وفادارترین زن حرمسرای فتحعلی شاه بین 1000 زن!

در باب چگونگی آشنا شدن «فتحعلی‌شاه» با این دخترک گرجی، چنین نقل می‌شود که شاه در یکی از سفرهایش به اصفهان، دختر ده، یازده ساله‌ی ژنده‌پوشی را می‌بیند که صورتی زیبا، موهایی طلایی و چشمانی فیروزه‌ای رنگ دارد. این برخورد با دختر مورد نظر، احساسات شاه را به شدت دگرگون می‌کند. «فتحعلی‌شاه»، اسب خود را از رفتن باز می‌دارد و به یکی از خواجه‌سرایان دستور می‌‌دهد که ترتیب بردن دختر را به حرم شاهی بدهد.

قرب و منزلت تاج‌الدوله نزد شاه تا جایی میرسد که به دستور فتحعلی شاه، عمارتی مجلل برای اقامت او ساختند و به این طریق تاج‌الدوله درباری مستقل پیدا کرد. بخشی از خزانه شاهی نیز تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد. تاج‌الدوله هرسال نوروز شاه را با تمام حرم و دختران شوهر کرده او به مدت سیزده روز در عمارت خود مهمان می‌کرد. فتحعلی شاه را رسم بر این بود كه هر ماه در موقع استهلال پس از رویت ماه و نظر به آیینه و قران به روی تاج‌الدوله نگاه می‌کرد.

طاووس بیش از هر زن دیگری در دوران سلطنت دومین پادشاه سلسله قاجار اثر گذاشته و تنها زنی است که  تا پایان عمر فتحعلی شاه محبوب و سوگلی حرم این پادشاه عشرت طلب بوده و بیش از زنان دیگر دومین پادشاه قاجار برای او فرزند آورده است.

طاووس هنگام ازدواج با فتحعلی شاه دختر زیبائی بوده، ولی تعداد زنان زیبا در حرمسرای عریض و طویل فتحعلی شاه کم نبود و آنچه موجب دوام علاقه و محبت پادشاه زنبازه و عشرت طلب قاجار به طاووس شد کمال او بود نه جمال او. درباره خط و ربط طاووس در تاریخ عنصری که معتبرترین منبع مربوط به دوران سلطنت فتحعلی شاه است، آمده است که طاووس در مکتب میرزا عبدالوهاب معتمدالدوله که شاعری توانا بود و بیشتر به تخلص شعری خود «نشاط اصفهانی» شهرت داشت، تربیت شده و معرف او به فتحعلی شاه نیز هم او بوده است.

طاووس پیش از این که به همسری فتحعلی شاه در آید خط نیکو می نوشت و طبع شعری هم داشت و در مکاتبه با فتحعلی شاه نیز غالباً چند بیت شعر ضمیمه عریضه خود می نمود.

طاووس چون از یک خانواده معمولی بود به عقد ازدواج موقت شاه در آمد، ولی جشن عروسی او با شاه قاجار از مراسم بسیار با شکوه عروسی دوران سلطنت فتحعلی شاه بود. در آن تاریخ شاهزاده حسنعلی میرزا ملقب به شجاع الدوله (پسر فتحعلی شاه) حاکم تهران بود و به دستور او شهر را به خاطر عروسی پدرش با این دختر اصفهانی آذین بستند. تخت مرصعی را که تخت خورشید نام داشت برای شب عروسی آماده کرده بودند و بعد از شب زفاف با طاووس، به امر فتحعلی شاه این تخت را تخت طاووس خواندند، که هنوز بر روی این تخت مرصع و گرانبها باقی مانده است.

طاووس در همان چند ماه اول زندگی زناشوئی با فتحعلی شاه، به قدری علاقه و توجه پادشاه قاجار را به خود جلب کرد که شاه به او لقب «تاج الدوله» اعطا نمود و تصمیم گرفت او را به عقد ازدواج دائم خود در آورد. در تاریخ عضدی آمده است که فتحعلی شاه پس از اعطای لقب تاج الدوله به طاووس می خواست یکی از چهار زن عقدی خود را طلاق دهد و طاووس را به عقد دائمی خود در آورد، ولی طاووس حاضر نشد و ترجیح داد همچنان زن صیغه شاه باقی بماند. درباره این قضیه شاهزاده عضدالدوله شرح مفصل داده و می نویسد «پس از آن که اعتبار شخص تاج الدوله نزد حضرت خاقانی زیاد شد. می خواست بقیه مدت انقطاع او را بخشیده به عقد دائم خود در آورد. تاج الدوله تمکینن نکرده و گفت: این همه التفات ملوکانه از اثر نظرات مسعوده ساعت عقد بوده است. بر هم زدن آن عقد میمون کجا روا باشد؟ چون این عرض تاج الدوله در اول جوانی، با وجود نفرتی که عموم زنان از انقطاع دارند و می خواهند معقوده دائمه باشند، موجب خشنودی خاطر خاقانی و دلیل بر فطانت و هوشیاری شد، مقرر فرمودند بالمضاعف بر اوضاع ترقیات او از هر جهت افزوده شود و امر اعلی به عهده عبدالله خان معمارباشی صادر گردید و یک دست عمارت تام الاجرا از اندرونی و بیرونی و حمام مشتمل بر تالارهای آئینه متعدد، مانند موقع تمکن و نشیمن خود خاقان مغفور که معروف به عمارت چشمه بود برای تاج الدوله ساختند. هیچ یک از اهل حرمخانه در آن عمارت نبودند، جز دختر آقا محمدرضای موسیقیدان، با چند نفر دختران جواهرپوش که کارشان زدن ساز و خواندن آواز بود و سفراً و حضراً در خدمت تاج الدوله به سر می بردند.

طاووس که تا پایان عمر فتحعلی شاه، زن سوگلی و مورد علاقه او باقی ماند 9 فرزند برای فتحعلی شاه به دنیا آورد، که شش تن از آنان، سه پسر (سیف‌الدوله، نیرالدوله و عضدالدوله) و سه دختر (شیرین جهان خانم، شمس‌الدوله و مرصع خانم) زنده ماندند. پسران به مقامات مهمی رسیدند و دختران با شاهزادگان قاجار ازدواج کردند.

تاج‌الدوله بعد از درگذشت فتحعلی شاه به اتفاق پسرش سیف‌الدوله به زیارت عتبات رفت و دو مرتبه نیز به حج بیت‌الله مشرف شد. تاج‌الدوله سالهای پایانی عمر خود را در نجف اشرف به سر آورد و مقبره‌ای برای خود در مجاورت حرم حضرت امیرالمومنین ساخت، که هم اکنون نیز برقرار و معروف است. چند تن از اولاد تاج‌الدوله هم در زمان حیات او در نجف اشرف اقامت گزیدند نسل پنجم و ششم آنها هم اکنون در بغداد و نجف و کربلا زندگی می‌کنند.

مطالب مرتبط:

روابط ایران و روسیه در عهد فتحعلی شاه 

  کشف حجاب از دوران قاجار!

دختر شورشی دربار