تبیان، دستیار زندگی
مراد از ناگهانی بودن این است که هیچ‌کس نمى‌‏تواند زمان دقیق وقوع قیامت را پیش‌بینى کند و فقط تقدیم و تأخیر آن با ظهور معلوم است، در حالی‌که زمان ظهور نیز برای هیچ‌کس جز خداوند متعال، معلوم نیست.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تا قبل از ظهور، قیامت اتفاق نمی‌افتد

قیامت

هنگام بازجویی و حسابرسی از انسان‌ها در قیامت آیا انسان‌های دیگر این حسابرسی را خواهند دید؟

یکی از اوصاف قیامت که در قرآن مجید به آن اشاره شده، آشکار شدن اسرار و واقعیت باطنی انسان‌ها است.[1] در این روز؛ ایمان یا کفر، نیّت خیر یا شرّ، ریا و اخلاص و اعمال مخفی انسان‌ها، برای خود و دیگران آشکار می‌شود. این ظهور و بروز برای مۆمنان موجب افتخار و خوشنودی و برای مجرمان و گناه‌کاران مایه سرافکندگی و خواری و شرمندگی است که گاهی این اتفاق برای شخصْ از عذاب دوزخ نیز دردناک‌تر خواهد بود.[2]

همچنین در آیات دیگر قرآن آمده؛ اهل بهشت و اهل جهنم از چهره‌هایشان شناخته می‌شوند بدین ترتیب که اهل بهشت چهره‌هایی نورانی و زیبا دارند و اهل جهنم صورت‌هایی تیره و ظلمانی.[3] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که برخی از مسلمانان، در روز قیامت به شکل میمون و برخی به شکل خوک و دیگر حالات ناخوشایند، محشور می‌شوند.[4]

اما بسیاری از خطاکاران مۆمن، مشمول پرده‌پوشی خدای ستّار العیوب و مهربان قرار گرفته و گناهان آنها فاش نمی‌شود.

امام صادق (علیه السلام) در پاسخ کسی که از آن حضرت در این‌باره سۆال کرد، فرمود: «وقتی خدا بنده مۆمنش را مورد محاسبه قرار می‌دهد، تک تک گناهانش را به او نشان می‌دهد سپس از روی رحمتش آنها را می‌بخشد، و به گونه‌ای پرده‌پوشی می‌کند که حتی فرشتگان مقرّب و پیامبران نیز از گناهان او خبردار نمی‌شوند».[5]

البته در این بین، کسانی هستند که اهل بهشت خواهند بود ولی خطاکاری آنان برای اهل بهشت آشکار شده و این افراد از این واقعه ناخشنود خواهند بود. اما چون بهشت جایگاهی است که در آن برای کسی ناراحتی و حُزن و اندوهی وجود ندارد، خدا این سوء سابقه را از ذهن اهل بهشت پاک می‌کند و آنها این مطلب را فراموش می‌کنند.[6]

چون پس از نفخه و صیحه اوّل، مدت زیادی در قبرها می‌مانند و خبر از چیزی ندارند، وقتی با نفخه و صیحه دوم، زنده می‌شوند و به آنها از برپایی قیامت خبر داده می‌شود، تعجب کرده و قابل باور نیست و این همان معنای غیر منتظره بودن ظهور و قیامت است

سوال:

آیا این که هم قیامت ناگهانی است، هم ظهور حضرت مهدی، با هم منافات ندارد؟ یعنی باید ابتدا ظهور اتفاق بیفتد بعد قیامت. پس قیامت قبل از ظهور ناگهانی، نخواهد بود.

آیاتی از قرآن کریم خبر از وقوع ناگهانی قیامت می‌دهند، همچنین در روایات وارده از معصوم (علیه السلام)، ظهور حضرت مهدی (عج) نیز به قیامت تشبیه شده است؛ یعنی به طور ناگهانی و غیر منتظره اتفاق خواهد افتاد. و دلیل بر غیر منتظره بودن قیامت و ظهور حضرت مهدی این است که اولاً: هیچ‌کس جز خداوند متعال، از زمان دقیق و قطعی وقوع آن‌دو خبر ندارد.

مراد از ناگهانی بودن این است که هیچ‌کس نمى‌‏تواند زمان دقیق وقوع قیامت را پیش‌بینى کند و فقط تقدیم و تأخیر آن با ظهور معلوم است، در حالی‌که زمان ظهور نیز برای هیچ‌کس جز خداوند متعال، معلوم نیست

ثانیاً: ظهور حضرت مهدی آن‌قدر طولانی می‌شود و انسان‌ها به گونه‌ای سرگرم دنیا و امورات آن می‌شوند که گویی ظهور آن‌حضرت از یاد و باورشان می‌رود؛ از این رو وقتی به آنان خبر از ظهور می‌دهند برایشان قابل باور نیست؛ هراسان شده و تعجب می‌کنند. در مورد قیامت نیز چون پس از نفخه و صیحه اوّل، مدت زیادی در قبرها می‌مانند و خبر از چیزی ندارند، وقتی با نفخه و صیحه دوم، زنده می‌شوند و به آنها از برپایی قیامت خبر داده می‌شود، تعجب کرده و قابل باور نیست و این همان معنای غیر منتظره بودن ظهور و قیامت است که هیچ منافات و تضادی هم با یکدیگر ندارند.

ممکن است گفته شود که چون می‌دانیم تا قبل از ظهور، قیامت اتفاق نمی‌افتد پس وقوع قیامت، با توجه به مقدم بودن ظهور بر آن، غیر منتظره نخواهد بود؟

در جواب می‌گوییم: ناگهانی بودن وقوع قیامت، به معنای هیچ‌گونه علم و آگاهی از اصل وقوع آن نیست تا گفته شود می‌دانیم اول ظهور واقع می‌شود بعد قیامت، پس وقوع قیامت ناگهانی و غیر منتظره نیست، بلکه مراد از ناگهانی بودن این است که هیچ‌کس نمى‌‏تواند زمان دقیق وقوع قیامت را پیش‌بینى کند و فقط تقدیم و تأخیر آن با ظهور معلوم است، در حالی‌که زمان ظهور نیز برای هیچ‌کس جز خداوند متعال، معلوم نیست.

بنابراین، معلوم نیست بعد از ظهور، چه مدتی طول می‌کشد تا قیامت برپا شود؛ از این رو، وقوع قیامت به طور ناگهانى خواهد بود و انسان‌‌ها ناگهان با آن روبرو خواهند شد؛ چه کسانی که ظهور را درک کرده باشند، چه کسانی که ظهور را درک نکرده باشند، و تقدیم ظهور بر قیامت، موجب نمی‌شود قیامت، ناگهانی و غیر منتظره نباشد.

پی نوشتها:

[1]. طارق، 9.

[2]. شیرازی، مکارم، تفسیر نمونه، ج 26، ص 369

[3]. آل عمران، 106.

[4]. بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 568

[5]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ‏7، ص 260

[6]. همان، ج 8، 355 - 356.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش اعتقادات شیعه تبیان


منابع:

سایت اسلام کوئیست

بحار الأنوار، ج ‏7

تفسیر البرهان ج 5

تفسیر نمونه ج 26

مطالب مرتبط:

قسمت اول - مقدمه و طرح بحث

هنگامه ظهور و شباهتهاى آن به قیامت   - قسمت چهارم

هنگامه ظهور و شباهتهاى آن به قیامت - قسمت پنجم

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.