Tanınmış Simalar (5)

Üstad Seyyid Celâleddin Aştiyânî

Çağımızın en büyük ârif ve filozoflarından Üstad Seyyid Celâlettin Aştiyânî, ilk öğrenimini Aştiyân’da tamamladıktan sonra ş.1323/m.1945 yılında İslamî ilimleri tahsil etmek amacıyla Kum’a yolculuk etti ve orada Dar’ul-İlim Medresesi’nde Arap dili ve edebiyatı üzerine geleneksel metotlarla öğrenim gördü. Kum’da büyük âlimlerden aldığı derslerden sonra Irak’ın Necef-i Eşref şehrine gitti ve öğrenimine orada devam etti. Necef-i Eşref’te bir müddet ikâmet ettikten sonra Kum’a geri döndü ve Allâme Tabâtabâî, Ebu’l-Hasan Refi’î Kazvinî, Mirzâ Mahmut Aştiyânî ve Seyyid Muhammet Kazım Assâr gibi büyük âlimlerin ders halkalarına katıldı. Allâme’nin yanında beş yıl süren felsefe ve hikmet derslerinin yanı sıra Ayetullah Burucerdî’den de sekiz yıl boyunca fıkıh ve usul dersleri aldı.

Ş.1338/m.1960 yılında varlık felsefesi hakkında “Felsefe ve İrfân Açısından Varlık”‌ isimli bir kitap kaleme alıp, Meşhed Üniversitesi’ne sundu. Ş.1339/m.1961 yılının Behmen/Şubat ayında Meşhed Üniversitesi Telif ve Tercüme Kurulu Aklî ve Naklî Bilimler Fakültesi temsilciliğine seçildi. Doçentlikten profesörlüğe geçtikten sonra bir yıl boyunca Tahran Üniversitesi İnsanî Bilimler ve Edebiyat Fakültesi’nde faaliyet gösterdi. Ş.1349/m.1971 yılında İslam Felsefe ve Hikmet Akademisi’nin Meşhed İlahiyat Fakültesi müdürlüğünü üstlendi ve ilmî araştırmalarından dolayı Elburz Kültür Akademisi’nin ödülünü almaya hak kazandı.

Üstat Aştiyânî’nin Kitaplarının Bibliyografyası

Üstat Allâme Seyyid Celalettin Aştiyânî çağımız İslâm bilginlerinden ve Molla Sadrâ felsefesinin şârih ve araştırmacılarındandır. İslâm felsefesiyle ilgili eserlerin yayına hazırlanmasında Üstat ile birlikte çalışan tanınmış Fransız oryantalist Prof. Henry Corbin Üstat Aştiyânî’nin ilmî-felsefî konumuna değinerek onun araştırma ve çalışmalarını İslâm felsefesi tarihinde bir dönüm noktası olarak görür ve şöyle der:

“... Meşhed okulu hakkındaki bu kısa hatırlatmamızı Meşhed Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde profesör olan genç bir felsefe hocasının, Seyyid Celalettin Aştiyânî’nin eserlerini zikrederek bitireceğiz. Onun yöntemi, faaliyeti ve üretkenliğinin özelliğini belirtmek için en iyi söyleyebileceğimiz, “yeniden dirilen bir Mollâ Sadrâ”‌ olduğudur. Adı geçen üstatların –Meşhed okulu üstatları- temsil ettiği geleneksel felsefenin ürünü olan eserleri daha şimdiden hatırı sayılır büyüklüktedir: Metafizik ve tasavvufî açıdan varlık üzerine büyük bir kitap (Hestî Ez Nazar-ı Felsefe ve İrfân), Davud-i Kayserî’nin İbn-i Arabî’nin Fusus’u üzerine yaptığı şerhin giriş bölümü üzerine geniş bir inceleme (yedi yüz sayfalık bu eser konuyla ilgili problemleri derinleştirmektedir), Molla Sadrâ’nın Kitab’ul-Meşâir’i üzerine Lengurdî’nin şerhi ve Sebzvârî’nin şerhiyle birlikte Şevâhid’i gibi olağanüstü notlar ve gözlemlerle donatılmış birçok metin tashihi ve basımı...

Yazdır