حافظ خوانی فراموش نشود

تفال به دیوان حافظ سنت دیرینه ایرانیان

روزگاری نه چندان دور افراد خانواده به مناسبت ایامی نظیر شبهای یلدا، شبهای نوروز و... دور بزرگترها جمع می شدند و شب خود را با حافظ خوانی می گذرانیدند.

بچه ها مشتاقانه به ابیات گوش فرا می دادند و بزرگترها نیز به تناسب درک و سواد خود برای آنها شعرها را معنی می کردند.

بزرگترها قرآن می خواندند و در کنار استخاره از این کتاب آسمانی، فالی نیز به رسم یک سنت دیرینه به دیوان حافظ می زدند.

اینگونه بود که دیوان حافظ بعد از قرآن در اعماق وجود خانواده ها تنیده شده بود.

اما این روزها دیگر از دور هم جمع شدنهای شبهای عید و یلدا و... خبری نیست و سنت حافظ خوانی نیز  رفته رفته به خاطراتی برای میانسالان تبدیل شده است.

حالا از آن دوران و آن سنتهای دیرینه و اصیل  فقط فال حافظ باقی مانده که آنهم مردم گهگاهی که مشکلات زندگی کوله باری از دغدغه ها را برای آنها به ارمغان می آورد یادی از تفال به دیوان لسان الغیب می افتند.

فالنامه ها نیز در اشکال و انواع گوناگون که برخی از آنها بار کیفی چندانی نیز ندارند به بازار می آیند و در این رهگذر کار را برای خواننده راحت تر کرده تا با نگاهی به معانی آن دیگر به خود زحمت تامل در اشعار را ندهد.

لسان الغیب بودن دلیل گرایش مردم به فال حافظ

شاعری شیرازی، علت گرایش مردم به فال حافظ را لسان الغیب بودن این شاعر دانست و گفت: هم اکنون مانند کتاب قرآن در منازل تمام ایرانیان دیوان حافظ  نیزموجود است زیرا مردم به دلیل اینکه خواجه راز حافظ کل قرآن بوده به این شاعر بزرگ اعتقاد ویژه ای دارند.

صدرا ذوالریاستین ادامه داد: در همین راستا مردم در مواردی که بامشکلاتی روبرو می شوند  به دلیل اعتقادات خودبه حافظ به دیوان خواجه راز تفال می زنند.

وی تصریح کرد: هرفردی براساس دانش خود از اشعار حافظ برداشتی دارد در حالیکه عمق شعر حافظ قابل درک نیست و برای درک درست اشعار این شاعرباید انسان  با عرفان، موسیقی، قرآن به شکل مناسب  آشنا باشد.

شاعر شیرازی همچنین تاکید کرد: امروز افراد بسیاری خود را حافظ شناس معرفی می کنند در حالیکه آنها حافظ پژوه هستند زیرا که برای شناخت کامل حافظ و درک مناسب اشعار حافظ باید در بسیاری زمینه ها مانند حافظ فکرکرد.

تفال زمینه ساز افزایش انگیزه

مدیر کل بنیاد فارس شناسی علت گرایش مردم به شعر حافظ را علاقه این شاعر را به قرآن و لسان الغیب بودن او دانست و بیان کرد: به واقع مردم زمانی که فال حافظ می گیرند به نوعی قصد کمک گرفتن از خواجه راز را دارند و بدین وسیله افراد ارتباطی معنوی با حافظ برقرار می کنند.

منصور طبیعی عنوان کرد: تفال زدن به حافظ در صورتیکه همراه با خواندن اشعار باشد انگیزه در افراد  را بیشتر می کند ودر کنار آن ، باعث افزایش آگاهی و ایجاد شرایط مناسب برای قرائت دیوان حافظ می شود.

وی بیان کرد: تفال زدن به دیوان حافظ در صورتی مناسب است که فرد اشعار را بخواند و آنها را درک کند تا بدین وسیله شناخت و معرفت نسبت به لسان الغیب افزایش یابد.

مدیر کل بنیاد فارس شناسی افزود: تفال به دیوان حافظ سنتی حسنه است که در عموم جامعه و بین تمامی اقشار مردم وجود دارد و به دلیل اینکه پدیده جمعی است  باعث گرم شدن کانون خانواده ها و افزایش هویت افراد می شود.

طبیعی یاد آور شد: شناختن و معرفت نسبت به حافظ نباید به تفال ختم شود بلکه افراد باید تلاش کرده پیام و عرفان موجود در شعر لسان الغیب را نیز درک کنند.

وی همچنین ابراز داشت: مدیران فرهنگی باید ضمن حفظ سنتهای مناسب مانند تفال، تلاش کنند مردم شناخت بهتر و مناسب تری از دیوان  و اشعار حافظ پیدا کنند.

احساس خلاء روحی زمینه ساز گسترش تفال است

رئیس حوزه هنری فارس در مورد علت گرایش مردم به فال حافظ  اظهار داشت: زمانیکه انسان در دنیای مدرن غرق می شود به ظاهر از برخی قضایا لذت می برد اما همیشه جای برخی مسائل در زندگی افراد خالی است.

علیرضا پرورش اضافه کرد: به واقع هیچ چیز نمی تواند جای معنویت و احساسات را پر کند به گونه ای که بخشی از وجود افراد همیشه نیازمند برخی مسائل است و زمانی که این احساس نیاز در فرد بوجود می آید برای تفال بسراغ خواجه راز می رود که این احساس خلاء در افراد موقتی است و به محض برطرف شدن نیاز فرد دوباره به دنبال اقتضاهای مادی می رود.

وی تاکید کرد: حافظ زبان و بیانی دارد که فراتر از زبان و بیان مادی است که در این زمینه نیز نشانه هایی برای اتصال لسان الغیب به جهان بالا وجود دارد.

رئیس حوزه هنری فارس همچنین عنوان کرد : انسان نباید تصمیمات اساسی زندگیش را براساس امور غیرعقلانی مانند فال بگیرد که در همین راستا لازم است فعالیت های مناسبی در سطح فرهنگ عمومی جامعه انجام شود.

پرورش تصریح کرد: در صورتیکه سیستم تربیتی به سمتی حرکت کند که در سطح جامعه به مباحث کهن بهای جدی داده شود ،افراد برای حل مشکلات  روزمره بسراغ  تفال زدن به دیوان حافظ نمی روند.

فال حافظ به عنوان یک سنت دیرینه باید حفظ شود اما سنتهای دیگری نظیر حافظ خوانی نیز وجود دارد  که باید همواره در زندگی مردم به عنوان یک سنت اصیل حفظ شود.