تبیان، دستیار زندگی
بسیاری از ما مجبوریم برای پیشگیری یا درمان بیماری خود، با تجویز پزشک هر روز دارو بخوریم، اما آیا می‌دانید هر دارویی را باید در زمان مناسبش...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هر دارویی را چه موقع از روز باید بخورید؟


بسیاری از ما مجبوریم برای پیشگیری یا درمان بیماری خود، با تجویز پزشک هر روز دارو بخوریم، اما آیا می‌دانید هر دارویی را باید در زمان مناسبش در روز مصرف کرد؟


مصرف دارو

تحقیقات نشان داده است خوردن داروها در زمان نادرست نه تنها اثر آنها را کم می‌کند، بلکه در بعضی موارد ممکن است برای بدن مضر باشد؛ برای مثال خوردن داروهایی مانند داروی درمان آرتروز، پوکی استخوان یا سوزش معده در زمان مناسب می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی روی میزان اثر آنها داشته باشد و زمان بهبود شما را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

چندی پیش محققان با انجام مطالعاتی صحت این ادعا را اثبات کردند. برای مثال آنها متوجه شدند، مشکلات بیمارانی که دچار ضربان قلب نامنظم هستند، هنگام صبح بیشتر است. به این ترتیب بیمارانی که دچار مشکلات قلبی هستند یا در خطر سکته مغزی قرار دارند، با مصرف داروهای خود بعد از بیدار شدن از خواب شب (در صبح) نتیجه بسیار بهتری از روند درمان می‌گیرند.

به‌نظر می‌رسد راز این اکتشاف در ساعت داخلی بدن نهفته است که توسط غده هیپوتالاموس در مغز کنترل می‌شود. این ساعت نه تنها سیستم ایمنی بدن انسان را کنترل می‌کند، بلکه روی فشار خون، دمای بدن، میزان تولید هورمون‌ها، حرکات روده و حتی خستگی و شادابی ما هم تاثیر‌گذار است. اما خب چه موقعی بهترین زمان برای مصرف داروهای مختلف است؟

داروی پوکی استخوان: با شکم خالی میل شود

متداول‌ترین داروهایی که برای درمان پوکی‌استخوان تجویز می‌شوند «بی فسفونات‌ها» هستند که از تحلیل استخوان‌ها پیشگیری می‌کنند. نکته کلیدی در مورد مصرف بی‌فسفونات‌ها این است که این داروها به میزان بسیار کمی جذب بدن می‌شوند. دلیل این موضوع هم کاملا مشخص است، زیرا این داروها به‌خوبی در مایعات به‌خصوص در روغن‌ها و چربی‌های موجود در معده حل نمی‌شوند، بنابراین بهترین‌ زمان برای مصرف این داروها بعد از بیدار‌شدن از خواب (به طور ناشتا) است که شکم شما بعد از گذراندن چند‌ساعت در طول خواب شبانه خالی شده است. سپس یک ساعت بعد از مصرف دارو، بیماران می‌توانند به فکر خوردن صبحانه باشند.

بسیاری از مبتلایان به پوکی استخوان مجبورند همراه داروهای خود ویتامین D و مکمل‌های کلسیم هم مصرف کنند، اما این داروها هم ممکن است در روند جذب داروهای اصلی که همان بی‌فسفونات‌ها باشند، اختلال ایجاد کنند. پس بهتر است بین زمان مصرف این داروها هم یک ساعت فاصله بیندازید.

اگر شما همراه با داروی پوکی استخوان خود مایعات دیگری به غیراز آب می‌نوشید یا همراه با آن غذا مصرف می‌کنید، بدانید که از داروی خود هیچ نتیجه‌ای نخواهید گرفت و در حقیقت با این کار زمان خود و پولی که برای خرید دارو داده‌اید را هدر می‌دهید

داروی فشار خون : شب‌ها میل شود

با مصرف قرص‌های فشار خون هنگام شب می‌توان کنترل بهتری روی این بیماری داشت و به این ترتیب خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته را کاهش داد.

در افراد سالم فشار خون هنگام شب بین 10 تا 20 درصد کاهش پیدا می‌کند، اما در افراد مبتلا به فشار خون بالا این اتفاق نمی‌افتد و به همین دلیل آنها با احتمال بیشتری در شب‌ها دچار حمله قلبی و سکته خواهند شد.

تحقیقات انجام شده روی دو هزار و 156 مرد و زن مبتلا به این بیماری نشان داده، افرادی که به‌طور مرتب حداقل یکی از قرص‌های فشار خون خود را هنگام شب مصرف کرده‌اند، با احتمال 33 درصد کمتر در مقایسه با افرادی که قرص‌ خود را هنگام صبح مصرف کرده‌اند در خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته قرار داشته‌اند.

این تحقیقات همچنین نشان داده است، بهترین معیار پیش‌بینی احتمال ابتلا به حملات قلبی در بیماران، اندازه‌گیری فشار خون آنها هنگام شب است. بیشترین تاثیر داروهای فشار خون روی بیماران زمانی به دست می‌آید که فرد قبل از رفتن به تختخواب اقدام به مصرف دارو کند. اگرچه افرادی که داروهای خود را هنگام صبح استفاده می‌کنند، نباید بدون مشورت با پزشک خود زمان مصرف دارو را به  شب منتقل کنند.  بعضی از افراد ممکن است در خطر کاهش غیر‌طبیعی فشار خون قرار بگیرند که این عامل خطر، سکته را در آنها افزایش خواهد داد.

داروی قلب: صبح‌ها میل شود

مدتی است که محققان متوجه شده”‹اند احتمال بروز حمله قلبی و سکته در صبح، سه برابر بیشتر از هر زمان دیگری در روز است. اما تا‌کنون علت اصلی این موضوع مشخص نشده است. به تازگی محققان یک پروتئین خاص را در بدن شناسایی کرده‌اند که وظیفه منظم‌کردن ضربان قلب را بر عهده دارد. تحقیقات نشان‌داده، مقدار این پروتئین طی مدت 24 ساعت شبانه‌روز بالا و پایین می‌رود.

پالس‌های الکتریکی قلب از ساعت 6 صبح تا هنگام ظهر کمترین میزان را دارند. در این دوره احتمال نامنظم شدن ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل احتمال حمله قلبی هم بیشتر می‌شود.  بنابراین مشخص می‌شود، بهترین زمان برای مصرف داروهای قلبی هنگام صبح است.

این تحقیقات می‌تواند یکی از مهم‌ترین یافته‌ها در طول 20 سال گذشته به حساب بیاید. حتی تعدادی از محققان توصیه می‌کنند شما این داروها را درست بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از بلند شدن از بستر استفاده کنید.

قرص کم‌کاری تیروئید : مصرف شبانه بهتر از صبح است

تقریبا سه میلیون نفر در کشور انگلستان دچار کم‌کاری تیروئید هستند که بیشتر آنها را هم خانم‌ها تشکیل می‌دهند. بیشتر داروی درمان کننده این بیماری شامل«لووتیروکسین» است که عملکرد یکی از هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید را شبیه‌سازی‌ می‌کند. این هورمون نیاز دارد که ابتدا به یک فرم از هورمون فعال شده تبدیل شود که این فرایند زمان زیادی در بدن طول می‌کشد. قبلا بسیاری از پزشکان تصور می‌کردند مصرف داروهای تیروئیدی در اول صبح بهترین کار است. اما دو تحقیق اخیر که توسط دانشمندان هلندی انجام شده نشان داده، بهتر است این داروها را به جای صبح هنگام شب مصرف کرد تا با این کار میزان هورمون تیروئید به بیشترین حالت خود برسد.

از آنجایی که حرکات معده و روده در شب آرام‌تر است، قرص‌ها زمان بیشتری را در طول سیستم گوارش طی خواهند کرد و به این ترتیب جذب و میزان اثر دارو به حداکثر خواهد رسید.

تعداد دیگری از پزشکان هم توصیه می‌کنند بیماران هر روز داروی خود را در یک زمان مشخص بخورند و این روند را همیشه ادامه بدهند.

برای جذب بیشتر دارو بهتر است تا دو ساعت بعد از مصرف داروهای تیروئیدی، از خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا (میوه و سبزی و سبوس)، مکمل‌های آهن، کلسیم و داروهای ضد‌افسردگی خودداری کرد.

داروی کلسترول خون: شب نتیجه بهتری دارد

مطالعات محققان دانشگاه ساندرلند نشان داده، در بدن بیمارانی که داروی خود را به جای شب‌ها در صبح مصرف می‌کنند، به میزان بسیار بیشتری کلسترول‌های بد از نوع LDL تولید می‌شود.

تحقیق دیگری که در سال 2008 انجام شده ثابت کرده بیمارانی که داروی خود به نام atorvastatin (آتروواستاتین) که یکی از داروهای کاهنده کلسترول خون است را بعد از ظهر مصرف می‌کنند، نتیجه بهتری در مقایسه با استفاده آنها در صبح می‌گیرند. با این کار میزان تعداد حملات قلبی و انسداد رگ‌های خونی در این بیماران کاهش چشمگیری پیدا می‌کند و در عوض میزان تولید کلسترول‌های خوب در بدنشان بیشتر می‌شود.

فایده دیگر مصرف قرص‌ها در این زمان، بهتر شدن عملکرد رگ‌های خونی است.

دانشمندان معتقدند، شاید در شب که ما غذا نمی‌خوریم، تولید کلسترول به بیشترین میزان خود در بدن می‌رسد و به همین دلیل مصرف قرص‌های کاهش دهنده کلسترول، در این زمان بهترین نتیجه را به همراه دارد

داروهای آرتروز: ظهرها مصرف شود

تحقیقات دانشگاه «تگزاس» نشان داده، درد مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز هنگام بعدازظهر بیشتر می‌شود. به این ترتیب این مطالعات اثبات می‌کند، بهترین زمان برای مصرف داروهای غیراستروئیدی ضد‌تورمی مانند ایبوپروفن بین ظهر تا اواسط بعدازظهر است.  با این کار دارو می‌تواند درست در زمان شکل‌گیری علائم بیماری با آن مبارزه کرده و روند درمان را سریع‌تر کند.

علاوه‌بر آن، شواهد نشان می‌دهد بیماران مبتلا به آرتروز، شدید‌ترین دردها را هنگام صبح تجربه می‌کنند، بنابراین استفاده از قرص‌های مسکن درست هنگام شام می‌تواند مانع از بروز درد در طول شب و آشکار شدن آن هنگام صبح شود.

داروهای معده : بعدازظهر بهترین موقع است

معمولا توصیه می‌شود داروهایی که تولید اسید معده را کاهش می‌دهند، درست 30 دقیقه قبل از وعده‌های غذایی مصرف شوند. اگرچه، مطالعات محققان کانزاس نشان داده که موثرترین زمان برای مصرف این داروها و کاهش اثرات ناخوشایند بازگشت اسید معده به داخل دهان هنگام بعد از ظهر است.

به این ترتیب دارو می‌تواند در سراسر شب که شما خوابیده‌اید در سیستم گوارش تاثیر‌گذار باشد. در حالت درازکش احتمال بازگشت اسید معده به‌داخل دهان بیشتر است، اما با مصرف دارو هنگام بعد از ظهر و در ساعات نزدیک به پایان روز می‌توان به میزان زیادی از بروز این حالت ناخوشایند پیشگیری کرد.

محققان همچنین توصیه می‌کنند، این داروها را به دو قسمت تقسیم کرده و بخشی را صبح و بخش دیگر را بعدازظهر استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

بخش سلامت تبیان


منبع: برترین ها

مطالب مرتبط:

مطالبی متعدد درباره انواع داورها

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.