هجوم خاموش برای تسخیر اندیشه های آینده ساز(2)

نگاهی آسیب شناسانه به بازی های رایانه ای

گیم نت ها اتحادیه ای ناقص و درگیر با دیگر اتحادیه ها

اگرچه آمار تعداد گیم نت های دارای مجوز در حدود 150 مورد اعلام شده است، اما این گیم نت ها نیز تشكلی مستقل ندارند و در یك حالت باور نكردنی زیر پوشش برخی از اتحادیه ها قرار دارند كه تعجب برانگیز است. همچنان كه شما بخوانید و بدانید كه گیم نت ها در تهران زیرپوشش اتحادیه لوازم ورزشی و در شمیرانات زیرپوشش اتحادیه لوازم خانگی قرار دارند، متعجب می شوید.

یكی از كارشناسان بازی های رایانه ای  دراین باره می گوید: «گیم نت ها تقریبا از سال 1380 حالت صنفی پیدا كرد، اما در مجامع امور صنفی به گونه ای تعجب آور با آنان برخورد شد. برخی از كارشناسان با توجه به این كه در گیم نت ها به هرحال انواع بازی ها عرضه و انجام می شود، آن را زیر پوشش اتحادیه لوازم ورزشی قرار دادند. اما این نگاه در محدوده شمیرانات تهران كاربردی نداشت. زیرا این مكان ها زیرنظر اتحادیه لوازم خانگی قرار گرفتند. در برخی شهرها هم اتحادیه هایی مانند اتحادیه عكاسان بر آن ها اشرافیت یافتند.»

وی در پاسخ به سؤالی درباره علت این تفاوت محسوس دیدگاه درباره كاركرد گیم نت ها می گوید: «این كه چرا گیم نت ها زیر نظر یك اتحادیه به صورت كلی نیست، به دلیل نقش و قدرت اتحادیه ها در مجامع امور صنفی است. یعنی هر یك از اتحادیه ها كه توانش در مجامع بیشتر بود، این كار را برعهده می گیرد.»

این كارشناس بر این باور است كه در این باره با نگاه سودآوری به موضوع نظارت بر عملكرد گیم نت ها پرداخته شده است.

اما چرا صاحبان گیم نت ها اتحادیه مستقل ندارند؟ یك كارشناس امور صنفی در پاسخ به سؤال ما علت را در تفسیر به رأی قانون نظام صنفی می داند و می گوید: «در بند الف تبصره2 ماده 21 شرط تشكیل یك اتحادیه را وجود 300 واحد فعال و دارای مجوز كه در یك حرفه فعالیت می كنند، می دانند. برخی به این بند استناد می كنند.

اما در تبصره 5 همان ماده نیز اشاره شده كه اگر تشكیل اتحادیه از واحدهای صنفی یك شهرستان به حد نصاب نرسد به تشخیص كمیسیون نظارت مركز استان، اتحادیه با همان تعداد موجود تشكیل می شود. تبصره7 ماده نیز اجازه تشكیل اتحادیه را در صورت تعداد اندك و محدود فعالان یك حرفه به صورت كشوری می دهد. حال در عرصه گیم نت ها، 150 واحد با مجوز فعالیت می كنند كه شامل هیچ یك از این تبصره ها نمی شوند!»

نظارت بر مكان های كور

واقعیت این است كه نظارت محسوسی بر عملكرد گیم نت ها صورت نمی گیرد. برخی از صاحبان گیم نت ها نیز از این موضوع به شدت ابراز ناراحتی می كنند. آن ها بر این باورند كه در صورت نظارت، مشكلات خاص گیم نت ها شامل مشكلات نرم افزاری و نوع رفتار گیمرها به تدریج رفع می شود؛ اما تاكنون كه اینگونه نبوده است.

نگارنده برای تهیه گزارش به چندین گیم نت رفت. نوع فضا، امكانات و بازی ها در آن ها كاملا متضاد یكدیگر بود. این تضاد از نبود قوه نظارت و مدیریت یكسان و یكپارچه خبر می داد. صاحب یك گیم نت برای نظارت بیشتر بر رفتار و گفتارگیمرها، خود در كنار آنان بود و بارها نسبت به چگونگی ابراز احساسات بچه ها یا گیمرها در عبور از موانع یا مراحل بازی تذكر می داد. در ارائه بازی و همچنین تركیب سنی بچه ها به گفته خودش وسواس زیادی به خرج می داد. اما در گیم نتی دیگر، اصلا صاحب گیم نت حضور نداشت و بازی ها توسط یكی از شاگردان او به گیمرها ارائه می شد!

مشكلات عمده گیم نت ها نیز دقیقاً از این نقطه آغاز می شود! فضای داخلی این مكان ها بسیار بسته و تیره و تار است. بازی خورها یا گیمرها كه گیم نت ها را محلی برای تخلیه انرژی خود می دانند، پیش از آغاز بازی بعضاً شرط بندی هم می كنند و در جریان بازی فریادها، گفتار و حتی برخوردهای فیزیكی آنان با یكدیگر غیرقابل كنترل می نمایاند. بعضاً نیز ناخودآگاه به امكانات گیم نت ها نیز آسیب می رسانند!

«محسن كیان»، صاحب یك گیم نت در محدوده سعادت آباد تهران از شیوه نظارت بر عملكرد گیم نت ها و همچنین نوع بازی ها دل پر دردی دارد. وی با اشاره به این كه برخی از افرادی كه صاحب گیم نت بوده اند، به دلیل گسترش بی حد و حصر اینگونه اماكن و تضییع حقوق خود، عطای كار را به لقایش بخشیده اند، می گوید: «نقش نظارتی اتحادیه مشخص نیست. به عبارت دیگر مجوز می دهند؛ اما نظارت ندارند. نظارت آنان در دو بعد باید صورت گیرد؛ اول نظارت بر مكان و نوع رفتارها و گفتارها و عملكرد صاحبان گیم نت ها و دیگر نظارت نرم افزاری بر گیم نت ها.»

وی نیز هشدار می دهد: «فعالیت این گیم نت ها به گونه ای است كه برخی از اعضای اتحادیه هم مانع رفتن فرزندان خود به این گونه اماكن می شوند.»

گیم نت ها و آسیب های پیش روی

فعالیت بدون نظارت مناسب گیم نت ها بدون تردید بر پیكره اجتماع  آسیب های جدی وارد می سازد. این آسیب ها را می توان به آسیب های اقتصادی، اجتماعی و روانی دسته بندی كرد. كیان كارشناس بازی های رایانه ای در این باره می گوید: «انجام بازی به صورت حرفه ای در گیم نت ها سبب می شود تا برخی از بچه ها به دلیل استعداد و توانمندی های خود به ستاره انجام این بازی ها تبدیل شوند و بالعكس زمینه سرخوردگی برخی دیگر از بچه ها را پدید می آورد.

این سرخوردگی باعث می شود تا گیمر اعتماد به نفس خود را از حضور در جامعه نیز از دست بدهد. این آسیب را می توان آسیب روانی بازی ها دانست.»

وی ادامه می دهد: «وقتی هدف كسب درآمد بیشتر شد. گیم نت ها در واحدهای مسكونی هم ایجاد می شود. محدودیت فضا زمینه بروز ناهنجاری های اجتماعی را افزایش می دهد. در این حالت كه معمولا گیم نت ها به صورت زیرزمینی شكل می گیرند، امنیت جسمی و روحی گیمرها تهدید می شود. در این گونه مكان ها گیمرها بدون رعایت سن و نوع بازی در كنار هم قرار می گیرند كه آثار سویی را به دنبال دارد.»

كیان از عدم وجود تعرفه مناسب برای ارائه خدمات گیم نت ها به عنوان آسیب اقتصادی نام می برد و می گوید: وجود تعرفه های مختلف و غیرمنطقی امكان رقابت سالم را از بین می برد. برخی از صاحبان گیم نت ها برای حفظ خود در این گردونه رقابت حاضرند تن به هر خلافی بدهند.»

رضا كاظمی كه خود را یك گیمر حرفه ای معرفی می كند، درباره آسیب های گیم نت ها می گوید: «بدون رودربایستی باید گفت كه هیچ كنترلی بر نحوه حضور و اختلاط جوانان و نوجوانان و حتی كودكان صورت نمی گیرد. صاحب گیم برای این كه مشتری خود را از دست ندهد بدون رعایت تركیب سنی برخی بازی ها را عرضه می كند كه برخی از آن ها غیرمجاز به نظر می رسند.»

وی با اشاره به این كه برخی گیم نت ها محیط را خیلی تاریك طراحی می كنند بر این باور است كه وقتی گیمر ساعت ها در یك فضای تاریك در برابر رایانه می نشیند، چشمان او در معرض آسیب جدی قرار می گیرد. وی ادامه می دهد: «چند بار به صاحب یك كافی نت درباره عدم نور مناسب تذكر دادم اما او در جوابم گفت یك گیمینگ واقعی را ندیدی! فضا باید كاملا پوشیده و تاریك باشد.»

از او درباره فضای داخلی یك گیم نت می پرسم و رفتارهایی كه معمولا او به عنوان یك گیمر حرفه ای دیده است، می گوید: «به نظر من به دلیل این كه نظارتی بر گیم نت ها نیست، فضا به صورت تقسیم بندی شده طراحی می شود تا به اصطلاح جوانان و نوجوانان راحت تر باشند، راحت صحبت كنند كه متأسفانه بارها شاهد بوده ام در این فضای راحت جز فحاشی و حرف های ركیك به اصطلاح حریف بازی حرفی به میان نمی آید. چون هوش و حواس گیمر در پی كسب نتیجه است.»

اما بازی های ارائه شده در گیم نت ها چگونه دسته بندی می شوند؟ ناظر بر نحوه توزیع بازی ها كیست؟

گزارش از محمد كریمی - روزنامه رسالت