"اگر مرد بودم دان هشت داشتم!"

موفقیت تكواندو ایران مرهون فعالیت‌ دلسوزانی است كه بسیاری از آنها را نمی شناسیم و جایی هم نامی از آنها برده نمی شود و بسیاری دیگر كه به واسطه مدال اوریشان و نزدیك بودن به دوران ما آنها را بیشتر به یاد داریم و فكر می كنیم كه شاید تمام تكواندو ایران، آنها باشند اما اینطور نیست.

محمداسماعیل آذرپاد كه فدراسیون او را قدیمی ترین تكواندوكار مرد ایران و پدر تكواندو در ایران می داند یكی از چهره‌های نام آشنای این رشته است كه تقریبا همگان در تكواندو او را می شناسند. از نفرات جدید شاید چهره‌ای كه دیگر تنها یك اسطوره ایرانی به حساب نمی آید و تبدیل به چهره های جهانی شده ،هادی ساعی است .

این عزیزان ذره ای از دریای تكواندو ایران هستند كه برای رسیدن به این موفقیت ها تلاش كرده اند، البته در كنار تكواندو مردان ایران كه در سطح جهانی نامی برای خود دست و پا كرده تكواندوی بانوان ایران هم در تلاش است تا روزی به این جایگاه برسد هر چند كه مسیر بسیار سخت است.

یافتن تكواندو كاران باسابقه مرد در ایران چندان سخت نیست اما در بخش بانوان این قضیه كاملا فرق می كند چرا كه این رشته در بخش بانوان سابقه فعالیت زیادی به صورت رسمی ندارد كه بیشتر این زمان فعالیت هم به بعد از انقلاب شكوهمند اسلامی باز می گردد.

تلاش‌های بانوان ایران شادی در آن ابتدای فعالیت بسیار سخت بود و برخی فكر نمی كردند كه این رشته به این جایگاه برسد اما اكنون به این جا رسیده نباید تلاشگران آن زمان را فراموش كنیم. هرچند كه می دانیم علم تكواندوی امروز نسبت به سال قبل رشد زیادی كرده و نمی توان به علم سال قبل زیاد غره شد چه برسد به اینكه تكواندو مربوط به 10،20 یا 40 سال قبل باشد.

به هر حال امیدواریم فدراسیون تكواندو كه بی تردید در این سالها یكی از موفق ترین فدراسیونهای ورزشی بوده توجه بیشتری به بخش بانوان داشته باشد كه در این سالها مورد غفلت بوده است.

یكی از باسابقه ترین تكواندوكاران زن ایران كه توانستیم او را پیدا كرده و با او صحبت كنیم"مریم عربی" بود كه به زعم بسیاری از باسابقه های تكواندو ایران او اولین تكواندوكار زن ایران است.

خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در گفت و گویی مفصل در مورد 38 سال فعالیت وی در این رشته ، خاطراتی كه با این رشته دارد، سختی‌هایی كه با آن جنگیده و موفقیت‌هایی كه با آن خندیده است، تاریخ تكواندو بانوان ایران را ورق زد.

* از تاریخچه تكواندو در ایران بگویید

با توجه به روابط دیپلماتیك كره جنوبی با ایران در سال 1967 و مراوده نظامی بین دو كشور، یكی از واحدهای نظامی ارتش به نام نیروی مخصوص (كلاه سبزها) برای اولین بار با ورزش تكواندو آشنا شدند و اولین كلاس تكواندو در ایران تشكیل شد. اولین كلاس تكواندو با آمدن هیات نظامی ارتش كره جنوبی به سرپرستی سرگرد "كیم سورین" و دو نفر از همراهانش در سال 1971 میلادی در باشگاه پهلوی سابق زیر نظر تربیت بدنی نیروی زمینی با شركت 75 نفر از ورزیده‌ترین افسران و درجه‌داران به مدت یك سال تشكیل شد و در پایان این دوره 61 نفر موفق به دریافت گواهینامه دان یك مشكی شدند.

استاد بزرگ محمد اسماعیل آذرپاد اولین تكواندوكار مرد ایران بود كه به حق او را پدر تكواندو ایران می‌دانند و زیر نظر استاد ارجمند آموزش دید. البته همسر بنده (اصغر فتحی) هم یكی از آموزش دیدگان آن كلاس بود. همسر بنده اكنون دان 7 است در حالی كه شاگردانی كه او تربیت كرده مانند حسین علی نظری از داوران بین المللی ایران و دكتر حسینی رییس قبلی دانشگاه تكواندو هم دان 7 دارند!

فارغ‌ التحصیلان این كلاس با تشكیل كلاس‌های آموزشی و اجرای نمایشات مختلف در واحدهای نظامی حركت موثر و سهمی بزرگ در شناساندن این هنر رزمی به سایر نظامیان داشتند. اكثر مربیانی كه در تهران زندگی می‌كردند و از امكانات بیشتری برخوردار بودند موفق شدند در باشگاه‌های آزاد (بخش خصوصی) فعالیت خود را آغاز كنند.

انجمن نیروهای مسلح تكواندو به ریاست سرهنگ بهروز سرشار در طول هفت سال فعالیت خود خدمات ارزنده‌ای ارائه داد و توانست با مدیریتی انجمن یافته ورزش تكواندو را از هر گونه گزند محفوظ نگه دارد. این انجمن در طول موجودیت خود شاهد تحول بزرگی ایجاد كرد. افتتاح مركز اداری و آموزشی كوكی وان در سال 1972 و تاسیس و راه‌ندازی فدراسیون جهانی WTF در اكتبر 1973 و برگزاری مسابقات جهانی و آسیایی كارهای مثبتی بود كه آن زمان در سطح جهانی برای تكواندو رخ داد.

* ورود تكواندو به ایران چه واكنش‌هایی به دنبال داشت؟

این فعالیت‌ها خالی از مشكلات جانبی نبود، زیرا ورزش كاراته كه در ایران از سابقه بیشتری برخوردار بود با توسعه ورزش تكواندو مخالفت داشت و آن را به عنوان كاراته كره‌ای می‌دانست، اما علیرغم این مخالفت‌ها تكواندو راه ترقی و پیشرفت خود را آغاز كرد و توانست در سراسر ایران فراگیر شود. سپس دیگر نیروهای نظامی از جمله نیروی دریایی، هوایی وانتظامی با در اختیار گرفتن استادان كره‌ای مربیان و قهرمانان شایسته‌ای تربیت كردند.

تكواندوی ناشناخته چگونه در ایران رواج پیدا كرد؟

با آمدن آقای"لی وون سه" اولین نماینده فدراسیون جهانی WTF به ایران در سال 1974 و آشنایی پیشگامان ورزش تكواندو با سبك آموزش پومسه و عضویت انجمن تكواندوی نیروهای مسلح در فدراسیون و همچنین وفاق و دوستی پیشگامان تكواندو جایگزین نمودن سبك پومسه به جای هیانگ جهانی را به همراه داشت. این تحولی بزرگ در ساختار فنی و آغازی نوین برای شركت تیم‌های ملی در مسابقات جهانی و آسیایی بود. تاریخ ورزش تكواندو هرگز این رویداد بزرگ را فراموش نخواهد كرد؛ ژنرال چوی هونگ هی یكی از بنیانگذاران تكواندو در جهان و تیم همراهش به ایران در پاییز سال 1974 به ایران آمد و با به نمایش گذاردن تكنیك‌های پیشرفته تكواندو و شكستن اجسام سخت (كیوكپا) در سالن ورزشی حیدرنیا و دانشكده افسری ارتش در حضور پادشاه و فرماندهان ارتش برای اولین بار، كمك بسیاری به شناساندن ورزش تكواندو كرد. در این نمایش بزرگ، ورزش دوستان، شاهد همكاری تكواندو كاران ایران با تیم مهمان بودند. تلاش پیگیر مربیان و پیشگامان این ورزش در سال 1974 به نتیجه‌ رسید و انجمن تكواندو نیروهای مسلح ایران رسما فعالیت خود را آغاز نمود.

* چه شد كه شما به عنوان یك زن تكواندو را یاد گرفتید؟

پیش از انقلاب فعالیت در تكواندو بانوان خیلی محدود بود و اگر هم كسی می خواست تكواندو كار كند این آموزشها به صورت مختلط انجام می شد و من علاقه ای به كار به این شكل نداشتم و من به صورت اختصاصی زیر نظر پدرم كه نظامی بود و استاد آذرپاد كه مسئول آموزش نظامیان بود، كارم را آغاز كردم. آن زمان من كودك بودم كه زیر نظر استاد آذرپاد تكواندو را یاد گرفتم.

* در آن زمان چند نفر خانم تكواندو كار می‌كردند؟

تعداد دقیقی نمی شود اعلام كرد، اما قطعا خیلی كم بود كه آنها هم جایی ثبت نشده است. در آن زمانها تكواندو این همه طرفدار نداشت و مردمی نبود. تكواندو تازه راه افتاده بود و تنها نظامیان آن را انجام می‌دادند، چه برسد به اینكه فردی عادی باشد و مهم‌تر از آنكه زن باشد و بخواهد این رشته را انجام دهد. شانس بزرگ من پدرم بود كه نظامی بود و به واسطه آن توانستم تكواندو را یاد بگیرم.

* استقبال از ورزش بانوان در اوایل انقلاب به چه شكل بود؟

در اوایل انقلاب اسلامی هنوز تكواندو بانوان به این شكل راه نیفتاده بود. آن زمان روی ورزش بانوان حساسیت زیادی بود. به ویژه اگر آن رشته رزمی بود. در اوایل انقلاب اجازه فعالیت بانوان در رشته‌های رزمی داده نمی‌شد و اگر كسی هم فعالیتی می‌كرد، تنها در حد آماده‌سازی بود و فعالیتی به شكل حرفه‌ای وجود نداشت. با وجود تمام این سختی‌ها، كارمان را با فعالیت بانوان در دفاع شخصی و رزمی شروع كردیم. باشگاه نفت در میدان بهارستان اولین باشگاه بانوان بود كه در این بخش فعال شد و خودم در آن جا چند نفر از بانوان را آموزش می‌دادم. آنجا بود كه پایه‌ریزی اولیه برای فعالیت بانوان در رشته‌های رزمی انجام شد. در آن زمان این رشته هنوز مردمی نشده بود و بیشتر ارگان‌ها نیازمند آموزش بانوان در حوزه رزمی بودند. چند ارگان مهم در آن زمان از من خواستند كه بانوان كارمند آن‌ها را آموزش دهم. تیراندازی و دفاع شخصی چیزی بود كه آن زمان طرفداران بیشتری میان بانوان داشت. در این شرایط بود كه از فرصت استفاده كردم و در كنار آنچه باید به این بانوان آموزش می‌دادم، تكواندو را هم در برنامه قرار دادم.

* فدراسیون تكواندو چه زمانی تاسیس شد؟

بانوان در آن زمان زیر نظر خانم طاهریان به عنوان مسئول بانوان ورزش ایران به صورت مستقل كارش را آغاز كرد كه پس از این جداسازی من به عنوان مسئول رزمی بانوان كشور انتخاب شدم. در آن زمان حتی فدراسیونی به عنوان فدراسیون تكواندو وجود نداشت و رشته‌های رزمی زیر نظر فدراسیون رزمی كار می‌كردند. محمد قمی اولین رییس تكواندو بود كه آن زمان من به صورت ویژه كارم را در حوزه این رشته‌ها شروع كردم و خوشحالم كه اكنون به جایگاه بزرگی رسیده‌ام.

* آنچه آموزش می‌دادید، همین تكواندوی امروزی بود؟

نه به طور كامل، چرا كه در كنار آموزش دادن دفاع شخصی كه هدف اصلی بود، فنونی از تكواندوی امروزی را هم آموزش می‌دادم، بنابراین نمی‌توان گفت كه تكواندوی امروزی بوده است.

رشته‌های رزمی از چه زمانی فهمیدند كه می‌توانند در سطح بین‌المللی كار كنند؟

سال‌ها تكواندو و رشته‌های رزمی ایران به همین شكل فعالیت خود را انجام دادند تا اینكه سال 1373 رشته‌های رزمی ایران به حدی رسیدند كه توانستند یك دوره بین‌المللی را برگزار كنند. اولین دوره این كلاس‌های بین‌المللی برای بانوان برای تكواندو انجام شد كه مصادف با سال 1993 بود.

* درجه‌ شما در تكواندو چیست؟

اكنون دان 6 بین‌المللی تكواندو هستم در صورتی كه اگر مرد بودم الان باید دان 8 تكواندو را داشتم! به دلیل برگزار نشدن كلاس‌های بین‌المللی در حوزه بانوان و كم لطفی فدراسیون كه شامل من حال من شد این فاصله بوجود آمد. از سال 73 كه من درجه مربیگری بین المللی را گرفتم اگر طبق قانون می خواستیم حساب كنیم باید 4 سال از دان هفتم می گذشت!

*ادغام معاونت بانوان در فدراسیون‌های ورزشی چه تاثیری در ورزش این حوزه دارد؟

سال 1384 بود كه بانوان كه پیش از آن به صورت یك معاونت در سازمان تربیت بدنی فعالیت می‌كرد، به صورت یك نایب رییس وارد فدراسیون‌های ورزشی شد و به نوعی با آن رشته تلفیق شد كه به نظر من این بهترین كار ممكن بود چرا كه از نزدیك با آن فدراسیون در تماس بود و می‌توانست كارها را بهتر هماهنگ كند.

* اولین مدال بانوان ایران چه زمانی به دست آمد؟

در بازی‌های آسیایی 2002 بوسان كره جنوبی، پروانه محمدتقی تهرانی كه از شاگردان خوب من در آن زمان بود، توانست مدال برنز را كسب كند. این اولین مدال تاریخ تكواندوی بانوان ایران در سطح بین‌المللی و مسابقه‌های رسمی به شمار می‌رود. البته بعد از آن روند مدال‌آوری بانوان ایران ادامه داشت و مدال‌های مهم دیگری توسط مهروز ساعی، خوش‌جمال فكری و سایر ورزشكاران به دست آمد.

تكواندو بانوان ایران در گذشته و حال را چطور ارزیابی می‌كنید؟

اصلا قابل قیاس نیست و در هر موردی كه فكرش را بكنید، نسبت به گذشته خیلی بهتر شده‌ایم. به طور مثال آن زمان بانوان ایران هیچ اعزام برون‌ مرزی‌ نداشتند چرا كه اجازه نداشتند كار كنند اما اكنون هر مسابقه‌ی مهمی كه اتفاق می‌افتد بانوان ما حضور دارند. مثال دیگر اینكه آن زمان با چه سختی‌ تكواندو بانوان را رواج می‌دادیم اما اكنون بانوان باشگاه‌های ویژه خود را دارند و به راحتی ورزش می‌كنند. آن زمان كه مسئول انجمن تكواندو بودم، سختی‌های زیادی كشیدم و شبانه‌روز از خود و خانواده‌ام گذشتم تا تكواندو ایران را به بانوان بشناسانم. تكواندو را آسان یاد گرفتم و به همین شكل هم به بانوان یاد دادم تا به اینجا رسیده‌ایم. اگر می‌خواستم سخت برخورد كنم و تكواندو را با تمام جزئیاتش آموزش دهم به اینجا نمی‌رسیدیم. خوشحالم كه زحمات من جواب داده و شاگردانم اكنون به حدی رسیده‌اند كه مربیان تیم‌های ملی هستند.

* از روسای فدراسیونها آن زمان بگویید

فدراسیون در زمان محمد مهر آئین 1357 ـ 1363

این فدراسیون با عنوان فدراسیون ورزش‌های رزمی در اوایل انقلاب تحت ریاست محمد مهر آئین در سالهای 1357 ـ 1363عهده دار مسئولیت سه انجمن ورزش رزمی جودو، كاراته و تكواندو بود. محمد مهر آئین در بحرانی‌ترین روزهای انقلاب تصدی این فدراسیون را برعهده گرفت كه در شرایط و موقعیت خود مسئولانه عمل كرد.

ریاست سید مصطفی صفوی 1363 ـ 1368

آغاز فعالیت فدراسیون مستقل در سال 1363 با تصدی مصطفی صفوی شروع به كار نمود. با تلاش مربیان ارزنده ایران و بهره‌مندی از آقای كانگ شین چال مربی كره‌ای موفق به كسب ارزش‌های چشمگیری شد. تشكیل كمیته‌‌های آموزش، آزمون، مربیان و داوران مسابقات مطابق با استانداردهای فدراسیون جهانی، برگزاری كلاس‌های متعدد مربیگری و داوری توانست خدمات ارزنده‌ای به ورزش تكواندو ارائه نماید. یكی از موفق‌ترین برنامه‌های فدراسیون صفوی برگزاری اولین دوره مسابقات بین‌المللی دهه فجر انقلاب بود كه به مناسبت پیروزی انقلاب طراحی شد و به اجرا در آمد.

ریاست سید محمد قمی 1368ـ 1373

فعالیت فدراسیون سید محمد قمی با اجرای كلاس‌های متعدد مربیگری و داوری و حضور در مسابقات مختلف، اعزام 9 نفر از داوران نمونه و ممتاز به كلاس داوری بین‌المللی و اعزام تیم سه نفره تكواندو در المپیك بارسلون و برگزاری كلاس مربیگری بین‌المللی از جمله فعالیت‌های ارزنده این فدراسیون در طول چهار سال تصدی این ورزش بود. اما در مقام مقایسه جامعه تكواندو بر این باور است كه این فدراسیون نتوانست از كادر مدیریتی قوی برخوردار گردد و توانایی‌های بالقوه تكواندو ایران را بارور نماید.

ریاست دوباره سید مصطفی صفوی 1373 ـ 1375

نیمه دوم سال 1373 سید مصطفی صفوی برای دومین بار تصدی فدراسیون تكواندو را بر عهده گرفت كه چندان موفق نبود و خیلی زود جایش را به فدراسیون آقای حاج مختار كلانتری واگذار نمود. هر چند تاسیس و راه‌ندازی لیگ نقش جهان یادگاری ماندنی این فدراسیون به شمار می‌آید.

ریاست مختار كلانتری

سال 1375 فدراسیون آقای مختار كلانتری با برخورداری از كادر اجرایی و فنی قوی فعالیت‌های خود را آغاز نمود و با برنامه‌ای انسجام یافته توانست در ردیف بهترین فدراسیون‌های ورزشی كشور قرار گیرد. این فدراسیون با پشتیبانی سازی تیم نوجوانان پایه و اساس قهرمانی نوجوانان را پی‌ریزی نمود و با كسب 34 مدال، افتخارات خود را از المپیك سیدنی استرالیا تا قهرمانی جام جهانی لیون پاریس مزین كننده آلبوم قهرمانی فدراسیون تكواندو جمهوری اسلامی ایران بود.

ریاست سید محمد پولادگر

سید محمد پولاد گر با 38 رای از 41 رای به سمت ریاست فدراسیون تكواندو برگزیده شدند. او از سال 1379 تاكنون عهده دار ریاست فدراسیون تكواندو است. مدال‌های المپیك ایران در سال‌های اخیر در زمان ریاست پولادگر به دست آمده است.

منبع : ایسنا