چگونه با امام زمان ارتباط داشته باشیم؟

به نقل از سخنان آیت الله جوادی آملی: عترت طاهره که یکی از دو ثقل به جا مانده از رسول گرامی است، همتای قرآن و همدوش آن است و بر همین اساس، احکامی که درباره قرآن ثابت است، در مورد عترت طاهره نیز ثابت خواهد بود، از این‏رو ارتباط با امام عصر(عج) نیز زندگی‏بخش و تأمین کننده حیات معقول و مطلوب آدمی است، چون نبی مکرم اسلام‏صلی الله علیه و آله و سلم عدم معرفت و پذیرش ولایت امام معصوم زمان را مایه مرگ جاهلی برشمردند و آنچه نبودش مرگ جاهلانه می‏آورد، بودنش حیات عاقلانه را تأمین خواهد کرد و آن که معرفت و ولایت را فهمید، همواره خویش را در معرض ارتباط با امام معصوم عصر خویش می‏نهد.

تشرف بی‏واسطه و مستقیم به محضر نورانی امام زمان(عج) لیاقت و شایستگی‏هایی ویژه می‏خواهد، از این‏رو تنها اوحدی از موحدان به باریابی محضر مطهرش توفیق می‏یابند.در هر حال براى برقرارى ارتباط و انس با امام زمان(علیه السلام) رعایت برخى از شرایط و ایجاد برخى از عوامل نیاز است كه با رعایت و ایجاد آن ها مى‏توان با آن امام همام ارتباط برقرار نمود كه به برخى اشاره مى‏شود:

1) عشق

عشق و اظهارمحبت به ساحت مقدس امام زمان(علیه السلام) مهم‏ترین شرط مأنوس شدن با امام زمان(علیه السلام) است. عشق بدان معنا است كه عاشق از همه قید و بندهاى خود محورى و دنیاگرایى رهایى یافته، حجاب زدایى كند. آنانى كه نتوانسته‏اند در حریم محبوب راه یابند، خود حجاب بوده‏اند.

2) پارسایى

براى ارتباط با امام پارسا، پارسایى لازم است؛ تا نوعى همگونى بین مراد و مرید به وجود آید. بر همین اساس یكى از اوصاف 313 نفر یاران امام، معنویت و تقواگرایى بیان شده است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «هر كس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیش گیرد و كردار با ورع داشته باشد».(1)

در برخى روایات دیگر نیز تصریح شده كه امام زمان(علیه السلام) دیگران را دعوت به تقوا نموده است.

3) دین مدارى و تكلیف گرایى

یكى از عوامل مهم انس با امام زمان(علیه السلام) دین دارى است. انسان در عصر غیبت باید بیشتر به دستورهاى الهى توجه نموده، از محرمات پرهیز كند و مقید به انجام تكلیف خدایى باشد، زیرا انسان‏ها در عصر غیبت بیشتر در معرض آفات و آسیب‏ها قرار گرفته، نیاز به پشتوانه قوى دارند، و انجام وظایف دینى كارآمدترین عامل آسیب زدایى است. شاید بر همین اساس پیشوایان دین، مردم را به دین مدارى، صحت اعمال، دعا و توسل به اهل بیت(علیه السلام) فراخوانده است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «براى صاحب الامر غیبتى طولانى است. در این دوران هر كسى باید تقوا پیشه سازد، و چنگ در دین زند».(2)

بى تردید یكى از مصادیق مهم دین دارى، رعایت حقوق انسان‏هاى دیگر و رعایت عدالت در تمام ابعاد آن مى‏باشد؛ از این رو یكى از شاخصه‏هاى حكومت امام زمان(علیه السلام) گسترش عدالت بیان شده است.

4) انتظار فرج

انسان منتظر همیشه آماده پذیرایى از مهمانى است كه انتظار او را مى‏كشد. طبیعى است چنین حالتى آمادگى بیشترى را جهت ارتباط معنوى با امام زمان(علیه السلام) فراهم مى‏كند؛ از این رو در بعضى روایات یكى ازوظایف شیعیان انتظار فرج بیان شده است. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «أفضل أعمال أمتى أنتظار الفرج من الله عزوجل» .(3)

5) دعا و توسل به اهل بیت(علیهم السلام)

یكى از راه‏هاى ارتباط معنوى با امام زمان(علیه السلام) دعا و توسل به اهل بیت(علیهم السلام) به ویژه ساحت مقدس امام زمان(علیه السلام) است. از این رو یكى از وظایف شیعیان در زمان غیبت دعا كردن براى امام زمان(علیه السلام) و توسلات بیان شده است.(4) البته برخى دعاها، مانند عهد و دعاى فرج از اهمیت ویژه‏اى برخوردار است.

بى تردید شخصیت هایى مانند مقدس اردبیلى(5) علامه حلى(6) و علامه بحرالعلوم(7) با بهره‏گیرى از عوامل مذكور توانستند با امام زمان(علیه السلام) ارتباط برقرار نموده و با ایشان مأنوس شوند.

انجام دادن مستحبات و اعمال صالح به نیابت از آن حضرت و اهدای ثواب آن به ارواح طیّبه عترت طاهره(علیهم‌السلام) نیز از بهترین راه‏هایی است که می‏تواند ارتباط انسان با آن وجود مبارک را تأمین کند و بهترین حالت در چنین نیابتی، آن است که انسان در برابر عمل خویش از آن امام خواسته‏ای نداشته باشد، چرا که از قدر عملش می‏کاهد. از دیگر آداب حسنه در ارتباط با امام عصر(عج) ادب برخاستن به احترام نام مبارک ولی‏عصر(عج) است که در میان شیفتگان و پیروان خاندان عصمت(علیهم‌السلام) سنّتی دیرپاست.

در پایان یادآور می شویم که ما باید بدنبال ارتباط درونی و معنوی با امام خویش باشیم. البته این ارتباط با بهره گیرى از تقوا، دعا و توسل به ائمه(علیهم السلام)، به ویژه به ساحت مقدس امام زمان(علیه السلام) امكان پذیر است. شاید بر همین اساس باشد كه یكى از وظایف شیعیان در زمان غیبت، دعا براى امام زمان(علیه السلام) و توسلات بیان شده است.(8) ارتباط معنوى بدان معنا نیست كه انسان امام زمان(علیه السلام) را ملاقات حضورى كند، بلكه باید با آن امام ارتباط برقرار كند و همیشه به یاد او باشد و او را در تمام اعمال ناظر بداند. امام زمان(علیه السلام) در توقیعى كه براى شیخ مفید صادر نمود فرمود: «ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نمى ماند».(9)

باز حضرت در همان توقیع فرمود: «ما در رسیدگى و سرپرستى شما كوتاهى نكرده و یاد شما را از خاطر نبرده ایم. اگر جز این بود، دشوارى ها و مصیبت ها بر شما فرود مى آمد و دشمنان، شما را ریشته كن مى كردند».(10)

ارتباط معنوى انسان با امام زمان(علیه السلام) سبب مى شود كه حضرت میان مردم حضور پیدا كند، اگر چه مردم او را نشناسند. امام علی(علیه السلام) فرمود: «سوگند به خدا ، حجت خدا میان آنان هست و در كوچه و بازار گام بر مى دارد و بر خانه هاى آنان وارد مى شود و در شرق و غرب جهان به سیاحت مى پردازد و گفتار مردمان را مى شنود و بر اجتماعات آنان وارد شده سلام مى دهد. او مردمان را مى بیند» .(11)

در دعاى ندبه مى خوانیم: «جانم فدایت! تو آن غایبى هستى كه از میان ما بیرون نیستی. جانم فدایت! تو آن دور شده از وطن هستى كه از ما دور نیستی».(12)

پى‏نوشت‏ها:

1 - بحارالأنوار، ج‏52، ص 140

2 - بحارالأنوار، ج 52، ص 135

3 - صافى گلپایگانى، منتخب الاثر، ص 629

4 - شیخ عباس قمى، منتهى‏الامال، ص 559 و 562

5 - همان، ج‏2، ص 470؛ مهدى موعود، ص 934

6 - تنكابنى، قصص العلماء، ص 259

7 - بحارالأنوار، ج 52، ص 174.

8- منتهى الآمال، ص 559و 562.

9- احتجاج طبرسی، ج 2، ص 596.

10- همان.

11- جباری، عاشورى و حكیم، تاریخ عصر غیبت، ص 426، به نقل از الغیبه نعمانی، ص 72.

12- مفاتیح الجنان، دعاى ندبه

منابع:

1-     سایت خبرآنلاین

2-     سایت پاسخگوی مهدویت

3-     خبرگزاری حوزه