زيارت کعبه دلها در سيره خوبان

در ميان زيارت نامه‏ها، زيارت عاشورا از عظمت‏ خاصى برخوردار است، امامان عليهم السلام و علماى بزرگ در طول تاريخ اهميت‏ بسيار به آن مى‏دادند، و هر روز آن را مى‏خواندند، و بهره‏هاى معجزه آسا و درخشانى از آن مى‏گرفتند و پاداش خواندن آن به درجه‏اى است كه امام باقر (ع) به علقمه فرمود: وقتى كه اين زيارت را (با آدابش) خواندى «كتب الله لك ماة الف الف درجة، و كنت كمن استشهد مع الحسين (ع) حتى تشاركهم فى درجاتهم . . . و كتب لك ثواب زيارة كل نبى و كل رسول، و زيارة كل من زارالحسين منذ  يوم قتل؛ خداوند براى تو صد هزار هزار (صدميليون) درجه ثبت كند، و تو را به مقامى رساند كه گويى با امام حسين (ع) شهيد شده‏اى تا آنجا كه در درجات آنها خواهى بود، و برايت ثواب زيارت همه پيامبران و همه رسولان و همه كسانى كه از روز شهادت امام حسين (ع) تا حال، آن حضرت را زيارت كرده‏اند، نوشته و مقرر خواهد شد.» (1)

و در پايان فرمود: اى علقمه! اگر خواستى، در هر جا که هستى هر روز از همه عمرت اين زيارت را بخوان، كه هر روز به تمام اين پاداش‏ها خواهى رسيد. (2)

زيارت عاشورا؛ حديث قدسي

زيارت عاشورا از دو طريق نقل شده است: 1- از طريق امام باقر (ع) كه آن را علقمة بن محمد حضرمى و محمد بن اسماعيل از صالح بن عقبه، و او از مالك جهنى از امام باقر(ع) نقل كرده‏اند.

2- از طريق امام صادق(ع) كه آن را صفوان بن مهران جمال (از اصحاب نيك امام صادق و امام كاظم عليهما السلام) نقل كرده‏اند. از اين طريق دوم استفاده مى‏شود كه زيارت عاشورا، حديث قدسى است . زيرا در اين حديث آمده سيف بن عميره مى‏گويد: صفوان گفت امام صادق (ع) فرمود: «همواره اين زيارت (عاشورا) و دعايش را بخوان، كه من بر كسى كه اين زيارت و دعايش را از دور و نزديك مى‏خواند ضامنم كه زيارتش قبول گردد، و سعيش مورد تقدير خداوند شود، و سلام او به امام حسين (ع) برسد، و حاجتش - هر گونه و هر قدر باشد - از سوى خداوند برآورده گردد.» آنگاه امام صادق (ع) به من فرمود:

«يا صفوان وجدت هذه الزيارة مضمونة بهذا الضمان عن ابي، و ابي عن على بن الحسين، مضمونا بهذا الضمان عن الحسين، والحسين عن اخيه الحسن، مضمونا بهذا الضمان، والحسن عن ابيه اميرالمؤمنين مضمونا بهذا الضمان، و اميرالمؤمنين عن رسول الله (ص) مضمونا بهذا الضمان، و رسول الله عن جبرئيل مضمونا بهذا الضمان عن الله عزوجل مضمونا بهذا الضمان؛ اى صفوان! من اين زيارت را با همين ضمانت (قبولى و تقديرالهى و وصول سلام) از پدرم، و پدرم امام سجاد (ع) با همين ضمانت از امام حسين (ع) و ايشان با همين ضمانت از برادرش امام حسن(ع) و ايشان با اين ضمانت از پدرش اميرمؤمنان على (ع) و اميرمؤمنان با همين ضمانت از رسول خدا (ص) و ايشان با همين ضمانت از جبرئيل، و او با همين ضمانت از خداوند متعال نقل كردند.» (3)

بنابراين مطابق اين نقل، زيارت عاشورا حديث قدسى است، يعنى با سلسله مراتب از ذات پاك خدا نقل شده است .

اجر امام حسين عليه السلام در برابر اين ايثار

خداي متعال در برابر اين سرسپردگي و از خود گذشتگي امام حسين عليه السلام چند پاداش خاص فارغ از عطاياي اخروي به ايشان عطا فرمود: 1- دعا در زير قبه حرم ايشان مستجاب است. 2- شفا را در تربت امام قرار داد. 3- نماز در حرم ايشان براي مسافر کامل است.

در ترنم باران معرفت چنين رسيده است: امام صادق(ع) فرمود: «من زار الحسين فى يوم عاشورا وجبت له‏ الجنه‏.» (4)؛ كسى كه در روز عاشورا امام حسين(ع) را زيارت كند بهشت‏ بر او واجب مى‏شود.

و امام رضا(ع) فرمود: « فان البكاء عليه (الحسين) يحط ذنوب ‏العظام‏.» (5)؛ همانا گريستن بر امام حسين(ع) گناهان بزرگ را نابود مى‏كند.

و امام صادق(ع) فرمود: «من زار قبر ابى عبد الله (ع) يوم ‏عاشورا، عارفا بحقه كان كمن زار الله تعالى فى عرشه‏.»(6)؛ كسى ‏كه روز عاشورا قبرامام حسين(ع) را زيارت نمايد در حالى كه حق ‏او را بشناسد همانند آن است كه خداى را در عرش او زيارت كرده‏ است.

نحوه قرائت زيارت عاشورا

درمورد نحوه خواندن زيارت عاشورا خصوصا قسمت صد لعن و صد سلام سوالاتي طرح مي شود که مطالبي ارائه مي شود. در مورد چگونگى صد سلام و صد لعن، طريقه آسان نقل شده است، از جمله از امام هادى (ع) نقل شده که فرمود:«من قرء لعن زيارة العاشورا المشهورة مرة واحدة ثم قال: اللهم العنهم جميعا تسعة و تسعين مرة كان كمن قرئه ماة مرة، و من قرء سلامها مرة واحدة، ثم قال السلام على الحسين، و على على بن الحسين و على اولاد الحسين و على اصحاب الحسين تسعا و تسعين مرة كان كمن قرئه ماة مرة تامة من اولهما الى آخرهما؛ كسى كه در زيارت عاشورا، در فراز لعن، يك بار آن را كامل بخواند (اللهم العن اول ظالم ظلم . .). سپس 99 بار بگويد "اللهم العنهم جميعا"، مانند آن است كه همه اين فراز لعن را صد بار گفته است، همچنين اگر يك بار فراز سلام را تا آخر به طور كامل بخواند، سپس 99 بار بگويد: «السلام على الحسين، و على على بن الحسين و على اولادالحسين و على اصحاب الحسين‏» مانند آن است كه همه فراز سلام را به طور كامل خوانده است . (7)

و در سيره ابرار و نيكان آمده است كه آنان حق آن مقام والا را مى‏شناختند و در سايه اين شناخت در مقام عمل حق او را گرامى‏ مى‏داشتند و از رهگذر اين احترامات بزرگى يافته‏اند. که به نمونه هايي از آنها اشاره مي نماييم.

آيت الله العظمى اراكى:

يكى از ملازمان ايشان نقل نموده كه برنامه معظم له اين بود كه‏ هر روز بالاى بام مى‏رفتند و به حالت ايستاده به خواندن زيارت‏ عاشورا مى‏پرداختند و به صد لعن و صد صلوات كه در زيارت عاشورا وارد شده است مقيد بودند که قرائت كنند و اين برنامه ‏ايشان به همين نحو يعنى بالاى بام و رو به قبله حتى در روزهاى ‏برفى و سرد هم بدون كم و كاست ادامه داشت تا موقعى كه توانايى ‏جسمى داشتند. (8)

شيخ مرتضى نواده شيخ انصارى:

در شرح حال ايشان آورده‏اند كه از جمله عادات او خواندن زيارت‏ عاشورا بوده كه در هر روز دو بار، صبح و عصر آن را مى‏خواندند و بر آن بسيار مواظب بودند، بعد از وفاتش كسى او را در خواب‏ ديد و از او احوالش را پرسيد. در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا. (9)

آيت الله ميرزا ابوالقاسم محمدى گلپايگانى:

فرزند ايشان در شرح احوال ايشان نقل نمودند كه وى در تمام‏ زندگى به پشت ‏بام مى‏رفتند و حضرت امام حسين(ع) را زيارت مى‏نمودند و گاهى در حالى كه برف زيادى روى پشت ‏بام بود، ايشان مى‏رفت وحضرت را زيارت مى‏نمود و جالب آن كه نام همه فرزندان ذكور خويش ‏را حسين گذاشت. (10)

آيت الله سيد زين الدين طباطبايى:

روزى ايشان از وصف كربلا و روز عاشورا براى دوستان تعريف ‏مى‏كردند و همچنين در اهميت زيارت عاشورا گفتند:

" شبى در حجره مشغول خواندن  زيارت عاشورا بودم، در سجده شكر زيارت حالم‏ منقلب شد و كربلا با آن صحنه‏هاى روز عاشورا و امام حسين(ع) را ديدم و غش كردم." (11)

آقا نجفى قوچانى:

ايشان در ضمن خاطرات خود مى‏گويد: روزى بنا گذاشتم چهل روززيارت عاشورا روى بام مسجد شاه (اصفهان) بخوانم و سه حاجت درنظر داشتم، يكى قرض پدرم ادا شود و يكى مغفرت و ديگرى علمم ‏زياد شود و به درجه اجتهاد برسم، پيش از ظهر شروع كردم و هنوز ظهرنشده تمام مى‏شد، از اول تا به آخر دو ساعت طول مى‏كشيد، چهل‏ روز تمام شد. يك ماه نگذشت كه پدرم نوشته بود كه قرض مرا موسى ‏بن جعفر(ع) ادا كرده، من به او نوشتم بلكه سيد الشهداء اداكرد. (و كلهم نور واحد) چون قوى ‏دل شده در ماه محرم و صفر جهت‏ مطلبى كه در نظرم اهم مطالب بود، چهل روز زيارت عاشورا روى ‏بام مسجد خواندم، با اهتمام تمام و كمال احتياط، به اين معنى‏ كه در آن دو ساعت همه را رو به قبله، سر پا در مقابل آفتاب ‏ايستاده بودم تا تمام مى‏شد.

چهل روز ختم ما تمام شد، بعد از آن خوابى ديدم كه مطلب ‏برآورده شده است. (12)

پى‏نوشت ها:

1- كامل الزيارات، تاليف جعفر بن محمد بن قولويه قمى، متوفى 368 ه . ق، نشر مكتبة الصدوق، ص‏194 .

2- همان، ص‏197 .

3- مصباح المتهجد، تاليف ابوجعفر محمد بن حسن طوسى، متوفى 460 ه . ق، طبق نقل بحارالانوار، ج‏101، ص‏299 و 300 .

4- وسائل الشيعه، ج 14، ص‏476، ح‏19637.

5- همان، ص 504، ح‏19697.

6- همان، ص‏476، ح‏19636.

7- شفاء الصدور فى شرح زيارة العاشور، تاليف ميرزا ابوالفضل تهرانى; لؤلؤ النضيد نصر الله شبسترى و

8- به نقل از يكى ازهمراهان ايشان.

9- مردان علم در ميدان عمل، سيد نعمت الله حسينى، انتشارات ‏سيد الشهداء، ج 2، ص‏376.

10- به نقل از حجه الاسلام والمسلمين حاج آقاغلامحسين محمدى‏ گلپايگانى.

11- برنامه سلوك در نامه‏هاى سالكان، على شيروانى، ص‏233.

12- سيماى فرزانگان، رضا مختارى، ص 201.