پیچ‌های تند نوجوانی
عدم تشویق اعمال پسندیده ی اجتماعی باعث می شود که رفتارهای مورد تایید هیچ گاه تداوم نیابد.
در خواسته های اخلاقی با فرزندان خود مستحکم باشید. در موارد سوء رفتار، پیامدهای منفی مناسب اعمال کنید. از تکنیک های انضباطی کارآمد استفاده کنید. رفتارهای پسندیده را تایید و علت رفتارهای ناپسند را با دلیل توضیح دهید.
نباید به رفتارهای تهدیدآمیز نوجوان توجه کرد. زیرا همین توجه باعث تقویت رفتارهای ناپسند نوجوان می شود. والدین هم باید در تنبیه رفتارهای ناپسند نوجوان با هم هماهنگی لازم را داشته باشند.
باورهای غیر واقعی و انعطاف ناپذیر والدین باعث عصبانیت و افزایش ارتباطات متقابل می شود و مانع حل مشکل خواهد شد. رفتارهای غیرمنصفانه والدین با نوجواننان فاجعه است. والدینی که با نوجوان خود تعارض دارند، دارای باورهایی هستند که خود را در مورد تربیت فرزند سرزنش می کنند. تعارض شدید بین نوجوان و والدین در خانواده های خشک و انعطاف ناپذیر بسیار دیده می شود. تفسیر نادرست از وقایع موجود باعث بروز عواطف خشنونت آمیز می شود.
مقاومت والدین در برابر خواسته های نوجوانان برای استقلال بیشتر است. به همین دلیل در روابط والدین با نوجوان تغییرات مهمی رخ می دهد. نوجوان خواستار تماس با همسالان خود در موقعیت های مختلف است. نوجوان از محیط محافظت شده مدرسه ابتدایی به محیط پیچیده ی راهنمایی و سپس دبیرستان وارد می شود.
برای اکثریت نوجوانان این تغییرات بهنجار و طبیعی فرصت هایی برای رشد ایجاد می کند. نتیجه آن افزایش توانایی و احساس مسئولیت در قبال رفتار شخصی است. اما برخی از نوجوانان که تحت فشار های غیر معمول قرار می گیرند، در سازگاری با این تغییرات بهنجار شکست می خورند. همین روش های رفتاری نادرست باعث اختلال در نوجوان می شود. او که در اثر تغییرات ناشی از انتقال به ساختار پیچیده ی دبیرستان تحت فشار است، ممکن است به انزوای اجتماعی ، افسردگی شدید، گریز ازمدرسه ،افزایش تعارض با والدین، سرانجام شکست تحصیلی و کناره گیری از مدرسه دچار شود که همگی این ها بر رشد بعدی اثر می گذارد.
والدین بعنوان اولین الگوی تعامل خانوادگی بر رفتار عاطفی نوجوان تاثیر می گذارند. آموزش شیوه برقراری ارتباط ، حل مسئله و مهارت مذاکره مهم است. عملکرد نادرست والدین مانع از تربیت موثر نوجوان و نظم آموزی او خواهد شد. نوجوان خواستار تماس با تعداد زیادتری از همسالان در موقعیت های مختلف است.
روان شناسان، مشکلات نوجوانی را حس گزافه گویی و مبالغه در مورد وفا داری همسالان ، عدم اعتماد به بزرگسالان، خودآگاهی شدید، وقفه های دوره ای در منطق، استدلال و تحریف زمان بیان کرده اند.
نداشتن انگیزه
از مشکلات شایع دیگر در دوران نوجوانی این است که نوجوان انگیزه کافی برای تغییر ندارد. او در خود نیازی به تغییر احساس نمی کند. زیرا به گذشته توجه ندارد، تا ماهیت رفتارهای مشکل آفرین خود را درک کند. نوجوان به غلط، اعتقاد دارد مشکلاتش به طور ناگهانی حل خواهد شد. عدم توجه به آینده و نداشتن آینده نگری هم موجب می شود، نوجوان به اعمال جسورانه و بی پروا مبادرت ورزد، تا احترام همسالان خود را برانگیزاند.
والدین باید اجازه دهند، نوجوان احساسات و نگرانی هایش را بدون قطع کلام و مداخله بیرون بریزد. باید او را تشویق به صحبت کنند، تا مشکل اولیه مشخص شود. گاهی نوجوان در مورد مشکلات خود که با مشاور صحبت می کند، دچار شرم و ناراحتی می شود. وقتی نوجوان سکوت می کند، نشان می دهد که می خواهد جلسه خاتمه یابد.
والدین با توجه به نگرش، اعتقاد و فرض های نوجوان می فهمند، نگرانی و ترس او از چه چیزی است. بنابراین باید فضای موجود فضای عاطفی باشد تا نوجوان به مشکل خود پی ببرد. زیرا اغلب نوجوانان خود را بی تقصیر و والدین را مسبب مشکل خود می دانند. آموزش مهارت های ارتباطی، مهارت های حل مسئله و شیوه های تربیتی والدین، منجسم ترین و طولانی ترین تاثیر را بر زندگی نوجوان می گذارد.
شکست نوجوان در حل موفقیت آمیز تکالیف رشدی در ایجاد روابط رضایت بخش با همسالان اثرات پایدار و منفی بر جای می گذارد، همین باعث اضطراب او می شود.
آموزش حل مسئله
1- تعریف و روشن ساختن مشکلات و تعیین اجزای آن.
2- ارائه اعمال و رفتارهای جایگزین
3- ارزیابی هر روش جایگزین و مزایا و معایب
4- بکارگیری و استفاده از بهترین راه حل
باید به نوجوان آموزش داد ، تا موقعیت آرامش بخش را تصور کند. به تعویق انداختن یک عمل نامطلوب، مشغول شدن به رفتارهای حرکتی، مشخص کردن فعالیت، مرور پیامدهای مثبت، همه از تقویت کننده های قوی رفتار هستند. بنابراین با تغییر باورها و نگرش ها، شناخت خود را باز سازی کرده و به مولفه های مهم در آموزش مدیریت زمان توجه کنید.
فرآوری: نوریه نوچمنی
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع: کتاب مرا دریاب . نوشته حمیده واحدی
مطالب مرتبط:
