گزارشی از مراسم عاشورا در میان
اهل سنت بنگلادش
منطقه «شورابوى» از توابع «هوى گنج سیلهت» در شمال شرقى بنگلادش از صدها سال پیش به عنوان منطقه عاشقان اهل بیت علیهمالسلام به ویژه اصحاب كساء و پنج تن آل عبا معروف است در این منطقه در روزهاى دهه محرم و به ویژه تاسوعا و عاشورا از حدود30 روستاى پیرامون آن، زنان و مردان ضمن راهپیمایى به سوگوارى مى پردازند. سوگواران شامل زن، مرد و كودك كه همگى از پیرواناهل سنت هستند در ایام عاشورا به یاد شهداى كربلا روزه دار و پا برهنه مىشوند. سرگرد محمد عبد الواحد یكى از سازمان دهندگان مراسم عاشورا و دبیر كل انجمن «پاك پنج تن» علاقمندى خود را براى برگزارى هر چه بهتر مراسم سوگوارى بروز مىدهد و در این راه تلاشهاى خوبى دارد.(1)
پیش از مراسم سخنرانى، زنان و مردان گروه گروه گرد هم مىآیند و به روش سنتى منطقه مرثیههاى گروهى و دسته جمعى خوانده و به سینه زنى مىپردازند به گفته مردم بومى، این مرثیه از صدها سال پیش نگاشته شده و به صورت نسخههاى خطى در اختیار هر گروه و یا روستایى قرار دارد و به عنوان نمونه ادبیات فولكور و سنتى نگهدارى مىشود.
وجود این مراثى و نوحهها از دو جهت اهمیت دارد یكى این كه نشان دهنده عمق و ژرفاى عشق و علاقه مردم به اهل بیت رسولالله(ص) به ویژه پنج تن پاك و ابا عبد الله الحسین(ع) در طول تاریخ از زمان ورود اسلام به این منطقه تاكنون مىباشد و اسلام در این منطقه توسط ارتشىهاى ایرانى و شیعه دولت گورگانیان ونیز تجار ایرانى و شیعه آورده شده است و این علاقمندى بهاهل بیت علیهم السلام ریشه تاریخى دارد.
و از سوى دیگر حفظ و نگهدارى این اشعار و نوحهها كه همگى به صورت دست نوشته مىباشد و خوب است پس از گردآروى و ویرایش تحت عنوانهاى كربلا و اهل و بیت علیهم السلام ادبیات فولكوربنگلادش به چاپ برسد.
اهمیت بیشتر این موضوع آنگاه روشن مىشود كه به این نكته توجه گردد كه همه این برنامهها در میان برادران مسلمان اهل سنت مىباشد كه حتى یك نفر شیعه هم در میان آنها نیست.
از دیگر مناطقى كه مراسم عاشورا در آن برگزار مىگردد
شهر مانیك گنج
است. راهپیمایى عاشورا در شهر مانیك گنج از 80 سال پیش رایج شده است و عموم مردم آن منطقه در این مراسم شركت مىنمایند. آقاى مسلم الدین خان یكى از وزراى سابق دولت بنگلادش با یادآورى تاریخچه آغاز این راهپیمایى و مراسم عاشورا از 80 سال پیش گفت: این راهپیمایى در دوران مبارزه علیه سلطه گران انگلیسى در بسیج و تشویق مردم مسلمان نقش به سزایى ایفا كرد.مردم شهر مانیك گنج و روستاها و بخشهاى حومه آن همگى از برادران اهل سنت مىباشند و در كل این منطقه حتى یك خانواده شیعه نیز زندگى نمىكند. «انجمن پاك پنج تن» كه از سوى گروهى از پیرها و صوفىهاى اهل سنت كه علاقمند به اهل بیت علیهم السلام هستند تشكیل گردیده برنامه سوگوارى و راهپیمایى و سخنرانى وعزادارى و قمه زنى را تنظیم و ساماندهى مىنماید.
این انجمن گرایش شدیدى به مكتب اهل بیت(ع) به ویژه پنج تن پاك وسالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین(ع) دارد.
در عین حال نیرومندترین جبهه مخالفت و ضدیت با وهابیها ودشمنان اهل بیت(ع) همین گروه مىباشند، گر چه در بنگلادش به طوركلى همه مردم كه بر مذاهب اهل سنت مىباشند علاقمند و دوستداراهل بیت(ع) بوده و هستند و شماره وهابىها آنقدر كم است كه به شمار نمىآیند.
بدین مناسبت از سوى موسسه شهباز مراسم سخنرانى با شركت علما، طلاب، دانشجویان و فرهنگیان در تالار باشگاه ورزشى ملى در "داكا" برگزار مىشود. این مراسم تحت عنوان بررسى حقایق عاشورا و مرثیه خوانى به ریاست آقاى «سید اشتیاق الرحمن» برگزار گردید.
در این مراسم شخصیتهایى از جمله مولانا عبد الجلیل رئیس حوزه علمیه طیبیه محمد پور و مولانا "خواند كار"غلام مولى رئیس جامعه اهل السنه والجماعه و مولانا محبوب الرحمن سخنرانى كردند.
سخنرانان با بررسى ابعاد مختلف واقعه كربلا و اخلاق رذیله یزید پلید گفتند: اگر سید الشهداء امام حسین(ع) علیه یزید قیام نمىكرد خورشید اسلام در آن موقع براى همیشه افول مىكرد.
سید غازى الرحمن پیر (مرجع عرفانى مردم منطقه سیهلت) در باره نقش قیام امام حسین(ع) در براندازى شاه و انقلاب اسلامى گفتند:
"در ایران با انگیزه شهداى كربلا مبارزه علیه حكومت خود كامه امپریالیسم آغاز و پیروز شد و ما نیز همان انگیزه را در دل پرورش مىدهیم. در این نكته ما با برادران ایرانى همدل هستیم."
شایان ذكر است كه روز عاشورا در بنگلادش تعطیل رسمى است. رئیس جمهور و نخست وزیر پیام تسلیت و بزرگداشت صادر مىكنند. رادیو و تلویزیون در طول روز عاشورا برنامه ویژه عزادارى و بحث وسخنرانى پخش مىكند و مردم عموما روز عاشورا را روزه مىگیرند واز خوردن هر نوع غذا و یا انجام عملى كه حاكى از خوشحالى وسرور باشد خود دارى مىكنند. بعضى از مردم نیز دهه نخست محرم را روزه مىگیرند و به سوگوارى شهادت امام همام حضرت اباعبد الله(ع) مىپردازند.
پىنوشت:
1- مراسم عزادارى در بنگلادش، دفتر نمایندگى ولى فقیه 1994.
