قطره‌ای از کوثر زلال حسینی

دوره زندگانی

امام حسین علیه السلام در سوم شعبان سال چهارم هجری با ولادت خود جهان را نورانی ساخت و عطر حضور خود را در گیتی گستراند. آن حضرت حدود شش سال در کنار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و مادرش حضرت زهرا علیهاالسلام بود و سپس نزدیک به سی سال دوره همراهی با پدرش امام علی علیه السلام را سپری کرد. پس از آن، در زمان امامت امام حسن مجتبی علیه السلام ، ده سال یاور ایشان بود و به وی بسیار احترام می گذاشت.

بعد از آن، ده سال دوره حکومت معاویه را تحمل کرد و سپس در آغاز حکومت نامشروع یزید، بیعت با او را نپذیرفت و به قیام برخاست و همراه با یاران باوفایش، در 57 سالگی به شهادت رسید.

انسان کامل

روح حماسی، یکی از بارزترین ویژگی های انسان کامل است که به تناسب شرایط زمانی و مکانی در شخصیت امام حسین علیه السلام نمایان شده بود. آن حضرت پیش از قیام عاشورا، در کنار پدر بزرگوارش امیرمۆمنان علیه السلام به جنگ با پیمان شکنان و زیاده خواهان پرداخت. از ایشان خطبه ای در جنگ صفین نقل شده است که ضمن آن، مردم را به حماسه و دلیری ترغیب می کند.

امام حسین علیه السلام ، در همان مراحل مقدماتی جنگ صفین که شامیان مسیر آب را بسته بودند، در باز پس گرفتن آب از دست آنان نقش اساسی داشت؛ به طوری که امام علی علیه السلام پس از آن پیروزی فرمود: «هذا اوّلُ فَتحٍ بِبَرَکَةِ الحسین علیه السلام ؛ این نخستین پیروزی است که به برکت حسین علیه السلام به دست آمد».

سیره اجتماعی امام

سیره اخلاقی و رفتاری سیدالشهداء علیه السلام نشان دهنده روح بلند او و تربیت در دامان پیامبر و علی علیه السلام و تجسم قرآن کریم در عمل و اخلاق اوست . مهمان نواز و بخشنده بود ، به خویشاوندان رسیدگی می کرد ، سائلان را محروم نمی گذاشت ، به فقیران می رسید ، برهنگان را پوشانده و گرسنگان را سیر می کرد ، بدهی بدهکاران را می داد ، بر یتیمان شفقت و مهربانی داشت ، ضعیفان را کمک و یاری می کرد ، صدقاتش فراوان بود و مالی که به دستش می رسید میان تهیدستان تقسیم می کرد . بسیار عبادت خدا می کرد و روزه می گرفت ، بیست و پنج بار پیاده به سفر حج رفت ، شجاعتش زبانزد همگان بود ، در میدان نبرد استوار و بی باک بود ، اراده ای نیرومند و روحیه ای والا داشت ، هرگز ذلت و حقارت را نمی پذیرفت ، مرگ را بر زندگی ذلیلانه ترجیح می داد ، غیرتمند بود ، صراحت لهجه و صلابت در بیان حق داشت ، حلم و بردباری و تحملش بسیار بود ، کریم و بزرگوار بود و با کمترین بهانه ای غلامان و کنیزان خویش را آزاد می کرد ، شبها غذا به درخانه محرومان می برد ، متواضعانه با فقیران و مساکین همنشین و هم غذا می شد . امر به معروف و نهی از منکر را دوست داشت و از خلافها و جنایتهای ظالمان بشدت انتقاد می کرد ، جوانمرد و با فتوت و اهل گذشت بود ، کینه بدی کننده را به دل نمی گرفت ، اهل عفو بود ، بزرگی روح و کرم او همه را شیفته رفتارش می ساخت ، خانه اش پناهگاه و مرکز امید درماندگان بود ، اهل شب زنده داری بود ، در شب و روز هزار رکعت نماز می خواند ، در ماه رمضان ختم قرآن می کرد ، پولها و بخششهایی را که معاویه می فرستاد می گرفت و میان فقرا تقسیم می کرد ، سالی یک بار نصف همه دارایی خود را در راه خدا به نیازمندان صدقه می داد ، ثروت را ذخیره نمی کرد ، محاسن خویش را خضاب می کرد .

سیره عاشورایی امام

خصلتهای برجسته و سیره متعالی آن حضرت ، در صحنه های مختلف نهضت عاشورا نیز جلوه داشت . به عنوان نمونه : قاطعانه بیعت با یزید را رد کرد و از مدینه خارج شد ، در سخت ترین شرایط محاصره و سختی و تشنگی در کربلا هم پیشنهاد تسلیم شدن و بیعت را نپذیرفت ، عزتمندانه به استقبال شهادت رفت ، جوانمردانه به حر و سپاه تشنه او در طول راه آب داد و بالاخره توبه حر را روز عاشورا پذیرفت ، بیعت خود را از یاران برداشت تا هر که می خواهد برگردد ، غلام و خادم خویش را هم آزاد گذاشت و از او خواست که اگر می خواهد برود ، به یتیمان مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان مهربانی کرد ، شب عاشورا را برای مناجات و تلاوت قرآن و عبادت مهلت خواست ، تا آخرین لحظات حتی در قتلگاه هم حالت تسلیم و رضا داشت ، بر سختیها و شداید کربلا و شهادت اصحاب صبوری کرد ، روز عاشورا با آن همه داغ و مصیبت و تشنگی و تنهایی چون شیر جنگید و از انبوه دشمن نهراسید ، قیام خویش را با انگیزه امر به معروف و نهی از منکر دانست ، بارها در طول سفر کربلا بی اعتباری دنیا را گوشزد کرد و زهد خویش را نشان داد ، هتاکیهای دشمنان را روز عاشورا حلیمانه تحمل کرد ، اثر انبانهایی که به خانه محرومان برده بود ، پس از شهادتش بر پشت و دوش آن حضرت دیده شد .

پی نوشت:

این ویژگیهای رفتاری در منابع زیر آمده است : مناقب ، ابن شهر آشوب ، ج 4 ، ص 65 ، حیاة الامام الحسین ، ج 1 ، ص 112 ، المحجة البیضأ ، ج 4 ، ص 222 ، سیرة الائمة الاثنی عشر ، ج 2 ، ص 29 ، کشف الغمه ، ج 2 ، ص 226 ، بحارالانوار ، ج 44 ، ص 189 و عوالم ، ج 13 ، الامام الحسین ، ص 59)

                                                                                                                                    فرآوری: آمنه اسفندیاری

منابع:

مجله گنجینه، مرداد 1387، شماره 72.

کتاب، فرهنگ عاشورا ، محدثی، جواد.

مجله گلبرگ، شهریور 1385، شماره 78.

سایت حوزه.