ارتباط روی لبه‌ی تیغ
همچنین گاهی آنان رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه ای را از خود بروز می دهند و اینجاست که والدین از خود می پرسند «کجای کار را اشتباه کرده ایم؟» ارتباط تبادل نظر کلامی با نوجوانان به نظر سهل و ساده می رسد، اما متاسفانه گاه همه کوششی که والدین برای این ارتباط به کار می برند، منحصر به پند و اندرزدادن آنان و انتظار عکس العمل های مطلوب است. حقیقت این است هیچ گونه تضمینی وجود ندارد که نوجوانان همیشه به حرف های ما با دقت گوش دهند. حتی بصراحت می توان گفت هیچ تضمینی وجود ندارد که نوجوانمان همیشه حرف ما را بشنود.
وادار کردن آنان به این که به حرف های ما گوش دهند، مستلزم همان اندازه مهارت است که ما به عنوان بزرگسال در گوش دادن آنچه آنان برای گفتن دارند، به کار بریم.
بیشتر والدین سعی در صحبت کردن، تشویق کردن، توضیح دادن و نزدیک شدن به آنها دارند، اما روان شناسی به والدین اینچنین نصیحت می کند که «به جای پرچانگی، عمل کنید.»
پیام های والدین به فرزندان باید کوتاه، مشخص و مستقیم باشد. از زمان های کوتاه برای صحبت کردن با نوجوانتان استفاده کنید، از آنها پرسش هایی که پاسخ یک کلمه نداشته باشد، بپرسید. مثلا بپرسید «امروز در مدرسه چه کرده اید؟» آنان را تشویق به صحبت کردن کنید. بعضی از نوجوانان کم حرف ترند و حوصله صحبت ندارند. سعی کنید آنها را نیز به سر شوق آورید تا حرف بزنند. مطمئن باشید اگر مهارت های موثر کلامی را با نوجوانتان بدانید، والدینی موثر و موفق به حساب می آیید.
هر چه مختصرتر، بهتر
برای موثر واقع شدن ارتباط میان والدین و نوجوانان مهم ترین کاری که باید انجام داد، این است که همه عبارات و درخواست هایمان کوتاه و خلاصه باشد و گفتن یک یا دو جمله کافی است.
در شروع شاید رعایت این نکته بسیار مشکل باشد، اما آن را برای مدتی آزمایش کنید و مطمئن باشید نتایج مثبت شما را تشویق می کند این روش جدید صحبت کردن را تمرین کنید. ابتدا به این فکر کنید که چه می خواهید بگویید. بعد حرفتان را ساده و مستقیم بزنید و توضیح بیش از اندازه ندهید. ما به عنوان پدر و مادر در زمانی که نوجوانمان مرتکب اشتباهی می شود به احتمال زیاد وسوسه می شویم بر سرش داد بکشیم.
در بسیاری موارد تحت تاثیر شرایط، رفتار تحقیرآمیزی را به نمایش می گذاریم. حال آن که اگر ابتدا خودتان را آرام کنید، چند نفس عمیق بکشید، چند دقیقه ای روی حرفی که می خواهید بزنید، فکر کنید، به مراتب موثرتر است. گاهی همین منتظر گذاشتن فرزندمان مجازات کافی و مناسبی است و به شما هم این فرصت را می دهد که به طرزی اندیشمندانه پاسخ بدهید.
پدر و مادری که دائم فرزند خود را کنترل می کنند و اجازه رشد حس استقلال و آزادی را در او نمی دهند، در واقع نوجوانی پرخاشگر و عصبانی را پرورش می دهند. یکی از بهترین راه های موثر برای جلوگیری یا کاهش جنگ و جدل در خانواده این است که برای نوجوانمان روشن کنیم چه انتظاراتی از آنان داریم
یکی از شایع ترین شکایات والدین این است که فرزندشان حرف آنان را نمی خواند و نمی توانند فرزند خود را وادار کنند رفتاری مطابق میل آنان داشته باشد. برای درک بیشتر می توانیم خودمان را به جای فرزندمان بگذاریم. آیا دوست داریم به ما بگویند کاری را انجام دهیم و همین حالا هم آن را انجام دهیم.
وقتی کاری را از فرزندمان می خواهیم باید خواسته خود را به شکلی حساب شده و خوشایند مطرح کنیم. باید به گونه ای حرف بزنیم که فرزندمان احساس کند شخصیت مهمی است. این طرز برخورد، همکاری های بعدی را سبب می شود و فضایی مناسب در رابطه میان پدر و مادر و نوجوان ایجاد می کند. وقتی نرم و ملایم و در ضمن با قاطعیت و کوتاه و مختصر با فرزندمان صحبت کنیم، مطمئن باشید حرف هایمان اثربخشی بیشتری پیدا می کند.
جر و بحث را حذف کنید
مشاجره، اختلاف و تضاد بخشی از زندگی واقعی افراد است و شامل روابط والدین و نوجوانان نیز می شود. بحث و جدل امری است که سبب اذیت و آزار والدین و فرزندان می شود و از لحاظ عاطفی به هر دو آسیب می رساند. در این حالت (عصبانیت) اگر هیچ کدام از دو طرف کوتاه نیاید، این عصبانیت به درگیری می انجامد.
اگرچه هرگز به طور کامل نمی توان مانع از چنین جدل هایی در خانواده شد، اما گاهی اوقات والدین با دوراندیشی و برنامه ریزی می توانند از بروز آن جلوگیری کنند.
والدین لازم است این آگاهی را داشته باشند که دوره نوجوانی مشکلات و کشمکش های متفاوتی را برای فرزندان و والدین آنها به همراه می آورد که علت اصلی آن، مساله استقلال روحی و روانی فرزندان است. معمولا در دوران نوجوانی، پدران و مادران خواستار کنترل این خشم و غضب از سوی نوجوان خود هستند.
در این دوران بهتر است والدین درباره موضوعات بحث نکنند، زیرا جر و بحث اختلاف و نزاع میان فرزندان و والدین را تشدید می کند، البته به این معنا نیست که نوجوانمان را آزاد بگذاریم و اجازه دهیم هر کاری که می خواهد انجام دهد. در واقع این مساله که تا چه اندازه استقلال طلبی در دوران نوجوانی می تواند سبب درگیری و نزاع شود، به میزان نافرمانی و سرکشی فرزندان بستگی ندارد بلکه به عملکرد والدین و چگونگی اداره کردن این حس و آزادی طلبی از سوی والدین وابسته است.
پدر و مادری که دائم فرزند خود را کنترل می کنند و اجازه رشد حس استقلال و آزادی را در او نمی دهند، در واقع نوجوانی پرخاشگر و عصبانی را پرورش می دهند. یکی از بهترین راه های موثر برای جلوگیری یا کاهش جنگ و جدل در خانواده این است که برای نوجوانمان روشن کنیم چه انتظاراتی از آنان داریم. والدین باید خواسته های خود را برای فرزندشان مطرح و او را با ساختارها و قوانین منسجم خود آشنا کنند.
شوخی و خنده را فراموش نکنید
شوخی و خنده سبب سلامت روحی ـ روانی و در واقع باعث مهار ناامیدی، استرس و عصبانیت می شود. شوخی و بذله گویی همچنین باعث سلامت جسمانی شده، آرامش را افزایش داده و استرس و فشار روحی را کاهش می دهد.
پژوهش ها نشان داده است افراد خشن، عصبی و غیرشوخ بیشتر از دیگران در معرض بیماری های جسمانی هستند و از زندگی خود نیز لذت کمتری می برند.
البته توجه به این نکته نیز ضروری است خندیدن در مورد یک جوک، داستان یا حتی اشتباهات خودمان تجربه ای مفید و سلامت بخش است، اما شوخی هایی که سبب شرمندگی، مسخره کردن و خجالت دادن کسی شود، نه تنها خنده دار نیست بلکه مضر و مخرب نیز است.
شوخی باید حال و هوای خوبی را به لحاظ روحی ـ روانی در افراد ایجاد کند، نه این که سبب ناراحتی شان شود.
هم اکنون پژوهش ها نشان می دهد یکی از جنبه های خوب شوخی کردن این است که سبب ارتقای کیفیت ارتباطات خانوادگی در زندگی عادی می شود. خانواده شوخ براحتی می تواند محیط شادی بخشی را برای خود ایجاد کند.
شوخی و خنده در میان اعضای خانواده باعث می شود فرد در مواقع ناامیدی و مشکلات زندگی، جایگاه واقعی خود را حفظ کند و از پانیفتد. در واقع شوخی افراد خانواده با هم (البته شوخی بجا و معقول) باعث می شود توافق نداشتن و برخوردهای متضاد از بین برود و سبب کاهش عصبانیت در موقعیت های پرتشنج شود.
منبع : جام جم
مطالب مرتبط:
