• ڕەش
  • سپی
  • سه وز
  • شین
  • سوور
  • پرتەقاڵی
  • مۆر
  • زێڕین
  • ژماره‌ی بینینه‌کان :
  • 2337
  • سێ شەممه 23/8/1391
  • رۆژژمێر :

بنه‌ماڵه‌ و حيجابي منداڵان

به‌ ڕاستي بنه‌ماڵه کاريگه‌رترين و‌ يه‌که‌م شوێنه‌واري فێرکاري و په‌روه‌رده‌يي مرۆڤه‌ ،و دايک و باب يه‌که‌م مامۆستاي ئه‌ون . بنه‌ماڵه وۆکوو ناوه‌کي سه‌ره‌کي و يه‌که‌مي کۆمه‌ڵگيه‌ ، چۆنيه‌تي بير و ده‌رووني مرۆڤ پێک دێنێت. منداڵ هه‌ر له‌ کاتي به‌ دنياهاتن تاکوو چه‌ند ساڵ دواي ئه‌وه‌ ، ته‌نيا له‌ چوارچێوه‌ي بنه‌ماڵه‌يه‌ .

چاودێري نه‌کردني حيجاب له‌ لايه‌ن دايک و پێوه‌ندي دايک و باب له‌گه‌ڵ: نامه‌حره‌م به‌ بێ چاودێري بنه‌ما ئاکاري و ئيسلاميه‌کان ، به‌ ته‌واوي کاريگه‌ري ده‌بێت‌ له سه‌ر‌ که‌م بوونه‌وه‌ي هه‌ستياري ئه‌نداماني بنه‌ماڵه‌ به‌ تايبه‌ت منداڵ به‌رامبه‌ر به‌ ئاکار و بايه‌خه‌ ئايينيه‌کان .

به‌ پێي لێکۆڵينه‌وه‌کان ، ئه‌و بنه‌ماڵانه‌ي که‌ زۆربه‌ي نزيک به‌ هه‌موو که‌ کچ و ئافره‌ته‌کاني بێ حيجاب و سووچبارن يه‌ک يان چه‌ند له‌م تايبه‌تمنديانه‌يه‌ن هه‌بووه‌ :

-          تێکچووني بنه‌ماڵه‌ .

-          پارێزگاري نه‌کردني دايک و باب له‌ منداڵ به‌ هۆي نه‌زاني ، گرفتاري و يان که‌مي له‌ ش، هه‌ست و سۆزدا .

-          گيرۆده‌يي، سووچباري و لاداني يه‌ک يان چه‌ند ئه‌ندامي بنه‌ماڵه‌ .

-          شوێنکاري ناشياوي بنه‌ماڵه‌يي به‌ هۆي جياوازي خستن و سووکايه‌تي کردني ئه‌نداماني بنه‌ماڵه‌ به‌ تايبه‌ت دايک و منداڵاني کچ؛ و يان ناز په‌رورده‌يي، تۆند و تێژي ، به‌غێڵي، زۆري ئه‌ندامي بنه‌ماڵه‌ و ...

-          جياوازي مه‌زهه‌ب يان ڕه‌گه‌ز .

-          لاوازي بڕواي ئاييني و به‌شداري نه‌کردني دايک و باب له‌ ڕي و ڕه‌سه‌ ئايينيه‌کان .

-           ئاسووده‌يي زياده‌ و داهاتي ناره‌وا و باهێنه‌ر .

-          ده‌س ته‌نگي و که‌م ده‌سي و کێشه‌ي ماڵي زۆر .

چه‌ن پێشنيار :

1-    بنه‌ماڵه‌کان به‌ تايبه‌ت دايکه‌کان که‌ باريان قۆرستره‌ سه‌باره‌ت به‌ په‌رورده‌ کردني کچه‌کانيان و پێوه‌ندي زۆرتريان هه‌يه‌ له‌گه‌ڵياندا، کاتي به‌رنگار بوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ نامه‌حره‌م ، با به‌ ته‌واوي پۆشته‌ بن و له‌ چاشێو و ئه‌و شتانه‌ که‌ڵک بگرن، تاکوو کچه‌کانيشيان هه‌ر له‌ منداڵيه‌وه‌ فێر ببن و چاويان لێي ببڕن و له‌گه‌ڵ حيجاب ئاشنا ببن . ئه‌ڵبه‌ت پێويسته‌ له‌گه‌ڵ ڕاهێنانييان به‌ حيجاب پێويسته‌ له‌ هه‌موو بابه‌ته‌وه‌ باسي سوود و که‌ڵکي جل و پۆششيان بۆ بکه‌ن و هانيان بده‌ن بۆ جلي ئيسلامي و ورياي دۆست و هه‌واڵه‌کانيان ببن .

2-    کۆنترۆڵي منداڵ له‌ لايه‌ن دايک و باب کاتي ڕۆێشتنه‌ ده‌ره‌وه‌ و هاتنه‌وه‌يان بۆ ماڵ و چاودێري دانيشتن و هه‌ڵس و که‌وتنه‌کانيان له‌ دانيشتني تايبه‌ت و ناتايبه‌ت .

3-     وشياري دايک و باب له‌ که‌ڵک وه‌رگرتن له‌ فيلمي خراپ و که‌ناڵه‌کاني سه‌ده‌لايت له‌ ته‌نيشتي مندڵه‌کانياندا ؛ چونکو ئه‌وه‌ ده‌بێته‌ هۆي کۆنجکۆڵي ئه‌وان و سه‌رمه‌شق گرتن لێان .

4-     سه‌رنجدان به‌ بنه‌ما ئاکاريه‌کان و جلي شياو له‌ لايه‌ن دايک و باب له‌ ته‌نيشتي منداڵه‌کانياندا ، باوک له‌ ته‌نيشتي کچ و دايک له‌ ته‌نيشتي کۆڕ .

5-     لابردني دڵه‌ڕاوکێي ژيان بۆ بنه‌ماڵه‌کان و که‌م کردنه‌وه‌ و له‌ کۆتاييدا له‌ نيوبردني جياوازي چينايه‌تي .

6-     دياري کردني سنووري حيجابي ئيسلامي به‌ سه‌رنجدان به‌ کلتوري ده‌وڵه‌مه‌ندي ئيسلامي و ئێراني بۆ کچ و کۆڕه‌کان .

سه‌رچاوه‌ :

 مانگنامه‌ي "پيام زن" ، ژماره‌ 232 ، تير 1390