آیا می توان برای وضو کمک گرفت؟
در صورتی كه عضوی از بدن نجس باشد وضو گرفتن مانعی ندارد، ولی برای نماز آب بكشند اما اگر نجاست در محل وضو باشد اول باید آن عضو را تطهیر كرد و بعد وضو گرفت.
یک از شرایط صحت وضو آن است که شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خودِ انسان انجام دهد و اگر دیگرى او را وضو دهد، یا به او کمک نماید، وضو باطل است.
البته منظور، کمک در اصل شستن و مسح کردن است ولى اگر در مقدّمات وضو کمک بگیرد، اشکالی ندارد. مثل این که دیگرى آب را به صورت یا در دست او بریزد و شخص، خودش صورت را بشوید. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج1، ص 174؛ البته برخی از فقها با استناد به برخی روایات، کمک کردن در مقدمات وضو را مکروه شمرده‌اند.)
ولی اگر فرد، شخصاً قادر به وضو گرفتن نیست می‌تواند کسى را کمک بگیرد که او را وضو دهد، اما باید خود او نیّت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمى‌تواند باید دیگرى دست او را بگیرد و به محل مسح بکشد و اگر این هم ممکن نیست، باید از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت سر و پاى او را مسح نماید، ولى در این صورت احتیاط واجب این است که تیمّم هم بکند. (مکارم شیرازى، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص 65، م 311؛ امام خمینى، سید، توضیح المسائل (محشّٰى - امام خمینى)، ج1، ص 174، م 286)
اگر چربی پماد به مقدار کمی باشد اشکالی ندارد، ولی اگر مانع از رسیدن آب به پوست باشد، باید برای وضو، آن را پاک کرد و اگر این کار مشکل است، می‌تواند به صورت جبیره‌ای وضو بگیرد، به این صورت که دستِ تر را بر روی باند صورت بکشد و بعد از آن نیز تیمم کند.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر به مقداری کم باشد به وضو ضرر نمی رساند.
حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه برداشتن باند و زائل کردن پماد ممکن باشد باید انجام شود هر چند مقداری هزینه بر باشد و وضو را به صورت متعارف بگیرد و اگر واقعاً آب برای وی ضرر دارد می تواند وضوی جبیره بگیرد و بنابر احتیاط هم تیمم کند.
حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در صورتیکه آب ضرر دارد و امکان شستن وجود ندارد می‌تواند به صورت جبیره‌ای وضو بگیرد، به این صورت که دست تر را بر روی باند صورت مسح کند و البته بنا بر احتیاط واجب علاوه بر وضوی جبیره‌ای باید تیمم هم بکند.
جواب: شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است:
1. آنكه آب وضو پاك باشد.
2. آنكه آب وضو مطلق باشد.
3. آنكه آب وضو مباح باشد.
4. آنكه ظرف آب وضو مباح باشد.
5. آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
6. آنكه اعضای وضو موقع شستن و مسح كردن، پاك باشد.
7. آنكه وقت برای وضو و نماز كافی باشد.
8. آنكه وضو به قصد قربت باشد.
9. آنكه وضو را به ترتیبی كه گفته شد به جا آورد.
10. آنكه كارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یعنی موالات را رعایت كند.
11. آنكه اعمال وضو را خود شخص انجام دهد.
12. آنكه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
13.آنكه در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
(ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره) ص59 الی 64 )
جواب: در صورتی كه عضوی از بدن نجس باشد وضو گرفتن مانعی ندارد، ولی برای نماز آب بكشند ـ بلی اگر نجاست در محل وضو باشد اول باید آن عضو را تطهیر كرد و بعد وضو گرفت. .(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س57 و59)
جواب: بلی ـ لازم است ناخن بلند تمیز باشد تا آب وضو به ظاهر آن از دو طرف برسد. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع ج1, م291)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
مطالب مرتبط:
