‌انگیزی

«چه زندگی شگفت‌انگیزی» فیلم معروف «فرانک کاپرا» در اصل با الهام از داستان کوتاهی از «فیلیپ ون دورن استرن» ساخته شد. این داستان 1943 به نگارش درآمد و با اقتباس سینمایی‌اش به یکی از محبوب‌ترین کمدی-درام‌های آمریکایی بدل شد.

سکوت بره‌ها

رمان پرفروش «سکوت بره‌ها» نوشته «توماس هریس» در سال 1988 به نگارش درآمد. این کتاب دنباله اثر دیگری از این نویسنده به نام «اژدهای سرخ» بود. هر دوی این رمان‌ها درباره شخصیت محوری «هانیبال لکتر» قاتل سریالی و آدمخوار بودند. سال 1986 بود که نخستین قسمت این رمان‌ها به سینما راه یافت و سپس «سکوت بره‌ها» با بازی درخشان «آنتونی هاپکینز» و «جودی فاستر» روانه پرده نقره‌ای شد.

آرواره‌ها

تریلر آمریکایی «آرواره‌ها» که از کارهای شاخص «استیون اسپیلبرگ» محسوب می‌شود، در واقع اقتباسی است از رمان «پیتر بنچلی». داستان «آرواره‌ها» حول محور حمله یک کوسه‌ سفید خطرناک به یک منطقه ساحلی است که در سال 1975 با بازی «روی شیدر» و «ریچارد دریفوس» روی پرده رفت.

اشک‌ها و لبخندها

اسم این اثر حواشی بسیاری دارد و در واقع برگرفته از کتاب زندگی‌نامه‌ای به نام «داستان خوانندگان خانواده ترپ» است که «ماریا آگوستا ون ترپ» در سال 1949 به چاپ رساند. «رابرت وایز» اما در زمان اقتباس این کتاب، نام آن را به «آوای موسیقی» تغییر داد. در ایران این فیلم کلاسیک با عنوان «اشک‌ها و لبخندها» ‌شناخته می‌شود.