سفرعشق / ورود به مرو
در تمامی خراسان و مراكز مهم آن، دو شهر نیشابور و مرو از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است؛ هر چند اهمیت شهر مرو از قرن سوم به بعد، با آغاز حكومت طاهریان، رو به كاستی نهاد. در جغرافیای كهن خراسان دو شهر به نام «مرو» شهرت داشته است كه فاصله میان آن دو پنج روز راه بوده است. یكی را «مروكبری» و دیگری را «مروصغری» نامیده‌اند.
سرانجام حضرت رضا(ع) پس از تحمل حدود چهار ماه سفر و گذر از مناطق مختلف در نیمه اول سال 201 ه . ق وارد مرو، مركز حكومت مأمون شد.
شرایط سیاسی و موقعیت جغرافیایی مرو
به طور كلی خراسان بزرگ‌ترین بخش جغرافیایی ایران در طول تاریخ بوده است كه از آن به «خاور ایران» یاد كرده‌اند. خراسان قدیم از وسعتی بیش ازگستره امروزی آن برخوردار بوده است.
در تمامی خراسان و مراكز مهم آن، دو شهر نیشابور و مرو از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است؛ هر چند اهمیت شهر مرو از قرن سوم به بعد، با آغاز حكومت طاهریان، رو به كاستی نهاد. در جغرافیای كهن خراسان دو شهر به نام «مرو» شهرت داشته است كه فاصله میان آن دو پنج روز راه بوده است. یكی را «مروكبری» و دیگری را «مروصغری» نامیده‌اند.
«مرو كبری» كه به «مرو شاهجان» نیز معروف است، از مركزیت برخوردار بوده و دارالاماره خوانده می‌شده است. بنای شهر «مرو» نیز به گفته بیشتر تاریخ نگاران به دوران اسكندر ذوالقرنین مربوط می‌شود. یاقوت، حدیثی از پیامبر اكرم(ص) را گواه این سخن می‌داند، زیرا در بخشی از آن آمده است: «... بناها ذوالقرنین و صلی فیها عزیر و...»
دیگرانی نیز همین نظریه را آورده و پذیرفته‌اند.
از قراین تاریخ چنین استفاده می‌شود كه مرو در نخستین سال‌های تاریخ اسلام، به دست سربازان مسلمان فتح شد و بتدریج رو به آبادانی گذاشت و موقعیت خاصی را به دست آورد، بویژه در قرن دوم هجری كه از مركزیت خاصی برخوردار شد تا آنجا كه ابن حوقل می‌نویسد: «مرو در آن زمان مركز خلافت و خراسان دارالاماره و پادگان نظامی و مركز قشون اسلام بوده است... و دولت بنی عباس نیز از این منطقه ظهور یافته است.»
هنگام ورود امام(ع) به مرو، شیفتگان مقام ولایت با شور و احساساتی وصف‌ناپذیر مقدم امام(ع) را گرامی داشتند. مرو تا آن روز چنان شادی و هیجانی را به خود ندیده بود. عبور مركب حضرت رضا(ع) از میان انبوه جمعیت كه تا خارج شهر به استقبال آمده بودند، شكوهی فراوان و منظره‌ای شگفت پدید آورده بود. امام(ع) پس از طی مسیر و عبور از میان صفوف در هم فشرده مردم در منزلی كه نزدیك قصر حكومتی، از پیش آماده شده بود، استقرار یافت.
چند روزی گذشت. عبدالله مأمون خود را چون میزبانی مخلص وانمود می‌كرد و همواره نزد امام(ع) می‌آمد و با احترامی خاص از آن حضرت تجلیل می‌كرد. مردم نیز گروه گروه خدمت امام(ع) می‌آمدند و با آن گرامی دیدار داشتند و بتدریج می‌رفت تا مأمون از شرایط طراحی شده خود نتیجه‌ای را كه می‌خواست، به دست آورد.
منبع: آستان قدس رضوی
بخش حریم رضوی
