« قبول اين مسئله[قطع نامه] براي من از زهر کشنده تر است، ولي راضي به رضاي خدايم وبراي رضايت اواين جرعه را نوشيدم.»

(حضرت امام خميني ره)

متن کامل قطع نامه 598

شوراي امنيت با تأييد مجدد قطع نامه (1989) 582 خود، با ابراز نگراني عميق از اين که علي رغم درخواستهايش براي آتش بس، منازعه بين ايران و عراق به شدت سابق با تلفات شديد انساني و تخريب مادي ادامه دارد؛ با ابراز تأسف ازآغاز وادامه منازعه، همچنين با ابراز تأسف از بمباران مراکز صرفاً مسکوني غير نظامي، حملات به کشتيراني بي طرف با هواپيماهاي کشوري، نقض قوانين بين المللي انسان دوستانه و ديگرقوانين ناظربردرگيري مسلحانه، به ويژه کاربرد سلاح هاي شيميايي برخلاف الزامات پروتکل1925 ژنو، با ابراز نگراني عميق نسبت به احتمال تشديد و گسترش بيشتر منازعه، مصم گرديد به تمامي اقدامات نظامي بين ايران و عراق خاتمه بخشد.

شورای امنيت معتقد گرديد که بايد يک راه حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پايدار بين ايران و عراق به دست آيد؛ با يادآوري مفاد منشورملل متحد، به ويژه تعهد همه دول عضو به حل اختلافات بين المللي از راه هاي مسالمت آميز به نحوي که صلح و امنيت بين المللي و عدالت به مخاطره نيفتد، با حکم به اين که در منازعه بين ايران و عراق نقض صلح حادث شده است، با اقدام بر اساس مواد  39 و 40 منشور ملل متحد :

1. خواستار آن است که به عنوان قدم اوليه جهت حل و فصل(مناقشه) از راه مذاکره، ايران و عراق يک آتش بس فوري را رعايت کرده، به تمام عمليات نظامي در زمين، دريا و هوا خاتمه داده و تمام نيروهاي خود را بدون درنگ به مرزهاي شناخته شده بين المللي بازگردانند.

2.  از دبير کل درخواست مي کند که يک تيم ناظرملل متحد براي بررسي، تأييد و نظارت بر آتش بس و عقب نشيني نيروها اعزام نمايد و همچنين از دبيرکل درخواست مي نمايد با مشورت طرفين درگير، تدابير لازم را اتخاذ نموده، گزارش آن را به شوراي امنيت ارائه نمايد.

3.  مصرانه مي خواهد اسراي جنگي آزاد شده و پس از قطع مخاصمات فعال کنوني، بر اساس کنوانسيون سوم ژنو در 12اوت 1949، بدون تاخير به کشور خود بازگردانده شوند.

4.  از ايران و عراق مي خواهد با دبير کل در اجراي قطع نامه و تلاش هاي ميانجي گرايانه براي حصول يک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف در خصوص تمام موضوعات موجود، منطبق با اصول مندرج در منشور ملل متحد، همکاري نمايند.

5.  از تمام کشورهاي ديگر مي خواهد که حداکثرخويشتن داري را مبذول دارند و از هر گونه اقدامي که مي تواند منجر به تشديد و گسترش بيشتر منازعه گردد، احتراز کنند و بدين ترتيب اجراي قطع نامه را تسهيل نمايند.

6.  از دبير کل درخواست مي نمايد که با مشورت با ايران و عراق، مسئله تفويض اختيار به هيئتي بي طرف براي تحقيق راجع به مسئوليت منازعه را بررسي نموده و در اسرع وقت به شوراي امنيت گزارش دهد.

7.  ابعاد خسارات وارده در خلال منازعه و نياز به تلاش هاي بازسازي با کمک هاي مناسب بين المللي پس از خاتمه درگيري تصديق مي گردد و در اين خصوص از دبير کل درخواست مي کند که يک هيئت از کارشناسان را براي مطالعه موضوع بازسازي و گزارش به شوراي امنيت، تعيين نمايد.

8.  همچنين از دبير کل درخواست مي کند که با مشورت با ايران و عراق و ديگر کشورهاي منطقه، راه هاي افزايش امنيت و ثبات منطقه را مورد ملاحظه قرار دهد.

9. از دبيرکل درخواست مي کند که شورای امنيت را در مورد اجراي اين قطع نامه مطلع نمايد.

10. مصمم است براي بررسي اقدامات بيشتر جهت رعايت و اجراي اين قطع نامه، در صورت ضرورت جلسات ديگري مجدداً تشکيل شود .

"بازتاب پذيرش قطع نامه 598 در ايران"

واحد پخش خبر راديو در ساعت 2 بعد از ظهر 27 تير 1367، بدون هيچ مقدمه اي اعلام کرد، جمهوري اسلامي ايران قطع نامه 598 شوراي امنيت را قبول کرده است. مردم، به ويژه رزمندگان و افراد حزب اللهي و متدين و تمام کساني که در داخل و خارج کشور نسبت به نظام جمهوري اسلامي و انقلاب اسلامي تعلق خاطر داشتند، با انتشار اين خبر، شگفت زده و کاملاً غافل گيرشدند و موجي از نگراني در ميان مردم پديد آمد. برابرگزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، در نخستين ساعات، حتي براي بسياري از مردم اين اقدام قابل قبول نبود و قطرات اشک و چهره هاي برافروخته آنها حکايت ازهمين مسئله داشت. همچنين بيشترکساني که خبر نيم روزي راديو را نشنيده بودند، بيانيه جمهوري اسلامي را شايعه اي بي اساس و دوراز سياست مسئولان خواندند، حتي شايعه شده بود که به دليل فوت امام قطع نامه پذيرفته شده است!

واکنش اوليه مردم در داخل کشور حکايت از اهميت موضوع و نشان دهنده احساس ناباوري درباره آن بود. پيش ازاين نيز، پس از سقوط فاو و باز پس گيري برخي از مناطق تصرف شده به دست ارتش عراق، نوعي ابهام و ناباوري در ميان مردم ديده مي شد که با اعلام موافقت ايران با قطع نامه 598، اين پديده در ابعاد گسترده تري بار ديگر آشکار شد. باورهاي مردم در خصوص جنگ که حاصل تبليغات موجود مبني بر برتري قواي خودي و ضعف دشمن بود باعث شد به تدريج ميان درک مردم و واقعيات صحنه جنگ شکاف نسبتاً عميقي به وجود آيد که در نتيجه، برتري نظامي عراق در ماه هاي پاياني و قبول قطع نامه 598 به وسيله ايران قابل فهم و هضم نبود.

با توجه به اهميت تبيين پذيرش قطع نامه 598 براي مردم، رهبر فقيد انقلاب اسلامي، امام خميني(رحمة الله عليه) در پيام استقامت، که به مناسبت فرا رسيدن ايام حج تنظيم شده بود، توضيحاتي را فرمودند که بي شک موجب توجيه و التيام مردم، به ويژه رزمندگان اسلام شد و در غير اين صورت، امکان مهاراوضاع درداخل کشور و جبهه هاي جنگ بسيار دشوار مي شد.

امام در اين پيام در مورد علت قبول قطع نامه فرمودند:

« قبول قطع نامه که حقيقتاً مسئله بسيار تلخ و ناگواري براي همه و خصوصاً براي من بود، اين است که من تا چند روز قبل معتقد به همان شيوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام، کشور و انقلاب را دراجراي آن مي ديدم، ولي به واسطه حوادث و عواملي که از ذکر آن فعلاً خودداري مي کنم و به اميد خداوند در آينده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامي کارشناسان سياسي- نظامي سطح بالاي کشور، که من به تعهد، دلسوزي و صداقت آنان اعتماد دارم با قبول قطع نامه و آتش بس موافقت نمودم و در مقطع کنوني آن را به مصلحت انقلاب و نظام مي دانم.»

امام در اين پيام علل پذيرش قطع نامه را تغيير شرايط بيان کردند ولي به دليل مصالحي از ذکر آن خودداري و اظهار اميدواري کردند در آينده روشن شود.

امام در آن وضعيت ملتهب و دشوار براي جلوگيري از تشديد چند دستگي و بحران در کشور، بهترين روش را انتخاب کرده و از بيان مسائلي که بخشي از آنها ريشه در گذشته داشت، خودداري کردند تا جمهوري اسلامي ايران بتواند استراتژي جديد خود را که ناشي از وضعيت سياسي - نظامي جديد بود به خوبي پي گيري کرده و به موفقيت برساند و اين هدف جز با وحدت و انسجام داخلي، دست يافتني نبود.

امام در بخش ديگري از پيام خود با توجه به ضرورت پشت سر نهادن اين مرحله حساس، فرمودند:

« در اين روزها ممکن است بسياري از افراد به خاطر احساسات و عواطف خود صحبت از چراها و بايدها و نبايدها کنند که هر چند اين مسئله به خودي خود يک ارزش بسيار زيباست، اما اکنون وقت پرداختن به آن نيست.»

امام بار ديگر با تعبير ديگري درباره تلخي پذيرش قطع نامه فرمودند:

« قبول اين مسئله[قطع نامه] براي من از زهر کشنده تر است، ولي راضي به رضاي خدايم و براي رضايت او اين جرعه را نوشيدم.»

سپس امام اظهار اميدواري کردند، تلخي اين روزها به شيريني فرج حضرت بقية الله (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) و رسيدن به لقاي حق جبران شود.

بازگشت