تندیس‌های چوبی

استفان بالکن هول که خود نیز مانند تندیس های چوبی اش فردی خویشتن دار به نظر می رسد از دهه 80 تا کنون جزو مشهور ترین مجسمه سازان آلمانی در سطح بین المللی است و این در حالی است که آثار بالکن هول تا کنون نه در یک داکیومنتا (بزرگترین نمایشگاه هنر های تجسمی در آلمان) و نه در یک بی ینال به نمایش گذاشته نشده اند.

به گفته کارشناسان، بالکن هول طی این سال ها چندان علاقه ای به نمایش آثارش نشان نمی داد او بیشتر ترجیح می داد وقت خود را صرف ساخت مجسمه هایی کند که همانند اعضای یک خانواده در حال افزایش بودند. تکراری بودن سبک و موتیف ها در آثار بالکن هول این هنرمند را در سال های اخیر در تیررس انتقادات بسیاری قرار داده بود.

به طوری که منتقدان همواره در خواست می کردند که وی راه های فرعی این مسیر چوبی بی پایان را نیز امتحان کند اما بالکن هول بدون توجه به منتقدان همچنان و با قاطعیت پیش می رفت و تصمیم نداشت از مجسمه های چوبی و رنگ شده اش دست بکشد. او یک بار در این باره گفت: «من عاشق مجسمه سازی هستم و معتقدم آدم باید کاری را انجام دهد که می تواند.»

از 3 سال پیش تا کنون بالکن هول خود را برای نمایشگاه هامبورگ که بزرگترین نمایشگاه آثار وی است آماده کرده بود. هر چند که مدیریت نمایشگاه هامبورگ برعهده روبرت فیلک است اما مسئولیت نمایشگاه در اصل به عهده خود بالکن هول گذاشته شده است. روبرت فیلک درباره بالکن هول می گوید: «او یک هنرمند پرکار است. او مجسمه سازی است که آثارش را در گالری های مختلف جهان نگهداری کرده بدون آنکه یک انبار شخصی یا یک دستیار و یا حتی یک حسابدار نیاز داشته باشد.»

ستیز با بی سوادی بصری

بالکن هول با تاکید بر همزیستی میان هنر و فضا معتقد است چینش آثار به دست خود هنرمند بخشی از کار تولید است. او می گوید:«امروزه به دلیل وجود رسانه های مختلف انسان ها بسیار به شیوه دید دو بعدی عادت کرده اند و درباره قدرت تاثیر اجسام در فضا هیچ نمی دانند.» بنابراین نمایشگاه هامبورگ که در فضایی به مساحت 3 هزارمتر مربع بر پا شده قصد دارد با بی سوادی بصری بشر امروز مقابله کند. به همین دلیل تندیس های کوچک این نمایشگاه در کنار مجسمه های بزرگ چند بعدی، از دور به طور حیرت انگیزی بزرگ به نظر می رسند. به گفته کارشناسان تصور بالکن هول از هنر را می توان بیش از همه از شیوه طراحی فضای نمایشگاه که توسط خود او انجام شده دریافت.

بازدید کنندگان از در ورودی نمایشگاه ابتدا با 3 سالن کوچک روبه رو می شوند که در آنها آثاری از دهه 80 این هنرمند به نمایش گذاشته شده است؛ این آثار شامل تندیس هایی است که بالکن هول برای اخذ دیپلم خود در این رشته ساخته است. بازدید کنندگان بعد از مشاهده این آثار با مجسمه مشهور شیر و در نهایت پرتره 12 دوست روبه رو می شوند که به یک اثر نقش برجسته دیواری بزرگ متصل شده است. در فضای اصلی نمایشگاه نیز بازدید کنندگان می توانند از 5 پایه ای دیدن کنند که فقط توسط یک استوانه چوبی محافظت می شود و در قالب آثار نقش برجسته و طراحی توجه بینندگان را به خود جلب می کند.

هر چیز به غیراز فست فود!

نخستین نشانه های پیشرفت کاری بالکن هول به عنوان یکی از شاگردان مجسمه ساز مشهور «اولریش روک ریم» به آغاز دهه 80 در هامبورگ بازمی گردد. بالکن هول – به گفته استادش تنها کسی در کلاس بوده است که می دانسته در ساخت مجسمه به گونه ای عمل کند که هم توهم فیگورال هنر مینی مال را مطرح کند و هم بار دیگر به تصویر کشیدن انسان را به بخشی از هنر تبدیل نماید. همانطور که هم اکنون نیز بر فراز پایه ها، تندیس هایی سر برآورده اند که نه می توانند ضربات قلم (ابزار کار های چوبی) را انکار کنند و نه شکافی را در چوب نشان دهند که با زیرکی پنهان شده باشد و این در حالی است که هیچ یک از این تندیس ها صاف تراشیده نشده اند.

بالکن هول از نسل هنرمندانی است که در دهه 80 موفق شدند خط مشی های خاص خود را به دیگران بقبولانند. بالکن هول در طول سال ها فعالیت خویش همواره از گروه هایی نظیر گروه جوانان که به عنوان جریانی مخالف در برابر هنر مفهومی و مینی مال سر برآورده و از سال 1978 سبک نقاش وحشی را شکل داده بود آگاهانه فاصله می گرفت. او معتقد بود گروه جوانان بار دیگر به تصویر کشیدن انسان را از سر گرفته اند، کار آنها هر چند به نظر خیلی ها خوب به نظر می رسد اما به نظر من فقط چرب و داغ است درست مانند فست فود.

البته 90 درصد اعضای این گروه ها نیز در این فاصله دوباره ناپدید شدند اما بالکن هول همچنان باقی مانده و به همین دلیل است که اکنون نمایشگاهی بزرگ از او در هامبورگ برپا شده است. نمایشگاهی که با تراشیدن چوب که امروزه یک ماتریال قدیمی به نظر می رسد توانسته حس لامسه جدیدی را در بازدید کنندگان ایجاد کند؛ حسی که به وسیله آن، اندازه خطوط و سطح تندیس ها به طور عملی قابل فهم باشد. بالکن هول می گوید:«من می خواهم یک داستان تعریف کنم. نمی خواهم گپ بزنم. من می خواهم یک پیشنهاد بدهم. می خواهم آخر داستانی را که روایتگر آن هستم نامعلوم بگذارم تا بیننده خود آن را بیابد.»

در این نمایشگاه علاوه بر 140 مجسمه شامل؛ 65 تندیس حیوان و 75 تندیس انسان، تابلوهای دیواری، آثار نقش برجسته و طرح های این هنرمند که شهرت جهانی دارند نیز به نمایش گذاشته شده است. بخشی از این نمایشگاه به نمایش آثاری اختصاص یافته که بین پاییز 2007 و تابستان 2008 به طور ویژه برای نمایشگاه هامبورگ خلق شده اند. این آثار بدون آنکه ترتیب زمانی خاصی داشته باشند تندیس های مهم این هنرمند را در چارچوب ریتمی معین از سال 1982 در بر می گیرد؛ از آن جمله می توان به تندیس های گروهی مربوط به سال های جوانی بالکن هول در هامبورگ و همچنین آثاری که تاریخچه مجسمه سازی را در طول 3 دهه اخیر شکل داده اند اشاره کرد.

استفان بالکن هول در یک نگاه

استفان بالکن هول در سال 1957 در شهر فریتس لار آلمان دیده به جهان گشود. وی بین سال های 1976 تا 1986 در مدرسه عالی هنر های تجسمی هامبورگ تحصیل کرد. او در سال های بعد موفق به اخذ جوایز هنری متعددی شد. بالکن هول در سال 1991 کرسی تدریس در آکادمی هنر های تجسمی شهر کارلزرو را دریافت کرد و از سال 1992 به عنوان پروفسور در این آکادمی مشغول فعالیت است. موضوعات مورد علاقه این هنرمند غالبا انسان ها، حیوانات و هنر معماری است. آثار وی که معمولا به طرزی خشن تراشیده شده و سپس رنگ شده اند از طریق واریاسیون های بی شمار یک تیپ، سنت ساخت تندیس در عصر کلاسیک را در معرض آزمایش قرار داده اند.

آثار بالکن هول که به عقیده کارشناسان یکی از مشهور ترین مجسمه سازان آلمانی در عصر حاضرمحسوب می شود به طور تنگاتنگی با شهر هامبورگ گره خورده است؛ چرا که او در این شهر نه تنها تحصیل کرده بلکه سبک کار خود را نیز در این شهر یافته و آن را طی 10 سال در همین شهر به کمال رسانده است. بر این اساس نمایشگاه آثار استفان بالکن هول در هامبورگ در حقیقت نه تنها یک نمایشگاه بلکه به طور آگاهانه بازگشت به شهری است که آثار هنری وی در آن شهر شکل گرفته، فرم و سبک اصلی خود را یافته و را ه خود را در میان دوستداران هنر و به عبارت بهتر در جامعه هنری پیدا کرده است.

بالکن هول به گفته خود آرزو داشته که برای نمایشگاه اختصاصی خود در هامبورگ که بزرگترین نمایشگاه وی تا کنون است مهم ترین تندیس های سال های گذشته را که بسیاری از آنها نزد مجموعه داران هامبورگی بوده است دوباره گرد هم جمع کند. از 2 سال پیش تا کنون او در انتظار دیدار دوباره با مجسمه های پیشین خود، مجسمه های جدید بسیاری را ساخته تا بتواند آنها را در نمایشگاه هامبورگ و در رویارویی با یکدیگر قرار دهد.

www.Art Magazin.De/ مترجم زهرا صابری