تبیان، دستیار زندگی
ازدواج برای انسان یك نیاز طبیعی است كه از آفرینش ویژة آنان سرچشمه می‌گیرد و به همین جهت ازدواج سنّت دیرینة اجتماعی است كه از آغاز زندگی بشر بوده است. ازدواج پیمانی است محترم كه در میان تمام قبایل و ملل و در تمام اعصار و امكنه وجود داشته و دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نظر قانون درباره ازدواج موقت


ازدواج برای انسان یك نیاز طبیعی است كه از آفرینش ویژة آنان سرچشمه می‌گیرد و به همین جهت ازدواج سنّت دیرینه اجتماعی است كه از آغاز زندگی بشر بوده است. ازدواج پیمانی است محترم كه در میان تمام قبایل و ملل و در تمام اعصار و امكنه وجود داشته و دارد.
دین اسلام پیروان خود را به ازدواج دعوت نموده و اشباع این غریزة طبیعی را از طریق ازدواج میسّر و تجویز كرده ، لذا از دیدگاه اسلام ازدواج امری مستحب و در برخی موارد واجب است. چنانچه برای اشخاصی شرایط ازدواج دائم فراهم نباشد، دین اسلام ازدواج موقت را پیشنهاد و تجویز كرده است. كه بهترین راه برای جلوگیری از انحراف است. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز در مواد 1075 تا 1077 ضمن تعریف نكاح منقطع برخی از شرایط آن را بیان فرموده است.[1]

ازدواج

قوانین جمهوری اسلامی ایران كه برگرفته از شرع مقدس اسلام بوده یا به عبارتی خالی از تناقض با دین مبین اسلام است این راه‌حل را برای جلوگیری از برخی انحرافات اجتماعی تجویز كرده است و امكان آن برای مردان ازدواج كرده هم وجود دارد و برای آنها منعی وجود ندارد، هر چند كه این خود مرد است كه باید ضرورت چنین امری را بسنجد. نیز این مطلب را باید خاطر نشان كرد كه ازدواج موقّت در موارد زیادی مكروه بوده كه برخی عبارتند از:

1. جایی كه تهمت زنا و ... زده شود.

2. جایی كه باعث اذیت همسران دائم گردد.

3. جایی كه انسان را از مسئولیتی باز دارد.

4. جایی كه باعث خفت و سبكی گردد.

5. جایی كه فقط برای هوسرانی باشد.

6. جایی كه زن زناكار و بدكاره باشد.[2]

لذا از قرار دادن ازدواج موقت در اسلام هرگز منظور و مقصود این نبوده است كه وسیلة هوسرانی و هواپرستی و حرمسراسازی برای حیوان صفتان و یا وسیلة بیچارگی برای عده‌ای از زنان اغفال شده و فرزندان بی‌سرپرست فراهم شود.[3]

امّا دربارة لزوم ثبت نكاح در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق باید گفت كه قانونگذار در راستای حمایت از حقوق زوجه و كودكان (حق نفقه و ... ) ثبت ازدواج را لازم شمرده است، زیرا ثبت نكاح از بسیاری از گفتگوهای نابهنجار و بی‌نظمی درباره انكار ازدواج و نسب می‌كاهد و به ایجاد نظم در جامعه كمك شایانی می‌كند. به همین دلیل در قانون ازدواج سابق مقرر كرده بودند: ... هر ازدواج و طلاق و رجوع باید در یكی از دفاتر ... به ثبت برسد و چنانچه مرد و عاقدی كه از اجرای این تكلیف خودداری كنند از یك ماه تا شش ماه به حبس تأدیبی محكوم می‌شوند.[4]

چنانچه ملاحظه نمودید قانون ملزم كرده است كه هر ازدواج (دائم و موقت) باید ثبت شود، لكن این مجازات طبق نظریه شورای نگهبان غیرشرعی تشخص داده شد،[5] لذا قانون مجازات اسلامی فقط برای عدم ثبت ازدواج دائم مجازات تعیین نموده است.

لذا از قرار دادن ازدواج موقت در اسلام هرگز منظور و مقصود این نبوده است كه وسیلة هوسرانی و هواپرستی و حرمسراسازی برای حیوان صفتان و یا وسیلة بیچارگی برای عده‌ای از زنان اغفال شده و فرزندان بی‌سرپرست فراهم شود

بنابراین متعه و ازدواج موقت در اسلام و جمهوری اسلامی ایران یكی از اموری است كه برای جلوگیری از برخی انحرافات اجتماعی پیش بینی شده است، ولی نباید از این امر مشروع سوء استفاده شود و وسیله ای برای هوسرانی، شهوترانی و ... گردد. نیز در قانون ثبت ازدواج موقت لازم نیست، لذا عدم ثبت آن مجازات كیفری در پی نخواهد داشت.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

پی نوشت:

[1] . نكاح وقتی منقطع (متعه) است كه برای مدت معینی واقع شده باشد، ماده‌ی 1075، قانون مدنی.

[2] . مفید، متعه یا ازدواج موقت، و تغییر سید حسین نجفی یزدی، قم، انتشارات ناظرین، 1382، ص 54.

[3] . مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، انتشارات صدرا، چاپ بیست و هشتم، 1379، ص 68.

[4] . قانون اصلاح قانون ازدواج، مصوب 29 / 2 / 1361. مادة 1.

[5] . روزنامة رسمی، ش 11502، مورخ 3 / 6 / 1363.

بخش حقوق تبیان

منبع : اندیشه قم