تبیان، دستیار زندگی
یكی از ایراداتی كه برحجاب گرفته اند این است كه موجب سلب حق آزادی كه یك حق طبیعی بشری است می گردد و نوعی توهین به حیثیت انسانی زن به شمار می رود. می گویند احترام به حیثیت و شرف انسانی یكی از مواد اعلامیه حقوق بشر است. هرانسا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حجاب و اصل آزادی

یكی از ایراداتی كه برحجاب گرفته اند این است كه موجب سلب حق آزادی كه یك حق طبیعی بشری است می گردد و نوعی توهین به حیثیت انسانی زن به شمار می رود.

می گویند احترام به حیثیت و شرف انسانی یكی از مواد اعلامیه حقوق بشر است. هرانسانی شریف و آزاد است، مرد باشد یا زن، سفید باشد یا سیاه، تابع هر كشور یا مذهبی باشد. مجبور ساختن زن به اینكه حجاب داشته باشد بی اعتنایی به حق آزادی و اهانت به حیثیت انسانی اوست و به عبارت دیگر ظلم فاحش است به زن. عزت و كرامت انسانی و حق آزادی زن و همچنین حكم مطابق عقل و شرع به اینكه هیچ كس بدون موجب نباید اسیر و زندانی گردد و ظلم به هیچ شكل و به هیچ صورت و به هیچ بهانه نباید واقع شود، ایجاب می كند كه این امر از میان برود.

پاسخ

: لازم است تذكر دهیم كه فرق است بین زندانی كردن زن در خانه و موظف دانستن و به اینكه وقتی می خواهد با مرد بیگانه مواجه شود پوشیده باشد. در اسلام محبوس ساختن و اسیر كردن زن وجود ندارد. حجاب در اسلام وظیفه ای است كه برعهده زن نهاده شده تا  در معاشرت و برخورد با مرد باید كیفیت خاصی را در لباس پوشیدن مراعات كند. این وظیفه نه از ناحیه مرد بر او تحمیل شده است و نه چیزی است كه با حیثیت و كرامت او منافات داشته باشد و یا تجاوز به حقوق طبیعی او كه خداوند برایش خلق كرده است محسوب شود.اگر رعایت پاره ای مصالح اجتماعی، زن یا مرد را مقید سازد كه در معاشرت ، روش خاصی را اتخاذ كنند و طوری راه بروند كه آرامش دیگران را بر هم نزنند و تعادل اخلاقی را از بین نبرند چنین مطلبی را «زندانی كردن» یا « بردگی» نمی توان نامید و آن را منافی حیثیت انسانی و اصل « آزادی» فرد نمی توان دانست.

در كشورهای متمدن جهان در حال حاضر چنین محدودیتهایی برای مرد وجود دارد. اگر مردی برهنه یا در لباس خواب از خانه خارج شود و یا حتی با پیژامه بیرون آید، پلیس ممانعت كرده به عنوان اینكه این عمل بر خلاف حیثیت اجتماع است او را جلب می كند. هنگامی كه مصالح اخلاقی و اجتماعی، افراد اجتماع را ملزم كند كه در معاشرت اسلوب خاصی را رعایت كنند مثلاً با لباس كامل بیرون بیایند، چنین چیزی نه بردگی نام دارد ، نه زندان و نه ضد آزادی و حیثیت انسانی است و نه ظلم و ضد حكم عقل به شمار می رود.

برعكس، پوشیده بودن زن در همان حدودی كه اسلام تعیین كرده است ، موجب كرامت واحترام بیشتر اوست، زیرا او را از تعرض افراد جلف و فاقد اخلاق مصون می دارد.

شرافت زن اقتضا می كند ،  هنگامی كه از خانه بیرون می رود ، متین و سنگین وباوقار باشد .در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچ گونه عمدی كه باعث تحریك و تهییج شود ، به كار نبرد. عملاً مرد را به سوی خود دعوت نكند، زباندار لباس نپوشد، زباندار راه نرود، زباندار و معنی دار به سخن خود آهنگ ندهد. چه آنكه گاهی اوقات ژستها سخن می گویند، راه رفتن انسان سخن می گوید، طرز حرف زدنش یك حرف دیگری می زند.

اول از تیپ خودم كه روحانی هستم مثال می زنم، اگر یك روحانی برای خودش قیافه و هیكلی برخلاف آنچه عادت و معمول است بسازد، عمامه را بزرگ و ریش را دراز كند، عصا و ردایی با هیمنه و شكوه خاص به دست و دوش بگیرد، این ژست و قیافه خودش حرف می زند، می گوید برای من احترام قائل شوید، راه برایم باز كنید، مؤدب بایستید، دست مرا ببوسید.

همچنین است حالت یك افسر با نشانه های عالی افسری كه گردن می افرازد، قدمها را محكم به زمین می كوبد، باد به غبغب می اندازد، صدای خود را موقع حرف زدن كلفت می كند. او هم زباندار عمل می كند، به زبان بی زبانی می گوید: از من بترسید، رعب من را در دلهای خود جا دهید.

همین طور ممكن است زن یك طرز لباس بپوشد یا راه برود كه اطوار و افعالش حرف بزند، فریاد بزند كه به دنبال من بیا، سر به سر من بگذار، متلك بگو، در مقابل من زانو بزن، اظهار عشق و پرستش كن.

آیا حیثیت زن ایجاب می كند كه این چنین باشد؟ آیا اگر ساده و آرام بیاید و برود، حواس پرت كن نباشد و نگاههای شهوت آلود مردان را به سوی خود جلب نكند، برخلاف حیثیت زن یا برخلاف حیثیت مرد یا به خلاف مصالح اجتماع یا برخلاف اصل آزادی فرداست؟

آری اگر كسی بگوید زن را باید در خانه حبس و در را به رویش قفل كرد و به هیچ وجه اجازه بیرون رفتن از خانه به او نداد، البته این با آزادی طبیعی ، حیثیت انسانی و حقوق خدادادی زن منافات دارد. چنین چیزی در حجابهای غیر اسلام بوده است ولی در اسلام نبوده ونیست.

شما اگر از فقها بپرسید آیا صرف بیرون رفتن زن از خانه حرام است جواب می دهند نه. اگر بپرسید آیا خرید كردن زن ولو اینكه فروشنده مرد باشد حرام است، یعنی نفس عمل بیع و شراء زن اگر طرف مرد باشد حرام است، پاسخ می دهند حرام نیست. آیا شركت كردن زن جاهایی كه مرد هم وجود دارد حرام است. آیا تحصیل زن، فن و هنر آموختن زن و بالاخره تكمیل استعدادهایی كه خداوند در وجود او نهاده است حرام است؟ باز جواب منفی است.

فقط دو مساله وجود دارد؛ یكی اینكه باید پوشیده باشد و بیرون رفتن به صورت خودنمایی و تحریك آمیز نباشد.

برگرفته از كتاب " مسئله حجاب" ، نوشته ی استاد شهید مرتضی مطهری

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.