تبیان، دستیار زندگی
مباحثه راه تحقیق را براى محقق و دانشجو هموار و برخورد آراء واندیشه ها را براى او تجربه مى كند بلند نظرى و تحمل عقاید دیگران را به او مى آموزد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چطور مباحثه کنیم (2)

مباحثه
مباحثه راه تحقیق را براى محقق و دانشجو هموار و برخورد آراء واندیشه ها را براى او تجربه مى كند بلند نظرى و تحمل عقاید دیگران را به او مى آموزد.

در ادامه مقالات پیشین در این نوشتار به آثار و فواید مباحثه خواهیم پرداخت:

آثار و فواید مباحثه:

ابتدا مروری اجمالی بر فواید مباحثه و آثار آن خواهیم داشت و سپس به صورت دسته بندی شده و فهرست وار این آثار را بررسی خواهیم کرد.

درمباحثه انسان بخوبى مى یابد كه تا چه میزان برمطالب تسلط یافته و آیا بفهم و درك كامل موضوعات رسیده است یانه ؟.از جمله خصوصیات جالب مباحثه آنست كه هر كس خود راامتحان مى كند میزان فهم خود را ارزیابى مى كند كه این سنجش و آزمایش وسیله اى براى تلاش بیشتر  و در نتیجه رشد سریعتر مى باشد

در مباحثه مطالب آموخته شده تكرار و[ ملكه نفس] مى شود ابهامات و اشكالات روشن واندازه فهم درس مشخص مى شود.

مباحثه راه تحقیق را براى محقق و دانشجو هموار و برخورد آراء واندیشه ها را براى او تجربه مى كند بلند نظرى و تحمل عقاید دیگران را به او مى آموزد.

مباحثه تكرار درس استاد است اما نه به شكل ناقص و سطحى بلكه بصورتى جامع و محققانه زیرا همه افراد مباحثه كننده قبل از مباحثه به یادداشتهاى درس استاد و نیز به گفتاراساتید و كتابهاى مربوط به آن مراجعه مى كنند واز آن نظریات كمك مى گیرند تا نقاط مبهم و مشكل درس را بگونه اى برطرف نمایند.

و در واقع مباحثه [ اعلام طرح درسى جدید] توسط شاگرد مى باشد ازاینرو محصل تمام نقاطابهام را برطرف مى كند تا همانند استاد مطالب را بازگو نماید

به همین دلیل اگر گوشه اى از مطالب در مباحثه روشن نگردید باید قبل از شروع درس جدید ازاستاد پرسید و نقاط مبهم و داراى اشكال را روشن نمود.

البته باید توجه داشته باشیم كه بهترین شیوه فراگیرى و آموزش علوم طرح سئوال در محورهاى اساسى درس و یافتن پاسخ مناسب است . در مباحثه نیز بایداز این شیوه صحیح و موثر كمك گرفته شود.

از ویژگیهاى دیگر مباحثه اینست كه ضمن فهم كامل مطالب سئوالات جدیدابتكار و بصورت خودجوش طرح مى شود. جوشش سئوالات جدید و فرورفتن در عمق مطالب علمى و یافتن طرح هاى نواز محاسن مباحثه و لازم است كه همیشه مورد توجه قرار گیرد زیراافرادنسبت به تحقیق در مطالب و طرح سئوالات جامع و پرسش آن از محضراستاد و یافتن بهترین پاسخ تعهد دارند و در مباحثه آینده باید جوابگوى هم مباحثه اى باشند.

درمباحثه انسان بخوبى مى یابد كه تا چه میزان برمطالب تسلط یافته و آیا بفهم و درك كامل موضوعات رسیده است یانه ؟.از جمله خصوصیات جالب مباحثه آنست كه هر كس خود راامتحان مى كند میزان فهم خود را ارزیابى مى كند كه این سنجش و آزمایش وسیله اى براى تلاش بیشتر  و در نتیجه رشد سریعتر مى باشد.

اما اگر بخواهیم این فوائد را به صورت دسته بندی بررسی کنیم باید بگوییم برخی فوائد مباحثه اصلی و برخی هم جانبی اند:

1. فوائد اصلی؛

الف. تنظیم و ترتیب مطالب در ذهن و در نتیجه انسجام فکری (چون قصد ارائه وجود دارد). - هر یک از هم مباحثه ها در صددند که مطلب را به صورت بهتر و دسته بندی تر در اختیار دیگری قرار دهند که همین مساله به مرور زمان شیوه دسته بندی مطالب را نیز تقویت می کند. -

ب. ترمیم مطالب در ذهن و روشن شدن نقاط مبهم (مطالب جا افتاده به کمک طرف مقابل، یادآوری و زنده می شود).

ج. تصحیح دریافت ها و تلقیات غیرصحیح. – به علت تبیین و تفسیر و بحث پیرامون مطالب -

ح. تحکیم مطالب و دریافت ها و عدم سطحی نگری (با نگاهی جدی به آنها).

خ. پرورش توانمندی اظهارنظر و بارور شدن اعتماد به نفس علمی.

ر. تقویت فعالیت های استدلالی برای دفاع از یک رأی (زمینه پرورش قدرت اجتهاد).

ز. توانمندی در بیان مقصود (با دخول و خروج موفق و...) و ارائه راه های مؤثر در جا انداختن مراد.

ک. توانمندی نقّادی نظر مخالف. – با رعایت اصول اخلاقی -

گ. الزام به مطالعه و نظم قهری. – به علت نامعلوم بودن شروع بحث از طرف یکی از طرفین -

ه . زمینه بسیار خوب برای تدریس در آینده. – قوه بیان را تا حد زیادی تقویت می کند -

2. فوائد جانبی؛

الف. تمرین نکات ذوقی و بلاغی در گفتار. (که لازم است هر طلبه در حین مباحثه با دقت به این مساله و رعایت نکات ذوقی و بلاغی مباحثه کند تا در آینده در سخنرانی ها دچار مشکل نشود)

ب. تقویت جنبه اجتماعی و معاشرتی در شخص. (که شاید مهمترین آن ایجاد صفت مدارا باشد)

ج. تمرین برای کسب ادب مواجهه و ایجاد ارتباط متخلّق.

چ. تمرین برای حالت های متانت و ملایمت، آرامش در سخن گفتن، تبسم در گفتار و... .  (که این مساله با تمرین و ممارست اتفاق می افتد و یکی از لوازم طلبگی است. طلبه ای که می خواهد در جامعه اثرگذار باشد باید این موارد را لحاظ کند)

تمام موارد فوق احتیاج به خودسازی درحین مباحثه دارد. هر شخص می تواند به مرور زمان موارد فوق را در وجود خودش نهادینه کند.


منابع:

برگرفته از پایگاه حوزه

تهیه و تولید: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان.