تر و خشک‌هایی که با هم نمی‌سوزند!

ممکن است در دنیا به علت بعضی از بی عدالتی ها و سوء مدیریت ها گاهی تر و خشک با هم سوخته می شوند اما این مسئله در قانون الهی به هیچ وجه راهی ندارد و در سنت خداوند تر و خشک با هم نمی سوزند .

یکی از ضرب المثل های رایج بین ما ایرانی ها این است که تر و خشم با هم می سوزند ،اینکه اگر بلایی نازل شود ،اگر اتفاقی بیفتد خشک تر با هم می سوزند و فرقی نخواهد کرد ،چرا که طبیعت آتش این است که چوب های تر و خشک را با هم می سوزاند و فرقی بین آنها قائل نیست.

اما آیا به راستی این گونه است که همیشه تر و خشک با هم می سوزند؟

جواب این سوال این است که، اگر قضاوت ها و مدیریت ها همیشه به دست انسان باشد ممکن است به خاطر بعضی از مسائل از جمله شهوت جاه و مقام و شهرت و دشمنی با بعضی از افراد، فرقی بین تر و خشک نگذارد و همه را با هم بسوزاند و به قول شاعر:

وندر او پیر و برنا هیچ کس باقی نماند              آتش اندر بیشه چون افتد نه تر ماند نه خشک

چنانچه بارها و بارها حق کشی ها و نا عدالتی هایی دیده شده که ظالم و مظلوم در آن فرقی نداشته اند.

اما این مسئله هرگز در سنت های خداوند جایی نداشته و نخواهد داشت، بلکه در دادگاه عدل الهی نمونه ای را نمی توان یافت که تر و خشک با هم سوخته باشند و یا قرار باشد که بسوزند.

سوال مهمی که ممکن است با خواندن این چند خط به ذهن شما خطور کند این است که ما بارها و بارها شنیده ایم که تر و خشک با هم سوخته می شوند و اصلا صراحت آیات الهی هم روشنگر این مساله است، آنجا که خداوند متعال می فرماید:

وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقابِ: و از فتنه‏اى كه تنها به ستمكاران شما نمى‏رسد بترسید و بدانید كه خدا سخت‏كیفر است.( الأنفال :  25)

یعنی اگر قرار باشد فتنه ای بیاید فقط کسانی را که ظلم کرده اند در بر نخواهد گرفت، بلکه همه افراد از ظالم گرفته تا مظلوم را فرا می گیرد.

برای اینکه پاسخ این سوال به خوبی روشن شود به بعضی از روایت هایی که در این زمینه وارد شده است اشاره می کنم:

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خداوند هرگز تمام مردم را به خاطر گناه بعضى از آنان مجازات نمى‏كند، مگر زمانى كه منكرات در میان آنان آشكار گردد و دیگران در حالى كه توان انكار و برخورد با آن را داشته باشند، سكوت كنند كه اگر چنین شد، خداوند همه‏ى آنان (خاصّ و عام) را عذاب مى‏كند.( تفسیر «المنار»، ج 9، ص 638 )

و یا در روایت دیگری از امیرالمومنین علی علیه السلام می خوانیم که حضرت فرمودند:

اگر گناهى پنهانى انجام گیرد، خداوند عموم مردم را عذاب نمى‏كند، امّا اگر گروهى منكراتى را آشكار انجام دهند و مردم آنان را سرزنش نكنند، هر دو گروه مستوجب عقوبت مى‏شوند. (تفسیر اثنی عشری)

همانظور که مشاهده می کنید وقتی عذاب ها فراگیر می شود و همه مردم را فرا می گیرد که افرادی که گناهی مرتکب نمی شوند در برابر گناه دیگران بی تفاوت باشند و عکس العملی از خود نشان ندهند، که در این گونه موارد هر دو گروه ظالم و گناه کارند، چه آن گروهی که مرتکب گناه شده اند و چه آن گروهی که در برابر گناه دیگران سکوت کرده و امر به معروف و نهی از منکر را ترک کرده اند .

در آیات الهی نیز نمونه فراوانی از این مسئله به چشم می خورد که هیچ گاه در طول تاریخ و در میان اقوام گذشته ترو خشک با هم سوخته نشده اند که برای روشن شدن بحث به بعضی از آنها اشاره می کنیم :

1) جریان ماهیگیری بنی اسرائیل در روز شنبه

بعد از اینکه به خاطر امتحان این قوم خداوند ماهی گیری را در روز شنبه ممنوع کرد افراد به سه گروه تقسیم شدند :

الف:کسانی که اقدام به ماهی گیری کرده و امر خداوند را نادیده گرفتند.

ب:کسانی که بی تفاوت بودند و به زندگی خود مشغول بودند.

ج:کسانی که امر به معروف و نهی از منکر کردند و آنها را از این کار بر حذر داشتند.

حال وقتی زمان عذاب این گروه فرا رسید، تر و خشک با هم نسوختند و تنها کسانی که مرتکب گناه شده بودند و همچنین کسانی که در برابر گناه آنها سکوت کرده و بی تفاوت بودند مورد عذاب الهی قرار گرفتند چنانچه خداوند متعال می فرماید:

(فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ أَنْجَیْنَا الَّذینَ یَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَ أَخَذْنَا الَّذینَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئیسٍ بِما كانُوا یَفْسُقُونَ : پس هنگامى كه آنچه را بدان تذكّر داده شده بودند، از یاد بردند، كسانى را كه از [كار] بد باز مى‏داشتند نجات دادیم؛ و كسانى را كه ستم كردند، به سزاى آنكه نافرمانى مى‏كردند، به عذابى شدید گرفتار كردیم.)( الأعراف :  165)

2) جریان حضرت صالح

وقتی قوم ثمود در برابر پیامبر خود نا فرمانی کردند و به تعبیر قرآن کریم ضلالت و گمراهی را بر هدایت ترجیح دادند صاعقه ای وحشتناک و خوار کننده  آنها را فرا گرفت، اما باز در این مسئله نیز تر و خشک با هم سوخته نشدند چرا که گروه اندکی به حضرت صالح ایمان آورده بودند طبق فرموده  خداوند متعال نجات یافتند :

فَلَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا صالِحاً وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ مِنْ خِزْیِ یَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزیزُ : پس چون فرمان ما در رسید، صالح و كسانى را كه با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود رهانیدیم و از رسوایى آن روز [نجات دادیم‏]. به یقین، پروردگار تو همان نیرومند شكست‏ناپذیر است.( هود :  66)

3) جریان حضرت شعیب

حضرت شعیب بارها و بارها قوم خود را از عواقب اقتصاد بیماری که به آن گرفتار بودند برحذر داشت و آنها را به تجارت سالم و حلال دعوت کرد و فرمود:

بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُۆْمِنینَ وَ ما أَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفیظٍ : «اگر مۆمن باشید، باقیمانده [حلال‏] خدا براى شما بهتر است، و من بر شما نگاهبان نیستم.»( هود :86)

اما این توصیه ها و اندرزها با تهدید حضرت به سنگسار و ... مواجه شد و وقتی عذاب الهی محقق شد در این مسئله هم تر و خشک با هم نسوختند و تنها کسانی که مجرم و گناهکار بودند مستحق دریافت عذاب الهی شدند:

وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا شُعَیْباً وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ أَخَذَتِ الَّذینَ ظَلَمُوا الصَّیْحَةُ فَأَصْبَحُوا فی‏ دِیارِهِمْ جاثِمینَ : و چون فرمان ما آمد، شعیب و كسانى را كه با او ایمان آورده بودند، به رحمتى از جانب خویش نجات دادیم، و كسانى را كه ستم كرده بودند، فریاد [مرگبار] فرو گرفت، و در خانه‏هایشان از پا درآمدند.( هود :  94)

اینها همه مسائلی بود که در دنیا اتفاق افتاده است اما در آخرت و در دادگاه عدل الهی نیز مسئله به همین شکل است و آنجا نیز با وجود اینکه همه انسان ها چه مومن و چه کافر در درون آتش و جهنم  قرار می گیرند :

وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلاَّ وارِدُها كانَ عَلى‏ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِیًّا: و هیچ كس از شما نیست مگر [اینكه‏] در آن وارد مى‏گردد. این [امر] همواره بر پروردگارت حكمى قطعى است.(مریم: 71)

اما چون سنت الهی این نیست که تر و خشک با هم بسوزند و اصلا آتش هیچ گونه سنخیتی با انسان های مومن ندارد خداوند متعال در ادامه آیه می فرماید:

(ثُمَّ نُنَجِّی الَّذینَ اتَّقَوْا وَ نَذَرُ الظَّالِمینَ فیها جِثِیًّا: آنگاه كسانى را كه پرهیزگار بوده‏اند مى‏رهانیم، و ستمگران را به زانو درافتاده در [دوزخ‏] رها مى‏كنیم.)(مریم: 72)

در این جا نیز با وجود اینکه همه شرائط برای سوزاندن تر و خشک با هم مهیا است اما باز مومنین و پرهیزگاران نجات پیدا می کنند و آتش فقط دامن گیر ظالمان می شود .

نتیجه

سخن اینکه ممکن است در دنیا به علت بعضی از بی عدالتی ها و سوء مدیریت ها گاهی تر و خشک با هم سوخته می شوند اما این مسئله در قانون الهی به هیچ وجه راهی ندارد و در سنت خداوند تر و خشک با هم نمی سوزند .