تبیان، دستیار زندگی
این نظریه اشاره بر ان دارد که یادگیرنده دانش را برای خودش و توسط خودش می سازد هر فراگیر گاه به طور جمعی و گاه به صورت انفرادی معانی را می سازد. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

یادگیری با رویکرد ساختار گرایی

یادگیری با رویکرد ساختار گرایی

این نظریه اشاره بر آن دارد که یادگیرنده دانش را برای خودش و توسط خودش می سازد هر فراگیر گاه به طور جمعی و گاه به صورت انفرادی معانی را می سازد. او یاد می گیرد که ایجاد معانی همان یادگیری است و نمی توان این یادگیری را به روش دیگر به دست آورد. توجه به این نظریه دو دیدگاه را حاصل است:

1ـ ما مجبوریم روی فراگیر در افکار وی پیرامون یادگیری متمرکز شویم نه روی موضوع و مبحث تدریس

2ـ هیچ دانشی سوای از تجارب فراگیر وجود ندارد(دانش به وسیله یادگیرنده یا اشتراک معانی توسط فراگیران ساخته شده است.)

می توان گفت نکته دوم مهم تر و مقدم تر است. زیرا به رغم اینکه آن ظهوری آشکار تر دارد اما موقعیتی است که به وسیله خود افراد به منظور تعمق دانش به کار می رود. اگر ما نظریه ساختار گرا را پذیرا باشیم. به این معنا که ما این روش را از دیگر روش ها انتخاب کنیم .بنابراین مجبور خواهیم بود از دیدگاه های افلاطونی و همه دیدگاه های واقع بینانه دیگر دانش شناسی دست بکشیم.

الگوی تدریس ساختار گرایی:

یادگیری با رویکرد ساختار گرایی

1- انسان ها می توانند هر چیزی را بیاموزند به شرط آن که بتوانند آن ها را در ذهن خود معنا دار سازند.

2- ساخت گرایان می گویند ذهن اساس و ابزار تعبیر و تفسیر رخدادها، اشیاء و چشم اندازهای جهانی است.

3- یادگیرندگان به کمک معلم اندیشه های خود را پیراسته می کنند و مهارت هایشان را بهبود می بخشند.

4- انسان ها بر اساس ساخته ای ذهنی خود که باورها .اعتقادات و دانش آن ها را در بر می گیرد به تفسیر هستی می پردازند.

5- ساخت گرایان بر این باورند که واقعیت به مفاهیمی گفته می شوند که شخص آن ها را از جهان ساخته است.

در تدریس باید تاکید بر تعامل بین یادگیرنده و آینده او باشد نه بر ایجاد کنش و واکنش بین یادگیرنده و گذشته بزرگسالان. خرد و استدلال بزرگسالی آینده شناسی خوبی برای رشد و تعالی یادگیری بنا نمی نهد.

یادگیرندگان اطلاعات را در زمینه تجارب خود تفسیر می کنند. تفسیر آنان هر چه باشد مسیری فرد گرایانه است .لازم به یادآوری است که مواد آموزشی که معلم به صورت عینی برای یادگیری طراحی می کند دانش آموزان آن ها را در قالب تجارب و دانسته های خود تفسیر خواهند کرد و متناسب با نیاز زمینه ها و علاقه شخصی به ساختن معنای ویژه خواهند پرداخت .

ساخت گرایان توصیه می کنند که به جای تلاش برای مجسم کردن ساختی از یک واقعیت بیرونی برای یادگیرندگان باید به آن ها کمک کرد تا خود به تجسم معناداری از دنیای بیرونی دست یابند.

مراحل اجرای الگوی تدریس ساخت گرایی:

الگوی تدریس ساخت گرایی دارای چهار مرحله اساسی است. مراحل مورد نظر عبارتند از : کاوش .تشریح . گسترش . ارزشیابی.

یادگیری با رویکرد ساختار گرایی

1- کاوش:

منظور از کاوش در نظام ساخت گرایی جستجوی راه هایی برای دانش سازی است. یادگیرنده با استفاده از همه حواس خود برای ساخت دانش تلاش می کند. بخشی از دانش سازی در طی فرایند کاوش صورت می گیرد. کاوش گری از طریق همیاری بیشترین سودمندی را در بر دارد. بنابراین توصیه می شود همیاری را در فعالیت های کاوشگری تشویق کنید و دانش آموزان را برای طرح سوال و پاسخگویی به سوال های طرح شده راغب سازید.

2- تشریح:

در این مرحله معلمان با دانش آموزان به تعامل می پردازند تا دیدگاه هایی را که عرضه می شود دریابند. معلمان باید برای برقراری تعاملی اثر گذار به طرح سوال های مربوط و متناسب با مرحله نخست بپردازند. وظیفه دیگر معلمان این است که یادگیرندگان را یاری کنند تا باورها و اندیشه هایی را که از طریق کاوش شکل داده اند با دیگران در میان بگذارند .به دیگر سخن فراگیران باید دیگران را در یافته های خود سهیم کنند.

3- گسترش:

معلمان در این مرحله به دانش آموزان کمک می کنند تا به گسترش فعالیت های ذهنی و حرکتی یا مهارت های خود بپردازند. یادگیرندگان به کمک معلم اندیشه های خود را پیراسته می کنند و مهارت هایشان را بهبود می بخشند. معلم در این مرحله به ارائه دانش می پردازد تا اندیشه های فراگیران پربار شود و مهارت های آنان فزونی یابد.

4- ارزشیابی:

معلم باید یافته های دانشی و مهارت های اکتسابی و کیفی سازی دانش آموزان را بیازماید تا از تغییرات به وجود آمده در تفکرات و میزان تسلط بر مهارت ها آگاهی یابد و بازخوردی هم به فراگیران عرضه کند. بهتر است در سنجش آموخته ها و تولیدات دانش یادگیرندگان از سوالات تفکر بر انگیز استفاده شود. افزون بر این دانش آموزان باید به مرحله ارزشیابی نیز هدایت گردند.

نتیجه گیری:

به طور خلاصه ساختار گرایی الگویی است که به قصد توصیف یادگیری ایجاد شده است. این الگو بیان می دارد که:

یادگیری با رویکرد ساختار گرایی

1- دانش آموزان در هنگامی که فرایند یادگیری فعال باشد یاد می گیرند.

2- فرایند یادگیری فرایند درک و فهم است. یادگیری از طریق انتقال صورت نمی گیرد بلکه از طریق تفسیر یافته ها انجام می شود.

3- تفسیر یافته ها همیشه تحت تاثیر دانش پیشین قرار دارد.

4- تفسیر یافته ها از طریق روش های آموزشی که دانش آموزان را به مباحثه در مورد نظریات یکدیگر وادار می کند پشتیبانی می شود.

بر حسب دیدگاه های متفاوتی که در مورد ساختار گرایی وجود دارد بعضی از مربیان فقط به استفاده از این الگو به مثابه یکی از مبانی و اصول بهبود روش های تدریس بسنده می کنند و بعضی دیگر همچون گلاسترفلد برای آن حیطه ای بسیار گسترده قایلند.

او می گوید : در ساختار گرایی نکات و مسایلی اساسی و بنیادین درباره معرفت شناسی و هستی شناسی وجود دارد .با آن که می توان از این الگو در عمل استفاده کرد فکر نمی کنم که بدون در نظر گرفتن چار چوب فلسفی پشتیبان آن بتوان از تمام توان آن بهره گرفت.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: مریم فروزان کیا