تبیان، دستیار زندگی
یکی از علائم دوران بلوغ در نوجوانان، میل و رغبت به هم نوعانش است. دوستان و همسالان عوامل محرک نوجوان هستند که مستقیم یا به طورانعکاسی سبب تحریک صفات ارثی او می شوند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دوستم را خودم انتخاب می‌کنم


یکی از علائم دوران بلوغ در نوجوانان، میل و رغبت به هم نوعانش است. دوستان و همسالان عوامل محرک نوجوان هستند که مستقیم یا به طورانعکاسی سبب تحریک صفات ارثی او می شوند.

انتخاب دوست در نوجوانی

برخلاف ظاهر امر ، دوستی و علاقه بین نوجوانان بطور تصادفی و بی علت پیدا نمی شود، بلکه به اصول و ضوابط خاصی متکی است. نوجوانان برای دوستی با همسالان خود که با مسائل و مشکلاتی مشابه او دست و پنجه نرم می کنند اهمیت بسیار قائل است.او با کسانی همانند سازی می کند که خود را در آنها ببیند و این عامل مهمی در برخورد با مشکلات و تحولات درونی اش محسوب می شود.

نوجوان به رفاقت و دوستی اهمیت فوق العاده ای می دهد و از همنشینی با آنها لذت می برد. گروه همسالان نقطه اتکاء برای نوجوان محسوب می شوند و حتی دیده شده است که در پشتیبانی از همسالان بر علیه خانواده قیام می کند. یک نوجوان تازه بالغ به دوستان خود وفادار است و هر گونه حمله ای بوسیله والدین،موجب برانگیخته شدن خشم او می شود. شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گیری است و بر این اساس دوستان و رفاقت هایش نقش عمده و تعیین کننده ای در اجتماعی شدن او بر عهده دارند.

والدین باید برای پرهیز از هرگونه درگیری و تصادم با نوجوان، ضمن مراقبت غیر مستقیم از نوجوان و سلب نکردن آزادی عمل او، در کنار نوجوان حرکت کنند. والدین باید بدانند که پذیرش نوجوان در جمع دوستان برای او اهمیت فراوان دارد و از انزوا و عزلت طلبی نوجوان جلوگیری می شود. البته در تمام موارد، نقش تقویت کننده و تسهیل کننده والدین بسیارمهم است.

والدین باید توجه داشته باشند که تاثیر همسالان و دوستان در نوجوان به حدی است که گاهی طرز رفتار، نحوه و شیوه لباس پوشیدن، چگونگی تکلم و ... او را تعیین می کنند. وقتی نوجوان ارتباط عمیق و درستی با والدین خود نداشته باشد و آنها نتوانند نیازهای او را برآورده کنند، از گروه های هم سن و دوستان خود استفاده می کند و از حمایت آنها برخوردار می شود. این گروه ها و همسالان سرمشقی خواهند شد برای نوجوان، و او از آنها پیروی می کند.

نوجوان به خاطر روحیه عاطفی و احساسات بشر دوستانه ای که دارد اغلب ناخود آگاه دستخوش جریاناتی می شود که او را از درون و بیرون به این سو و آن سو می کشاند. حداقل آثار منفی و ظاهری این مساله این است که بهترین و زنده ترین ساعات زندگی خود را از دست می دهد و از وظایف اصلی عقب می افتد. باید مراقب بود که نوجوان در انتخاب دوستان خود بهترین و آگاهترین آنها را برگزیند. باید افت و خیزها و صمیمیت ها و دوستی ها ی نوجوان با دیگران به طور غیر مستقیم تحت مراقبت والدین و مربیان باشد.

اگر از همان اوان کودکی والدین فرزندان خود را تحت تعلیم و مراقبت ویژه ای بگیرند و کودک به افکار سالم و حسن رفتار و اخلاق پسندیده عادت کند و به این سلاح مجهز شود در نوجوانی وقتی وارد اجتماع و جمع همسالان خود می شود دیگر مساله حادی ایجاد نخواهد کرد.

دخالت والدین در شرایطی که لازم به نظر می رسند باید به صورت غیر مستقیم باشد. اگر دخالت مستقیم انجام بگیرد نوجوان مقاومت نشان می دهد. بهترین راه حرکت در کنار نوجوان و مراقبت غیر مستقیم از اوست

بعضی از والدین از ترس لوس شدن نوجوان محبت خود را نسبت به او بروز نمی دهند. این کاستی در مرحله نوجوانی فرزندشان را دچار مشکل میسازد. زیرا ارضا نشدن نیاز به دوست داشته شدن و دوست داشتن و کمبود محبت عامل بسیار مهمی در دوستی های افراطی و لجام گسیخته می باشد.

هیچگاه نباید نوجوان را از معاشرت با دوستان و همسالان محروم کرد. عدم ارتباط با دوستان ناراحتی نوجوان را فراهم می آورد. منع نوجوان از معاشرت، مبارزه با یکی از نیازهای اساسی وی می باشد. نوجوان در این سن نیازمند حمایت و تایید دوستان است و برای آن که در گروه پذیرفته شود دوست دارد مانند آنها رفتار کند. برای او جلب توجه دوستان و همسالان نسبت به خود بسیار مهم می باشد به طوری که جلب رضایت والدین در درجه پایینتری قرار می گیرد.

گرچه معاشرت و دوستی های آتشین از رفتارهای دوران بلوغ به شمار می آید ولی می توان با برنامه هایی خاص و ظریف نوجوان را از دوستی های خطرناک و غیرضروری برحذر داشت. بهترین روش این است که دوستی های نوجوان را به صورت افراطی کنترل نکنید. زیرا این مساله نارضایتی او را فراهم می کند به حدی که احساس تنفر نسبت به والدین را در او بوجود می آورد. کنترل و هوشیاری والدین به معنای محدود کردن آزادی نوجوان نیست. نوجوان می خواهد در این سن از آزادی عمل بیشتری در دوست یابی داشته باشد و والدین باید به این میل نوجوان احترام بگذارند. اگرچه در این دوران دوستیها بیشتر ناپایدارند با این حال او مایل است که این دوستان مورد پذیرش والدین قرار بگیرند.

انتخاب دوست در نوجوانی

دخالت والدین در شرایطی که لازم به نظر می رسند باید به صورت غیر مستقیم باشد. اگر دخالت مستقیم انجام بگیرد نوجوان مقاومت نشان می دهد. بهترین راه حرکت در کنار نوجوان و مراقبت غیر مستقیم از اوست.

در سن نوجوانی نوجوان اصرار دارد که خود را از قید و بندهای دوران کودکی خلاص کند نمی خواهد مانند دوران کودکی مطیع و فرمانبر دستورات والدین باشد. دوست دارد نظر خود را بیان کند و از هرگونه کنترل که استقلال او را بر هم بزند بیزار است.

همدردی و گوش دادن به سخنان نوجوان و جواب صحیح و منطقی دادن به سوالات او موثرتر از امر و نهی های خصمانه و بی مفهوم است. اگر می خواهید مقررات و قانونی وضع کنید برایش مفهوم آن را تشریح کنید و هیچگاه سعی نکنید با نصیحت و موعظه او را وادار به اطاعت کنید. حس استقلال طلبی در نوجوان بسیار قوی است دادن استقلال مالی یکی از روشهای ارضای این حس می باشد. اگر به نوجوان پولی می دهید او را آزاد بگذارید آن گونه که می خواهد آن را خرج کند و مسئولیت خرج کردن پولش را برعهده داشته باشد.

نوجوان دوست دارد که شخصا به مقابله با مشکلات و بحرانهای زندگی برود. مهربانی و محبت والدین بهترین پشتیبان برای او محسوب می شود. تنها گذاشتن و یاری نکردن نوجوان هیچگاه کار درستی نیست بر والدین است که در هر شرایطی حامی و مدافع فرزند خود باشند و عیب و نقص رفتارش را بزرگ جلوه ندهند بلکه با همفکری با او در رفع آن بکوشند.

فرآوری: نوریه نوچمنی

بخش خانواده ایرانی تبیان


منبع: چگونگی رفتار بانوجوان. تالیف حسین نجاتی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.