تبیان، دستیار زندگی
هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطۀ مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه اش باطل مى شود، ولى اگر سهواً یا بى اختیار قى کند اشکال ندارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شرائط صحت روزه چیست؟

فقط برای او

هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد.


در مقدمه این نوشتار به توضیح اقسام روزه و شرایط صحت روزه می پردازیم:

اقسام روزه

روزه بر چهار قسم است :اوّل ـ روزه واجب، مانند روزه ماه رمضان.

دوّم ـ روزه حرام، مانند: روزه روز عید فطر و روز عید قربان.

سوّم ـ روزه مستحب، مانند: روزه روز عید غدیر، و روزه روز مبعث.

چهارم ـ روزه مكروه، مانند: روزه روز عاشورا.

شرائط صحت روزه

شرائط صحّت روزه چند چیز است:

1 ـ عاقل بودن.

2 ـ زنان در حال حیض و نفاس نباشند.

3 ـ مرضى كه روزه برایش زیان دارد نداشته باشند.

4 ـ در سفر شرعى نباشد.

5 ـ بیهوش نباشد.

6 ـ ایمان داشته باشد.

7 ـ زمان روزه، عید فطر و عید قربان نباشد.

8 ـ غسل نمودن از جنابت و استحاضه، و پس از تمام شدن دوران حیض و نفاس، زنان غسل حیض و نفاس هم كرده باشند.

9 ـ اجازه شوهر براى زنش، و اجازه پدر و مادر براى فرزند در روزه‏هاى مستحبّى.

10 ـ نداشتن قضاى روزه واجب (پسر بزرگتر كه قضاى روزه پدر بر او واجب است، مى‏تواند روزه مستحبى بگیرد).

11 ـ روزه را براى خدا بگیرد.

سوال: آیا اگر انسان غیر عمدی استفراغ کند روزه اش باطل است؟

مراجع معظم تقلید در این باره فرموده اند: هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 921، م 1646) در هر حال این عمل گرچه از روی عمد انجام شود ولی کفّاره ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 926، م 1658)

سوال: کسی که می خواهد در ماه مبارک رمضان به سفری که چهار فرسخ شرعی است برود و شغلش هم مسافرت نبوده و سفرش هم سفر معصیت نیست بنابراین تکلیفش گرفتن روزه نیست، حال آیا می تواند قبل از حرکت از خانه روزه اش را باطل کند؟

جواب: به نظر مرحوم امام تا این شخص از محله ای که منزلش در آن قرار گرفته خارج نشود نمی تواند روزه را افطار کند. و به نظر سایر مراجع تا از حد ترخص شهر خارج نشود نمی تواند افطار کند. (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 311، س 26)

سوال: آیا تقلب كردن روزه را باطل می كند؟

جواب: روزه را باطل نمی کند ولی تقلب کردن در شأن مسلمان نیست و حرام است. (ر.ک: جامع المسائل آیه الله فاضل، ج 1، ص 628)

سوال: اگر روزه باشیم و نوار و یا فیلم های مبتذل نگاه کنیم آیا روزه باطل می شود؟

جواب: روزه باطل نمی شود ولی دیدن فیلم هائی که بدآموزی دارد و یا صحنه های تحریک کننده جنسی در آن است جایز نیست. (سوال از دفتر مراجع)

سوال: اگر کسی در هنگام خوردن سحری صدای اذان به گوشش برسد چه باید بکند؟

جواب: لقمه را از دهان خارج کند و دهان را بشوید، مگر اینکه یقین داشته باشد که هنوز صبح نشده و لذا اگر یقین به دخول صبح داشته باشد و ادامه دهد روزه باطل می شود.. (مجمع المسائل آیه الله گلپایگانی، ج 4، ص 164)

چند استفتاء از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

سوال: بعضى از برادران قطع نخاعى، به دستور پزشک باید هر چند ساعت مقدارى مایعات بنوشند، وظیفه آنان براى روزه چیست؟

روزه از آنها ساقط است و بجاى آن، در صورتى که قدرت مالى داشته باشند، براى هر روز یک مدّ طعام کفّاره مى دهند.

سوال: تا چه حد از بیمارى ها و اختلالات روحى و روانى، باعث ساقط شدن نماز و روزه مى شود؟ تشخیص آن بر عهده کیست؟

در صورتى که عرفاً به او دیوانه و مجنون بگویند، و یا اینکه نتواند وقت نماز را تشخیص دهد، نماز از او ساقط مى شود.

سوال: در ترمیم و قالب گیرى دندان، از موادّى استفاده مى شود که قابل حل شدن با آب دهان است و مزّه آن چشیده مى شود، آیا براى روزه اشکال دارد؟

اگر آب دهان را بیرون بریزد اشکالى ندارد.

سوال: حکم کشیدن دندان، یا هرگونه اعمال جرّاحى لثه و دندان که باعث خونریزى شود، در حال روزه چیست؟

مکروه است; ولى باطل نیست.

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

سوال: اگر کسى به علت تشنگى زیاد قصد کند آب بخورد ولى در لحظات آخر پشیمان شود آیا روزه‌اش باطل مى‌شود؟

جواب: در فرض سوال صحّت روزه او محل اشكال است و احتیاط واجب آن است كه روزه را تمام كند و بعداً هم آن را قضا نماید.

سوال: اگر فرد جنب در ماه رمضان عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود و با تیمم وارد صبح شود حكم روزه‌اش چیست؟

جواب: روزه‌اش صحیح است گرچه در فرض سوال مرتكب معصیت شده است.

سوال: آیا گذاشتن حنا (بر سر و دست و پا) در ماه مبارك رمضان مشكلى براى روزه به وجود مى‌آورد؟

جواب: اشكال ندارد.

سوال: آیا تنفس مصنوعى با دستگاه روزه را باطل مى‌کند؟

جواب: تنفس مصنوعى با دستگاه موجب بطلان روزه نمى‌شود.

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

کتاب چگونه روزه بگیریم ـ آیة الله سید محمد شیرازی

سایت اسلام کوئیست

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله

سایت اندیشه قم

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی دام ظله

مطالب مرتبط:

هر شب برای روزه فردا نیت کنیم؟

مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد

آیا به واسطه پیری می توان روزه را افطار کرد؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.