تبیان، دستیار زندگی
از میان همه اشکال ارتباطی، ارتباطات رسانه ای از جایگاه مهمی برخوردار است. چرا که می توان رسانه های جمعی را به عنوان محلی برای تلاقی سه پدیده مهم نامید. پدیده هایی همچون ارتباط جمعی، فناوری و فرهنگ.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جایگاه گمشده تبلیغات در تلویزیون!


از میان همه اشکال ارتباطی، ارتباطات رسانه ای از جایگاه مهمی برخوردار است. چرا که می توان رسانه های جمعی را به عنوان محلی برای تلاقی سه پدیده مهم نامید. پدیده هایی همچون ارتباط جمعی، فناوری و فرهنگ.

ارتباطات رسانه ای مهم است چون بدون نیاز به حضور شخصی و در مواجهه مستقیم و رو در رو با مخاطب است و محملی موثر در انتقال اطلاعات و پیام های مشخصی به مخاطبان است.

تبلیغات

در این رابطه، نظریه پرداز معروف "مک لوهان" اینطور بیان می کند که رسانه پیام است. البته باید به این نکته اشاره کرد که هر رسانه ای، پیام های خاصی را منتقل می کند و مثلا رسانه ای همچون تلویزیون، از جایگاه خاصی در انتقال پیام برخوردار است. خصوصا وقتی این رسانه از خصلت بومی بودن بهره مند باشد و عده زیادی مخاطب را در برابر خود داشته باشد.

تلویزیون ملی یا همان صدا و سیما در جامعه ما از جایگاه مهمی برای اثر گذاری و انتقال پیام به مخاطبان، برخوردار است. همین امر سبب می شود تا موارد مختلف و موضوعات متنوعی در تلویزیون مطرح شوند. موضوعات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... که هر یک از آنها در جهت دهی و فرهنگ سازی اعضای جامعه موثرند. ویژگی مهم تلویزیون، در تسریع انتقال اطلاعات و قدرت اثربخشی آن است. خصوصا وقتی برنامه هایی از تلویزیون پخش می شوند که با استقبال مخاطبان مواجه می شوند.

به نظر می رسد که این برنامه ها علاوه بر اینکه ماموریت دارند تا نکات اخلاقی و فرهنگی خاصی را به مخاطبان عرضه کنند، به محملی مهم در جهت تبلیغات تجاری تبدیل شده اند. همین امر موجب می شود تا وقتی به حساس ترین نقطه یک مجموعه تلویزیونی نزدیک می شویم، منتظر قطع مجموعه و پخش انبوهی از پیام های بازرگانی باشیم که بیشترین قیمت را دارند.

بعد دیگر تبلیغات تجاری را می توان در برنامه های کودک و نوجوان مشاهده کرد. پدیده تازه ای که مدتی است در برنامه کودک دیده می شود. برنامه زنده و پرمخاطبی که با حضور بچه ها در استادیوم و اجرای مجری مرد محبوب بچه ها، همراه است. برنامه ای که اخیرا، بخشی از فضایش به جایگاهی برای محصولات تجاری و خوردنی های شرکت های سرشناس تبدیل شده و گوشه ای از استادیوم برنامه کودک را به طبقات یک فروشگاه شبیه کرده است و بخشی از برنامه کودک را به تبلیغات اختصاصی محصول مورد نظر.

همه این موارد وجود دارند و در کنار آنها، حجم عظیم و انبوه تبلیغات تجاری است که به طور معمول و مداوم، در میان برنامه های تلویزیون پخش می شوند. اما سوال اینجاست که آیا کسری بودجه صدا و سیما در این حد است که از هر فرصتی برای تبلیغات استفاده می کند و این داستان به قدری اصالت یافته که بسیاری از ارزش ها و اهداف شایسته را تحت الشعاع قرار داده است؟

این داستان در برنامه های آموزش آشپزی تلویزیون هم ادامه دارد و در این بخش، هم خوراکی ها تبلیغ می شوند و هم ظروفی که جناب سرآشپز به طبخ غذا در آنها می پردازد.

همه این موارد وجود دارند و در کنار آنها، حجم عظیم و انبوه تبلیغات تجاری است که به طور معمول و مداوم، در میان برنامه های تلویزیون پخش می شوند. اما سوال اینجاست که آیا کسری بودجه صدا و سیما در این حد است که از هر فرصتی برای تبلیغات استفاده می کند و این داستان به قدری اصالت یافته که بسیاری از ارزش ها و اهداف شایسته را تحت الشعاع قرار داده است؟

تبلیغات

مسئله دیگر این است که با وجود این حجم عظیم از تبلیغات در صدا و سیما، به نظر می رسد که این نهاد، مشکلی در تامین بودجه نداشته باشد و در عوض لازم است بودجه های مناسب تری را برای تولید برنامه در نظر بگیرد که همواره شاهد پخش برنامه ها، سریالها و فیلم های پرمحتوا و مناسب از صدا و سیما باشیم.

آنچه مشخص است اینکه افزایش حجم تبلیغات در سیما، تاثیری بر روند کیفیت برنامه های سیما نداشته است. چه بسا این مسئله در مواردی بر تقلیل محتوایی یک برنامه هم موثر بوده. مثل همان برنامه های کودکی که در گذشته و آن زمان که خبری از تبلیغات در آنها نبود، محتوایی مناسب تر و غنی تر از زمان فعلی، برای مخاطبان کودک خود داشتند.

بنابراین به نظر می رسد که وجود پدیده تبلیغات در تلویزیون، امری غیرعادی و غیر معمول نیست. بلکه نحوه قرار گیری این پدیده و چگونگی چینش آن در میان برنامه های تلویزیون، مهم است و نیازمند نظرات کارشناسانه و مدیریتی اصولی می باشد. در غیر این صورت شاهد همان چیزی هستیم که در تلویزیون کنونی می بینیم. نوعی هرج و مرج و افسارگسیختگی در پخش تبلیغات از تلویزیون که بعضا برای مخاطبان کلافه کننده و کسالت بار می شوند.

آنچه مشخص است اینکه نهادی همچون صدا و سیما برای تامین بودجه های مورد نظر خود، به تبلیغات نیازمند است. اما دلیلی وجود ندارد که هر جایگاهی به ابزار تبلیغاتی تبدیل شود

آنچه مشخص است اینکه نهادی همچون صدا و سیما برای تامین بودجه های مورد نظر خود، به تبلیغات نیازمند است. اما دلیلی وجود ندارد که هر جایگاهی به ابزار تبلیغاتی تبدیل شود. تعیین جایگاه تبلیغات و مدیریت این پدیده، امری مهم و کارساز است که اگر توسط کارشناسان رسانه ای در نظر گرفته نشود، اثرات سوئی به دنبال خواهد داشت. فلذا این موضوع یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که در نحوه چینش تبلیغات در صدا و سیما، باید نظرات کارشناسانه وجود داشته باشد و این کار با برنامه ریزی صورت گیرد.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان


مطالب مرتبط:

صداوسیما به چه کسی رای می‌دهد؟

پرداخت جوایز میلیاردی از جیب‌ شما

پدیده چهره‌های غیرایرانی در تبلیغات ایرانی+عکس