تصمیم‌گیری

تصمیم گیری نیاز به رتبه بندی ملا ها دارد. یعنی از بین ملاک ها کدامیک برای شما ارجح است؟ در این زمینه توجه شما را به چند نکته جلب می کنیم:

• قبل از شروع جلسات گفت وگو بهتر است ملاک های اصلی خود را درصدگذاری و اولویت بندی کنید تا بعد از هر جلسه به راحتی بتوانید ارزیابی و نتیجه گیری کنید؛

• گاهی اوقات شاید به میزان كمی ملاک های فرعی و غیرضروری نیز در طرف مقابل وجود داشته باشد كه این مقدار طبیعی است. پس بهتر است این ملاک ها را در جمع بندی درصدها دخالت ندهیم؛

• از نظر ائمه (علیهمالسلام) هنگام تصمیم گیری ملاک هایی مثل عفت، همفکری، مۆمن بودن و همچنین توانایی اداره زندگی برای پسر بسیار مهم و بالاترین درصد و جمال و ثروت کمترین درصد را دارد؛

•  هرگز نباید ملاک های اصلی را حذف یا کم کرد اما میتوان از ملاک های فرعی گذشت؛

•  با وجود یکی از ملاک هایتان در طرف مقابل، تخیلتان شما را به قضاوت سطحی و شتابزده نکشاند و از واقعیت دور نكند که این شما را ناخودآگاه به خودفریبی سوق می دهد.

قرار نیست فرد از همه ملاک ها امتیاز کاملی بگیرد، بلکه باید معدل خوبی کسب کند و حد این معدل خوب به شرایط شما بستگی دارد. فرمول نهایی معدلگیری را میتوان به شکل زیر ارائه کرد:

اهداف قابل وصول (امتیاز اهداف مثبت و منفی) + کمالات موجود (امتیاز کمالات مثبت و منفی) = امتیاز قابل قبول

توکل

«توکل» از ماده «وکالت» به معنی «انتخاب کردن وکیل» است و انتخاب یک وکیل برای انجام کارها در جایی است که انسان شخصاً قادر به دفاع نیست، در این موقع از نیروی دیگری استفاده می کند و با کمک او به حل مشکل خویش می پردازد. بنابراین، توکل کردن بر خدا به این مفهوم است که انسان در برابر مشکلات و آنجایی که نمی تواند مشکلات خویش را حل كند پروردگار را وکیل خود كند و به او تکیه کند و از کوشش باز نایستد، بلکه در آنجا هم که توانایی بر انجام کاری دارد باز مۆثر اصلی را خدا بداند.

خداوند متعال در سوره آل عمران، آیه 159 می فرماید:

فبما رحمه من الله لنت لهم کنت فظا غلیظ القلب لاانفضوا من حولک فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله ان الله یحب المتوکلین.

رحمت خدا، تو را با خلق مهربان و خوش خوی گردانید و اگر تندخوی و سخت دل بودی، مردم از گرد تو پراکنده می شدند. پس چون امت به نادانی درباره تو بد کنند از آنان درگذر و بر آنها از خدا طلب آمرزش کن و در کارها با آنان مشورت نما، لیکن آنچه تصمیم گرفتی با توکل به خدا انجام ده که خدا آنان را که به او اعتماد کند دوست دارد و یاوری کند.

در آیه فوق برای انجام کارهای مهم، نخست دستور به مشورت و سپس تصمیم راسخ و بعد توکل بر خدا داده شده است. موضوع مهم آیه این است که به هنگام تصمیم نهایی، باید توکل بر خدا كرد. یعنی با اینكه اسباب و وسایل عادی فراهم است، اما استمداد از قدرت بی پایان پروردگار هم نباید فراموش شود.

نکته مهم دیگر، آرامش خاطری است که در سایه توكل در انجام کارها به وجود می آید. همیشه اضطراب و نگرانی یکی از بزرگترین بلاهای زندگی انسان ها بوده و هست، به طوری که عوارض ناشی از آن در زندگی فردی و اجتماعی کاملاً محسوس است.

اضطراب و نگرانی (استرس) عوامل متعددی دارد، اما در اینجا فقط به دو عامل مهم اشاره می كنیم تا ارتباط آن را با توکل دریابیم:

1- گاهی اضطراب و نگرانی به دلیل آینده ای تاریک و مبهم است که در این خصوص ایمان به خدای جهان و توکل بر او به انسان آرامش خاطر می دهد؛

2- گاه ضعف و ناتوانی در برابر عوامل طبیعی و یا در مقابل انبوه دشمنان، انسان را نگران می كند، اما هنگامی که به یاد خدا می افتد و متکی به قدرت و رحمت او می شود (قدرتی که برترین قدرت هاست و هیچ چیز در برابر آن یارای مقاومت ندارد) قلبش آرام می گیرد.

بنابراین، می توان گفت که توکل یعنی اعتماد و تکیه کردن بر خدا و همه کارها را به او محول کردن. چنین اعتمادی مبتنی بر این است که شخص اعتقاد قلبی داشته باشد که جز خدا فاعلی وجود ندارد و همه حول و قوه ها در اختیار خداوند است و این اعتقاد، آرامشی وصف ناپذیر در قلب فرد ایجاد می کند.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که پروردگار، همه کارها را از مسیر طبیعی و علل و اسباب عادی انجام می دهد. به عنوان مثال، اگر بیماری بخواهد شفا پیدا کند، باید نزد پزشک برود و از داروهای طبیعی استفاده كند. این درست نیست که بگوید بدون دکتر و دوا خوب خواهم شد.

شاید این صحنه را شاید دیده باشید که وقتی بچه می خواهد دوچرخه سواری یاد بگیرد، در ابتدا سوار دوچرخ های می شود که دو چرخ کمکی به آن متصل است. هنگامی که برای اولین بار چرخ های کمکی از دوچرخه جدا شوند، پدر کنار بچه می ایستد و می گوید نگران نباش، تو پابزن من مواظبت هستم. آن کودک با اعتماد به سخن پدر شروع به رکاب زدن می کند و در حالیکه خودش دارد دوچرخه را کنترل می کند با اتكا به او جلو می رود. به این حالت توکل می گویند.

توکل در امر ازدواج

توکل در ازدواج نقشی اساسی دارد. مقصود از توکل در موضوع ازدواج این است كه انسان فقط به مشاوره ها و حمایت پدر و مادر و تحقیقات اتکا نکند؛ بلكه علاوه بر همه اینها، در لحظه تصمیم گیری نیز از یاد خداوند غافل نشود و سر رشته همه امور را در دست خداوند ببیند و بگوید: خداوندا، به امید تو حرکت می كنم و تویی که می توانی یاور من در زندگی باشی.

توکل یعنی اینکه توجه انسان در همه مراحل شناسایی، تحقیق، مشورت و ارزیابی، به سمت خدا باشد. اگر افراد امور و كارها را به توکل بر خدا پیوند بزنند، امکان رسیدن به حقیقت و درستی افزایش می یابد.

اگر پایه های توکل در زندگی مستحکم شوند، برخی از آفات زندگی اصلاً به وجود نمی آیند. یکی از این آفات ترس است؛ کسی که به خدا توکل داشته باشد، پشتیبانی در زندگی دارد که در لحظه های خطر دستگیر اوست. ترس در وجودش راه پیدا نمی کند، زیرا امور خود را به کسی واگذار کرده که به عاقبت همه امور واقف است و تغییر آن به خیر و نیکی در دست اوست و همان است که صلاح بنده خویش را بهتر می داند.

برگرفته از ساج