فاجعه یکشنبه سیاه سردشت
یک کارگر ساختمانی محلی، این بمب 100 کیلوگرمی را که در عمق دو متری از سطح زمین، در یک کارگاه ساختمانی در شهر سردشت واقع در غرب ایران مدفون شده بود، تصادفاً پیدا کرد.
متخصصان سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران پس از خنثی‌سازی، این بمب را به پایگاه حمزه سیدالشهدا منتقل کردند.
این خبری بود که نابهنگام در تیرماه سال 1390 تیتر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های ایران و حتی جهان را پس از 22 سال از پایان جنگ تحمیلی عراق بر ایران به خود اختصاص داد.
8 بمب شیمیایی بر فراز سردشت
سردار محمد باقر نیک خواه بهرامی پس از 26 سال طی یادداشتی، ابعاد جدیدی از فاجعه بمباران شیمیایی سردشت در سال 66 را به تصویر کشیده است. در این یادداشت می‌خوانید:
به دنبال موفقیت رزمندگان اسلام در عملیات‌های نصر 4 و 5 در غرب سردشت، رژیم بعث عراق واکنش ددمنشانه‌ای را علیه مردم متعهد و مسلمان سردشت با هدف: انتقام از مردم سردشت؛ ایجاد رعب و هراس؛ تضعیف روحیه رزمندگان و نیز یاس و نا امیدی در میان مردم همیشه در صحنه ایران اسلامی آغاز کرد.
عراق با اهداف بیان شده، مبادرت به بمباران شیمیایی سردشت کرد؛ بدین صورت که در ساعت 4: 25 الی 4: 30 عصر روز یکشنبه هفتم تیر 1366 چهار فروند هواپیمای بمب افکن سنگین سوخو 22 هر کدام چند بمب 500 کیلویی (جمعاً هشت بمب) حاوی گاز خطرناک و غنی شده خردل از نوع سولفار موستارد (HD) یا همان عامل ایپریت (EYPRIT) را در نقاط پر تردد و متراکم شهر، نظیر بازار، اداره بازرگانی، یک واحد آموزشی- درمانی، اطراف سپاه و... پرتاب کرد که با انفجار بمب‌ها و متصاعد شدن عوامل به صورت ابر متراکم و کشنده، بلافاصله به دلیل غفلت عوامل، غافلگیری عمومی، نفوذ گاز در لایه‌ها و منافذ و داخل خانه‌ها و ادارات ده‌ها نفر شهید و هزاران نفر مصدوم شدند.
همزمان با وقوع جنایات ضد انسانی و نسل کشی رژیم بعثی عراق، یگان‌های پدافندی شیمیایی مستقر در منطقه عمومی سردشت، به خصوص تیپ مستقل پدافند شیمیایی 24 امام سجاد (ع) با اعلام هشدار مردم را به پناهگاه برده و مردم را به بالای ارتفاعات فرا خوانده و ضمن اقدام به خنثی کردن بمب‌ها و رفع آلودگی محیط و ساختمان، دستورات ایمنی لازم را نیز با کمک واحدهای امداد و درمان شهر اتخاذ کردند.
بدین نحو که دو باب حمام شهر را اختصاص به رفع آلودگی جداگانه مردان و زنان کرده و با کمک فرمانداری و دیگر واحدها خدمات شهری و نیز پزشکان سپاه و بهداری سردشت درمان و مداوای اولیه را انجام و مصدومان بدحال را با اتوبوس‌ها و سایر وسایط نقلیه شهر و یگان‌های مستقر در منطقه به شهرهای ارومیه، تبریز، سنندج، کرمانشاه، منتقل کردند.
سردشت را می‌توان اولین شهر غیر نظامی در جهان به شمار آورد که مورد هجوم سلاح‌های کشتار جمعی و ممنوعه شیمیایی قرار گرفته است که تقریباً 75 درصد مردم شهر 12 هزار نفری آن در معرض گازهای مخرب قرار گرفتند و تاکنون حدود 200 نفر از آنان به شهادت رسیده 1800 نفر نیز مصدوم شده و نیاز به مراقبت‌های ویژه پزشکی و درمانی دارند.
در جنگ جهانی اول شهر 36 هزار نفری (ایپرس) یا همان ایپرتوشا آلمان‌ها مورد تهاجم چند باره شیمیایی با گازهای خفه کننده و خردل قرار گرفت که معرف به گاز ایپریت شد.
تفاوت شهر سردشت با ایپر در این است که شهر ایپر جبهه متفقین بود که چند بار توسط متحدین و متفقین دست به دست شد. ولی سردشت یک شهر کاملا غیرنظامی بود که مردم شهر در آن به کار روزمره و زندگی عادی خویش مشغول بودند که بر مبنای مفاد اعلامیه‌های چهارگانه لاهه و پروتکل 17 ژوئن 1925 ژنو، کاربرد سلاح‌های شیمیایی و میکروبی را حتی بر علیه نظامیان نیز ممنوع اعلام کرده و کشور عراق خود در سال 1931 مفاد آن را امضاء و بر اجرای آن متعهد شده بود!
همچنین طبق مفاد کنوانسیون‌های چهارگانه 12 اوست 1949 و پروتکل‌های دوگانه الحاقی 8 ژوئن 1977 ژنو که الزام به رعایت حقوق بشر دوستانه دارد و نیز طبق مفاد کنفرانس 1948 سانفرانسیسکو، این اقدام جنایت علیه بشریت و نسل کشی شمار می‌رفت و بر اساس مفاد مواد 1207 اساس‌نامه دیوان کیفری بین‌المللی دوهه، اقدام عراق جنایت علیه بشریت است که می‌بایست سازمان ملل و شخص دبیر کل و به خصوص شورای امنیت طبق مفاد منشور سازمان بشر ماده 5 منشور که حفظ نظم و امنیت جهانی را تضمینی و تنبیه متجاوز مقرر داشته است، می‌بایست کشور و اشخاص به کار برنده سلاح کشتار جمعی و ممنوعه، محکوم و مجازات می‌شد؛ ولی با اعمال نفوذ شورای امنیت به خصوص 5 عضو دائمی آن و بالاخص امریکا، انگلیس، فرانسه و شوروی سابق، شخص دبیر کل و شورای امنیت در قبال مکاتبات متعدد ایران و خصوص اعزام هیئت کارشناسی برای مشاهده آثار جنایت و محکومیت، تنبیه و بازدارندگی عراق از ادامه جنایاتش نه تنها هیچ اقدامی صورت نداد، حتی حاضر به صدور بیانیه صرف نیز همانند سال‌های قبل نشد و تنها به ثبت 30 سند (عکس، فیلم و گزارش‌های) ارسالی ایران به عنوان اسناد سازمان ملل بسنده کرد.
علاوه بر حمله عراق در هفتم تیر به شهر سردشت، در روز هشتم تیر ماه نیز هواپیماهای دشمن چندین بمب خردل را در اطراف روستاهای سردشت به خصوص «قلعه رش» پرتاب و تعداد زیادی از کشاورزان و زنان و کودکان را همانند شهر سردشت قربانی جنایات خویش ساختند و علاوه بر قربانی شدن مردم، هزاران رأس دام و طیور مردم نیز تلف شده و مزارع و کشت زارهای آنان نیز از حیز انتفاع خارج شد و خسارت ملی بر مردم و محیط زیست منطقه وارد شد که آثار مخرب آن برای اهالی و محیط هنوز هم باقی است.
سبب اصلی این جنایات شورای امنیت و اعضای دائمی آن هستند که با اعمال نفوذ آشکار از مطرح شدن محکومیت و تنبیه متجاوزی به انحاء مختلف ممانعت به عمل آورده و با نشان دادن چراغ سبز به عراق، مصونیت از تعقیب متجاوز و حصول اطمینان از حمایت اعضای شورا را به شخص صدام و حامیانش القاء و خاطر آنان را از باب اقدامات خود آسوده ساختند و سران جنایت کار عراق به عنوان مباشر، هر چند مجرم و جنایت کار به حساب می‌آیند ولی عامل دسیسه‌های استکبار جهانی علیه ایران هستند.
عراق به پشتوانه همین حمایت‌ها بود که تا پایان جنگ تحمیلی جنایاتش را تا فاجعه حلبچه و سپس شهرهای کرد نشین مریوان، سردشت، بانه، پیرانشهر، اشنویه، پاوه، نو سود، نوشهر، و حتی اطراف کرمانشاه، گیلان غرب، هویزه، سوسنگرد و اهواز استمرار بخشید به گونه‌ای که صدها نفر را در فجایع ارتکابی علیه ساکنان روستاهای مرزی به خصوص فاجعه روستاهای زرده در کرمانشاه، شهریه و نورد در اطراف اهواز، هویزه و روستاهای شمالی کرخه نور، سوسنگرد و در پایان جنایتش روستای بزرگ شیخ عثمان اشنویه را مورد آماج حملات وحشیانه و ضد انسانی خویش قرار داده و بیش از 15 هزار نفر از مردم این مناطق را مسموم و بیش از 2 هزار نفر از مردم به خصوص زنان و کودکان، پیران و ناتوانان را به شهادت رساند.
چنانچه سازمان ملل و دیگر سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و حقوق بشر و غیره به موقع واکنش مناسب و باز دارنده از خود نشان می‌دادند امروز شاهد این جنایات سیاه در پرونده جانیان تاریخ نبودیم.
فرآوری: سامیه امینی
بخش فرهنگ پایداری تبیان
منبع: سایت آفتاب، خبرگزاری دفاع مقدس
