تبیان، دستیار زندگی
چرا حضرت می فرماید کینه نداشته باش؟ زیرا وجود کینه باز فضای دل را کدر و مخدوش می کند و باعث زنگار و غبار بر دل می شود . که امان از تیرگی دل و غفلت انسان ناآگاه و مغرور!
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهناز وکیلی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چکار کنیم عاقبت بخیر شویم؟

والدین سالمند


آدم های قدیمی اگرکسی برای آن ها کار قابل ملاحظه ای انجام می داد از اعماق وجودشان دعا می کردند؛ خدا عاقبتت را بخیر کند. شاید خوب به مضمون دعا دقت نکرده باشیم. عاقبت بخیری یعنی چه؟ چه باید کرد تا عاقبت بخیر شد؟ و نتیجه عاقبت بخیری چیست؟

امام علی علیه السلام در خطبه 69 نهج البلاغه می فرمایند:

و اکظم الغیظ و تجاوز عنه المقدرة و احلم عند الغضب ...

حضرت می فرماید 4 نکته را رعایت کن تا تضمین کنم عاقبت بخیر شوی! حال مو شکافانه به کلام ایشان دقت می کنیم، به واژه ها،  کلمات و عباراتی که زبان در بیانش الکن است.

معنای کظم : درقدیم چون لیوان نبود با مشک آب می نوشیدند. هنگام آب خوردن گلوی مشک را سفت می کردند که آب یکباره بیرون نریزد. به این گرفتن گلوی مشک عرب زبانان «کظم »می گویند. چرا امام این لفظ را انتخاب کرده اند؟ (حتماً منظوری در اینجا نهفته است خوب بیندیشیم !) یعنی باید ما هم گلوی نفس خود را محکم بگیریم و خوب کنترل کنیم تا از دستمان خارج نشود و خرابی و خفگی ایجاد نکند. زیرا همان طور که رها شدن دهانه مشک، هدر دادن آب را به دنبال دارد (که آن آب مایع حیات است و از طرفی بسیار با ارزش)، رها شدن نفس نیز رفتارهای ناشایست به همراه می آورد. همان طور که به جاست  جلوی نَفَس مان را بگیریم باید جلوی نفس مان را هم بگیریم. آزاد گذاشتن تمنیات نفسانی و برآوردن خواسته های آن همیشه لذت بخش نیست چرا لذت آنی و مقطعی، مکافات و کیفرهای سخت دنیوی و اُخروی را به همراه دارد.

و تجاوز عنه: حواست باشد زمانی که می توانی ببخشی انتقام مگیر. الان که در نهایت توانایی هستی از حد خودت تجاوز مکن و انتقام نگیر. زیرا لذتی که در عفو هست در انتقام نیست. از مرتبه پایین و کوچک قضیه نگاه کنیم ؛ آیا زمانی که فرزند بر اساس کم تجربه بودن و یا نداشتن اطلاعات کافی دچار خبط و اشتباهی گردید و ما احساس کنیم او از کرده خود نادم است، چشم اغماض بر او نمی بندیم؟  باز یک مرحله بالاتر ، اگر او برای عذرخواهی بیاید و سر کج نموده و از کرده خودش پشیمان باشد ما در جواب چه خواهیم کرد؟ ویا .... در این صورت که قدرت عمل داریم و فرد خاطی منتظر عقوبت خود است یک  لبخند رضایت و یا رفتاری که نشان دهنده ی رفع کدورت باشد اوضاع فی مابین را به کلی تغییر می دهد. پس، پرده تیره و آسمان غمبارافکارمان  رو به باز شدن نموده و چشم ها را منتظر تلألو پرتو نور و روشنایی می کند.(چه از این بهتر!)

کسانی که تمام زندگی خود را در اختیار وهم و خیال قرار می دهند زندگی شان در معرض فنا و نابود ی است زیرا؛ کار شیطان پاتک زدن است و نیروهای شیطانی انسان را از تعالی باز می دارد

و احلم عند الغضب: حلم داشته باش زمانی که غضبی بر تو عارض شود.

کس که دارای قوای عقلانی است باید خشم و غضب اش را کنترل کند. حضرت خطاب به کوته نظران می فرماید: مغزهایتان، به اندازه اطفال است کسی که دین داشته باشد اما عقل نداشته باشد خیری در دین او نیست.

چرا خشم و غضب را حضرت نکوهش می کند؟ چون پای منیت به میان آمده و او خود را به دیگری ترجیح می دهد و حاضر نیست از موضع  خود کوتاه بیاید.(این مذمت بار و مورد نکوهش است)

و اصفح ...:تمام وجود خود را از کینه خالی کن.

زمانی که در نهایت قدرتی آن زمان «و اصفح ». چرا حضرت می فرماید کینه نداشته باش؟ زیرا وجود کینه باز فضای دل را کدر و مخدوش می کند و باعث زنگار و غبار بر دل می شود. که امان از تیرگی دل و غفلت انسان ناآگاه و مغرور!

اگر این 4 ویژگی و یا به عبارتی چهار دستور درست رعایت شود به شهادت خود حضرت عاقبت بخیری در انتظار فرد عامل می باشد.

آیا دقت کرده اید که  4 نیروی اصلی در وجودمان نهادمان نهفته شده است؛ دو تا خیر و دو تا شر. این نیروها دائماً سعی می کنند که سایر نیروها را تحت تسلط خودشان درآورند. و خداوند نیز جهت قوت بخشیدن به نیروها دو حجت در اختیار ما قرار داده . حجت ظاهری وجود پیامبران و حجت باطنی که همان عقل است. عقل نماینده ی خدا در درون ماست که می خواهد تمام اعضا و جوارح ما را تحت تسلط خود گرفته و هدف غایی و نهایی را به دنبال دارد. اگر این حجت خدایی با دستورات پاک انبیا که آنان نیز نمایندگان و خلفای خدا بر روی زمین هستند همراه و قرین گردد در آن صورت هیچ حکم و عملی خارج از فرامین الهی انجام نمی پذیرد. و هیچ حکمی نیست مگر حکم خدا.

چرا حضرت می فرماید کینه نداشته باش؟ زیرا وجود کینه باز فضای دل را کدر و مخدوش می کند و باعث زنگار و غبار بر دل می شود . که امان از تیرگی دل و غفلت انسان ناآگاه و مغرور!

در مقابل نیز نیروی وهم و خیال در درونمان غوغا می کند که برگرفته از وسوسه های شیطانی است. به عبارتی این قوا، نماینده شیطان در وجود ماست. کسانی که تمام زندگی خود را در اختیار وهم و خیال قرار می دهند زندگی شان در معرض فنا و نابود ی است زیرا؛ کار شیطان پاتک زدن است و نیروهای شیطانی انسان را از تعالی باز می دارد .اما قوه عقل که یک نیروی رحمانی است با خشم و غضب ، کینه و انتقام هم خوانی ندارد اما اگر برای خدا باشد و در راه خدا باشد خشم و غضب معنا پیدا می کند چرا که پیامبر به مشرکان سخت می گرفت و بر آنان غضب می نمود (مانند آیه آخر سوره فتح ).

زدودن افعال بد (که دارای نتایج ناگواری نیز هستند) کار راحت و آسانی نیست ولی با تمرین و ممارست می توان ملکه وجودی خود نمود . پس کوشا باشیم تا طعم شیرین عاقبت بخیری را بچشیم. ان شاء الله

مهناز وکیلی         

بخش نهج البلاغه تبیان


مطالب مرتبط:

عواملی که انسان را عاقبت بخیر می کند!

دعا برای عاقبت به خیری

شاه کلیدی برای 3 قفل بزرگ در زندگی!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.