اوقات نمازهای یومیه و وقت قضا شدن آنها!

در این مقاله دو سوال شرعی را مطرح کرده و بررسی میکنیم:

نماز را باید در وقت خودش(اگر چه در اول وقت نباشد) اقامه کرد و ترک نماز در فرض مرقوم به طورى که قضا شود، جایز نیست، لذا در صورتی که واقعا نتواند نمازش را بخواند باید شغل دیگری پیدا کند. البته برخی از فقها (از جمله آیة الله هادوی تهرانی) می‌گویند: در فرض مزبور اگر به تقیه نماز بخواند (طوری که مذهبش معلوم نشود)، نماز وی صحیح است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

به هر حال باید به نحوى نمازهاى واجب خود در وقت خودش را به گونه‌اى در اولین فرصت و در کمترین زمان بخواند و ترک نماز در فرض مرقوم به طورى که قضا شود، جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اگر از وقت اداى نماز تاخیر نشود اشکال ندارد مثلا نماز ظهر و عصر تا غروب وقت دارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در صورتی که واقعا نتواند نمازش را بخواند باید شغل دیگری پیدا کند ولی اگر نتواند در اول وقت بخواند هر موقع از وقت بخواند مانعی ندارد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

در فرض سۆال باید نمازها را در وقت بخواند ولو با تغییر ساعت کار یا شغل یا طرق دیگر باشد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتی که وضعیت شغلی موجب قضا و فوت نماز شود جائز نیست.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

نباید وقت نماز فوت شود و اگر به تقیه نماز بخواند نماز وی صحیح است.

(توجه: استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است)

معیار در اوقات نماز، طلوع و غروب خورشید است. بر این اساس:

اول وقت نماز صبح:

زمانی است که شب به پایان رسیده و سفیدی که در طرف مشرق در آسمان رو به بالا حرکت می کند کم کم پهن و گسترده شود و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید.[1] در این زمان وقت نماز صبح به پایان رسیده و نماز صبح قضا می شود.

وقت نماز ظهر و عصر:

اگر شاخصی (چوب یا میله فلزی یا ...) را به طور عمودی در زمین نصب کرده باشند، وقتی در صبح خورشید طلوع می کند سایه آن به طرف مغرب می افتد و هر چه آفتاب بالا می آید این سایه کم می شود، زمانی که سایه این شاخص به حداقل خود رسیده و از طرف مشرق شروع به زیاد شدن می کند، اول ظهر شرعی و اول وقت نماز ظهر است و بعد از خواندن نماز ظهر (چهار رکعت یا دو رکعت) که وقت اختصاصی نماز ظهر است، وقت نماز عصر شروع می شود آخر وقت نماز ظهر تا زمانی است که به اندازه چهار رکعت یا دو رکعت (برای مسافر) به غروب آفتاب باقی مانده باشد و بعد از آن نماز ظهر قضاء می شود. آخر وقت نماز عصر نیز اول مغرب است یعنی موقعی که به اندازه ی خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، وقت مخصوص نماز عصر است، و بعد از آن نماز عصر قضا می شود.[2] البته اگر مکلف به اندازه خواندن یک رکعت نماز به غروب وقت داشته باشد، در این جا وظیفه اش خواندن نماز ادا است، نه قضا، یعنی در این هنگام نماز را به قصد ادا می خواند، اگرچه سه رکعت (یا یک رکعت برای مسافر)، بعد از غروب آفتاب واقع شود؛ چرا که طبق قاعده (هر کس یک رکعت را در وقتش بخواند مثل آن است که تمام وقت را درک کرده است).

وقت نماز مغرب و عشا:

مغرب موقعی است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود از بین برود که این زمان اول وقت خواندن نماز مغرب است تا وقتی که به اندازه نماز عشا (چهار رکعت یا دو رکعت) به نصف شب مانده باشد. همچنین اول وقت نماز عشا بعد از گذشتن زمان لازم برای سه رکعت نماز بعد از مغرب است و پایان آن نصف شب است.[3] البته با رعایت مسئله ای که در نماز عصر بیان کردیم.

بنابراین، با مواظبت از وقت طلوع و غروب خورشید به راحتی می توان در هر مکانی (قاره،کشور) در روی کره زمین اوقات نماز را تعیین کرد.

لازم به تذکر است که در وقت نماز صبح و نماز ظهر بین اهل سنت و شیعه اختلافی وجود ندارد و نماز مغرب را نیز حدودا ده تا پانزده دقیقه بعد از وقت نماز مغرب اهل سنت می توان خواند.

البته شما می توانید به مراکز شیعیان در کشور انگلستان مراجعه کنید، و از تقویم اوقات شرعی که در اختیار دارند استفاده نمائید.

پی نوشتها:

[1]  ـ توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 411 ، م 741.

[2] ـ همان، ج 1، ص 403 ، م 731.

[3]  ـ همان، ج 1، ص 407 ، م 735 – 736.

منبع: سایت اسلام کوئیست