اگر دارو به حلق نرسد روزه‏ باطل نمى‏شود؟

به طور کلی هر گاه روزه دار سهواً یکى از کارهایى که روزه را باطل مى‌کند، انجام دهد روزه‌اش باطل نمی‌شود، اما اگر به خیال این که روزه‌اش باطل شده، عمداً دوباره یکى از آنها را بجا آورد، روزه او باطل است.

1. منظور از رساندن غبار غلیظ و بخار غلیظ به گلو در هنگام روزه این است که؛ اگر انسان در جایی باشد که گرد و غبار غلیظی ایجاد شود (مثل جایی که مشغول خالی کردن خاک از کامیون هستند)، و از آن غبار استنشاق کند طوری که به حلق او برسد، روزه‌اش باطل است. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌1، ص 902، م 1603) ضمن این‌که ملاک تشخیص در زیادی غلظت غبار، عُرف است و در صورت شک در مقدار آن، روزه باطل نمی‌شود.

2. بخار غلی1 روزه را باطل نمى‌کند، مگر این‌که در دهان به صورت آب در آید و آن‌ را فرو دهد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌1، ص 903) البته برخی از مراجع تقلید می‌گویند: بنابر احتیاط واجب، روزه‌دار بخار غلیظ را به حلق نرساند. (لنکرانى، محمد فاضل موحدى، احکام جوانان، ص 149؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 317؛ مکارم شیرازى، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص 254، م 1362)

به طور کلی هر گاه روزه دار سهواً یکى از کارهایى که روزه را باطل مى‌کند، انجام دهد [روزه‌اش باطل نمی‌شود]، اما اگر به خیال این که روزه‌اش باطل شده، عمداً دوباره یکى از آنها را بجا آورد، روزه او باطل است، (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌1، ص 924‌، م 1654؛ آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: (روزه‌اش باطل نمى‌شود، ولى بنا احتیاط مستحب، قضاى آن را بجا آورد) ولی کفاره ندارد.

حضرت امام خمینی(ره) در پاسخ به سوالی مشابه به این سوال فرموده اند: باید روزه بگیرد و تا در حرج واقع نشده است نمی تواند افطار کند. بلی می تواند مسافرت نماید و در مسافرت افطار نماید و بعد از برگشتن در آن روز لازم نیست امساک کند. (استفتائات حضرت امام خمینی، ج 1، ص320، س 52)

بنابراین، ضعف در بدن و نرسیدن به انجام کارهای روزانه مانند درس خواندن نمی تواند بهانه ای برای روزه نگرفتن باشد.

جواب: اگر آب مسواک به حلق نرسد و بتوانید پس از مسواک هم، آبهای خارجی را از دهان بیرون بریزید اشکال ندارد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 926، م 1573)

نظر مراجع معظم تقلید در باره این مسئله چنین است.

اگر دارو به حلق نرسد و یا به حلق برسد ولى فرو نبرد، روزه‏اش باطل نمى‏شود. (توضیح المسائل (محشى - امام خمینى)، ج ‌1، ص 893 و 943؛ شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج ‌2، ص 148؛ العروة الوثقى، ج 2، المفطرات، الثانى، م 5- 1)

جواب: اگر پوست لب را بکند و فرو دهد روزه اش باطل است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 926، م 1573(

جواب: استفراغ عمدی روزه را باطل می کند و غیر عمدی مبطل روزه نیست. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 957، م 1646)

جواب: اگر آب را به حلق نرسانید و فقط داخل دهان را شستشو دهید مانعی ندارد پس از بیرون ریختن آب سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزید تا یقین کنید که از آب خارج چیزی فرو برده نمی شود. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 958، س1650)

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

جواب: روزه به سبب آن باطل نمى‏شود، ولى واجب است که از رسیدن خون به حلق جلوگیرى کند.

جواب: احتیاط واجب آن است که روزه‏دار از دودهاى انواع دخانیات و نیز مواد مخدّرى که از راه بینى یا زیر زبان جذب مى‏شود خوددارى کند.

جواب: اگر خوردن آن در ماه رمضان براى درمان فشار خون ضرورى باشد، اشکال ندارد، ولى با خوردن آن روزه باطل مى‏شود.

جواب: اگر وظیفه او تیمم باشد و بعد از اینکه خود را جنب کرده، وقت کافى براى تیمم داشته باشد، این کار براى وى جایز است.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

سایت اندیشه قم

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله

مطالب مرتبط:

روزه قضا و روزه مستحبی

حکم حمام کردن در حال روزه

آیا در هنگام روزه میتوان غسل جنابت کرد؟

حکم افطار روزه با فعل حرام