عادت کردیم به دل شکستن...

تا توانی دلی به دست آور

خراب کردن و ویران ساختن بسیار آسان تر از ساختن و بنا کردن است. این موضوع در به دست آوردن دل نیز صدق می کند. چه بسیارند افرادی که دوستان فراوان داشته و در شاد کردن دل هر یک از کوچکترین فرصت دریغ نمی کنند و چه بسیارند افرادی دیگر که دوستان را از خود رنجانده و آنان را از خود دور می سازند.

توصیه به  شاد کردن دل افراد

« ای کمیل! خانواده ات را فرمان ده که روزها در به دست آوردن بزرگواری و شب ها در رفع نیاز خفتگان بکوشند. سوگند به خدایی که تمام صداها را می شنود هر کس دلی را شاد کند خداوند از آن شادی لطفی برای او قرار دهد که به هنگام مصیبت چون آب زلالی بر او باریدن گرفته و تلخی مصیبت را بزداید چنان که شتر غریبه را از چراگاه دور سازند. » ( نهج البلاغه/ ترجمه دشتی/ حکمت 257)

روایات در باب شاد کردن دل مومن فراوان است از آن جمله رسول خدا (صلی الله علیه) فرموده است: هر كه مۆمنى را شاد كند، مرا شاد كرده و هر كه مرا شاد كند، خدا را شاد كرده. امام باقر (علیه السلام ) فرمود: لبخند مرد در روى برادرش، حسنه است و دور كردن خار و خاشاك از وى حسنه است و خدا پرستیده نشده به كارى كه دوست‏تر باشد نزد خدا از شاد كردن دل مۆمن. (أصول الكافی / ترجمه كمره‏اى / ج‏4 / 559  ) در اسلام راه های فراوان و گوناگونی برای جلب رضایت خداوند کریم وجود دارد راههای آسان تا دشوار و یکی از این راه ها جلب رضایت و شادی دل افراد است و این شاد نمودن دل، کاری سخت نبوده و گاه با یک نگاه محبت آمیز و یا کلامی کوتاه می توان دلی را شاد کرد.

راه های شاد کردن دل

با نگاهی به روایات می توان به سادگی کیفیت و چگونگی شاد کردن دل مومنین پی برد. بسته به نیاز فرد شادی وی محقق می گردد گاه این شادی به واسطه رفع گرفتاری وی حاصل می گردد و گاه صرفا با یک توجه و یا نگاه محبت آمیز.

رسول خدا (صلوات الله علیه ) فرمود:دوست ترین كارها نزد خدا، شاد كردن مۆمن است، گرسنگى را از او برانى یا گرفتارى را از او بگردانى. در ادامه  این آگاهیها لازم است كه نظرها به یك امر مهم- دینى و اخلاقى و اجتماعى و تربیتى و اقتصادى- جلب شود؛ و آن امر مهم این است كه هدف از سیر كردن گرسنگان این نیست كه چنین كارى به صورت فردى یا مرحله‏اى و محدود صورت گیرد، یعنى: سیر كردن این یا آن گرسنه، و در این روز یا در آن روز، یا بسنده كردن به دادن نان روزانه، و نظایر اینها ... بلكه لازم است كه براى انجام دادن این كار اجتماعى بزرگ، منابع درآمد اساسى و كامل، و برنامه‏هاى عملى داراى مواد گوناگون و فراگیر و هماهنگ با موازین عام اقتصادى در نظر گرفته شود، تا در نتیجه آن، گرسنگى از همه عرصه‏هاى زندگى رخت بربندد. (الحیاة / ترجمه احمد آرام  ج‏5  / 323 ) امام صادق (علیه السلام) فرمود: خدا عز و جل به داود (علیه السلام) وحى كرد كه: به راستى بنده‏اى از بندگانم یك حسنه آورد و من بهشتم را بر او مباح كنم، داود عرض كرد: پروردگارا، این حسنه چیست؟ فرمود: به دل بنده مۆمنم شادى در آورد گو كه با یك خرما باشد، داود عرض كرد:پروردگارا، سزا است هر كه تو را شناسد، امیدش را از تو نبرد. (أصول الكافی / ترجمه كمره‏اى / ج‏4 / 561 )

ابو عبد اللَّه (علیه السلام ) فرمود: كسى كه برادرش را شاد كند خداوند از آن شادى صورتى نیكو بیافریند كه وی را از سختیهاى دنیا و دشواریهاى آخرت نگهدارى كند و با او در گور و حشر و نشر مى‏باشد تا اینكه وی را نزد پروردگار برساند آنگاه مۆمن بدو میگوید كیستى بخدا سوگند اگر دنیا را بتو میدادم پاداش كمكى كه بمن كردى نمى‏شد پاسخ میدهد كه من همان شادى هستم كه در دنیا بدل برادر خویش وارد كردى. (مصادقة الإخوان / ترجمه خراسانى كاظمى /  65 )

با رفع گرفتاری مومن او را شاد سازید

امروز هر کسی به گونه ای در دنیا گرفتار است، فردی گرفتار مشکلات مادی، دیگری مشکلات خانوادگی و ... هر کسی به نحوی در این گیر و دار مشکلات، نیازمند کمک و همیاری است  چنان که رسول خدا صلوات الله علیه و آله می فرماید: خداوند رحمت كند پدرى را كه فرزند خویش را در نیكوكارى او یارى كند، خداوند رحمت كند همسایه‏اى را كه همسایه خود را در كار نیكش كمك نماید، خداوند رحمت كند رفیقى را كه‏ با رفیق خود در كار نیك همراهى كند، خداوند رحمت كند شریكى را كه با شریك خود در كار خیرش همدستى نماید، خداوند رحمت كند مردى را كه زعیم و زمامدار خود را در امور خیر یارى دهد. (ثواب الأعمال / ترجمه غفارى /  412 )

و این یاری به وجوه مختلف می تواند تحقق پذیرد. گاه کمک می تواند رفع نیاز مالی دیگری باشد.

حضرت امیر علیه السلام می فرمایند: به مكارم اخلاق رغبت كنید و به سوى آنچه به سود شماست بشتابید و بدانید، كه خداوند نعمت را به شما ارزانى داشته و مردم (تهیدست) به شما محتاجند (پس در مقابل ایشان مسئولید) و سخى‏ترین مردم كسى است كه به كسانى عطا كند كه به او امید ندارند و هر كه یك گرفتارى را از كسى برطرف گرداند، خداوند هفتاد و دو گرفتارى دنیا و هفتاد و دو گرفتارى آخرت او را برطرف نماید و هر كس با نیكى با مردم رفتار كند پروردگار به او نیكى فرماید: زیرا خداوند نیكوكاران را دوست مى‏دارد. (إرشاد القلوب / ترجمه سلگى / ج‏1 / 370 )  و گاه کمک و شاد کردن دل دیگری، صرفا ابزار وجود و دلگرمی است به این صورت که جویای احوال و مشکلاتش بوده و اگر توان کمک و رفع نیاز وی را نداشته او را دلگرم و امیدوار سازیم .

گر بنده كنى به لطف آزادى را                          بهتر كه هزار بنده آزاد كنى

مریم پناهنده       

بخش نهج البلاغه تبیان

منابع:

1)     نهج البلاغه/ ترجمه دشتی

2)     إرشاد القلوب / ترجمه سلگى /   ج‏1

3)     ثواب الأعمال / ترجمه غفارى

4)     مصادقة الإخوان / ترجمه خراسانى كاظمى

5)     أصول الكافی / ترجمه كمره‏اى / ج‏4

6)     الحیاة / ترجمه احمد آرام    ج‏5

مطالب مرتبط:

فایده نقد انفاق

چگونه به فقیر کمک نماییم؟!

از چه کسانی نباید کمک خواست؟