منجم افتخاری شوید

رصدخانه مشهور اروپای جنوبی در پارانال شیلی به مناسبت 50 سالگی تأسیس این مركز، یك شانس عمومی برای علاقه مندان نجوم برای تبدیل شدن به یك منجم افتخاری فراهم كرده است. علاقه مندان با مراجعه به سایت این رصدخانه، هدف آسمانی بعدی تلسكوپ بسیار بزرگ (VLT)‌ این مركز در تاریخ پنجم اكتبر 2012 میلادی (14 مهر) را انتخاب می كنند.

در صفحه رأی گیری 16 هدف شامل كهكشان های مختلف، خوشه های ستاره ایی و سحابی ها در نظر گرفته شده است که شما باید به آن ها رای دهید. البته این مورد تازه ای در تاریخ اکتشافات فضایی نیست. سازمان ها و مراکز مختلفی نظیر ناسا برای پروژه های مختلف خود جهت گسترش و عمومی سازی دانش فضایی در میان مردم اغلب از این گونه فراخوان ها اعلام می کنند. تبریک سال نو به فضانوردان ساکن ایستگاه فضایی، نوشتن نام افراد بر روی تراشه های الکترونیکی و فرستادن آن ها توسط فضاپیماها به سیارات مختلف، انتخاب یک عکس به عنوان بهترین فعالیت تلسکوپ هابل و ... همگی مواردی از این دست هستند.

جایزه اصلی برنامه پنجاهمین سالگرد شامل تأمین هزینه های كامل سفر به شیلی، حضور در رصدخانه اروپای جنوبی و شركت در برنامه های رصدی تلسكوپ VLT‌ در كنار دانشمندان این مركز عنوان شده است؛ همچنین هدایای نجومی دیگری به شركت كنندگان در رأی گیری اهدا می‌شود.

پروژه ی «تلسکوپ بسیار بزرگ» ( Very Large Telescope) ، سردمدار تأسیسات نجومی اروپا در ابتدای هزاره ی سوم است. مجموعه تلسکوپهای VLT به همراه مجموعه ی ابزارآلات رصد مرئی و فروسرخ، در بالای کوه پارانال در شیلی استقرار یافته است. این رصدخانه پیشرفته ترین ابزارآلات رصدی دنیا را شامل می شود: مجموعه ای از چهار تلسکوپ واحد با آینه های اصلی 8.2 متری و چهار تلسکوپ کمکی متحرک 1.8 متری. این تلسکوپها می توانند با هم به صورت دو، سه یا چهار تداخل سنج غول پیکر کار کنند. تلسکوپهای واحد 8.2 متری همچنین می توانند به صروت انفرادی فعالیت نمایند. با یکی از چنین تلسکوپهایی، می توان ستارگانی که 4 میلیارد بار کمنورتر از ستارگان قابل رۆیت با چشم غیرمسلح، را مشاهده نمود.

اولین تلسکوپ واحد از این مجموعه به نام آنتو (خورشید) اولین نور آسمانی را در ماه می 1998 دریافت کرد و در آپریل 1999 به فعالیتهای علمی معمول وارد شد. امروزه تمامی چهار تلسکوپ واحد و چهار تلسکوپ کمکی در حال فعالیت هستند. در حال حاضر VLT تأثیری بی چون و چرایی بر نجوم رصدی دنیا داشته است. بیش از چندین هزار مقاله ی علمی در مجله های علمی دنیا بر اساس داده های VLT نوشته شده است.

تلسکوپهای واحد

زمانی که هر چهار تلسکوپ واحد 8.2 متری با هم کار می کنند، می توانند با قدرت یک تلسکوپ 16 متری فعالیت نمایند. این تلسکوپها همچنین می توانند به صورت تداخلی همکاری کنند و تصاویری با کیفیت بالا تهیه کنند. حیطه ی طول موج مفید برای آنها، از نزدیک فرابنفش (نزدیک 500 نانومتر) تا نیمه ی فروسرخ (یعنی حدود 25 میکرومتر) گسترده شده است.

هر تلسکوپ واحد دارای انباری از 11 ابزار مختلف می باشد که به منجمین این امکان را می دهد تا از روشهای رصدی مختلف استفاده کنند،

تلسکوپهای کمکی

به جهت بیشترین استفاده ی مفید از VLT در هر شب، چهار تلسکوپ کمکی کوچک آماده ی فعالیت می باشند. این تلسکوپها روی ریل نصب شده اند و می توانند بین موقعیتهای رصدی از پیش تعیین شده حرکت کنند. از این موقعیت ها، نور دریافتی آنها با VLT ترکیب می شود.

این تلسکوپهای کمکی، تلسکوپهایی بسیار غیرمعمولی هستند. درون گنبدهای محافظشان، سیستم های الکترونیکی، تهویه، هیدرولیکی و سردکننده ی خاص خود را دارند. مثل یک حلزون هر کدام با خانه اش این طرف و آنطرف می رود.

حداكثر زمان شركت در این برنامه 31 آگوست (10 شهریور) اعلام شده است و علاقه مندان می توانند به نشانی اینترنتی http://www.eso.org/public/vote/eso50  مراجعه كنند.

ایسنا / eso