سن پیامبر (ص) و خدیجه (س) در هنگام ازدواج نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

سن پیامبر (ص) و خدیجه (س) در هنگام ازدواج - نسخه متنی

سید هاشم رسولی محلاتی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

درباره سن رسول خدا(ص)در هنگام ازدواج عموماگفته‏اند:آنحضرت در آن هنگام بيست و پنج‏سال از عمرشريفش گذشته بود.

ولى درباره سن خديجه عليها السلام اختلافى در روايات‏ديده مى‏شود كه مشهور در آنها نيز آن است كه خديجه در آن‏هنگام چهل سال داشت.

و در برابر اين قول مشهور اقوال ديگرى نيز هست مانند قول‏25 سال و 28 سال و 30 سال و 35 و 45 سال... (1) و از برخى نقل‏شده كه قول نخست را ترجيح داده‏اند ولى دليلى براى آن ذكرنكرده است (2) ،و شايد توجيه ديگرى را كه برخى از نويسندگان‏كرده‏اند بتواند دليل و يا تاييدى بر اين قول و يا قول‏هاى دوم وسوم نيز باشد كه گفته‏اند:

...با توجه به فرزندانى كه خديجه بدنيا آورده مى‏توان‏احتمال داد كه سن خديجه كمتر از چهل سال بوده و تاريخ‏نگاران عرب رقم‏«چهل‏»را بدليل آنكه رقم كاملى است‏انتخاب كرده‏اند (3) .

نگارنده گويد:تاييد ديگر اين گفتار نيز حمل فاطمه‏سلام الله عليها و ولادت آن بانوى محترمه در سال پنجم بعثت‏مى‏باشد كه انشاء الله در جاى خود بطور تفصيل روى آن بحث‏خواهد شد و اكنون بطور اجمال بيان گرديد،كه چون طبق‏روايات معتبر محدثين شيعه رضوان الله عليهم فاطمه عليها السلام‏مولود اسلام بوده و در سال پنجم بعثت رسول خدا(ص)بدنيا آمده‏موجب ايراد برخى از برادران اهل سنت كه ولادت آن بانوى‏عالميان را پنج‏سال قبل از بعثت دانسته‏اند قرار گرفته،و موجب‏استبعاد آنان شده چون روى روايات شيعه و قول مشهور درباره‏سن حضرت خديجه در وقت ازدواج با رسول خدا(ص)لازم آيدكه خديجه در سن 60 سالگى به فاطمه عليها السلام حامله شده‏باشد،و اين مطلب روى جريان طبيعى و عادى بعيد است،كه‏البته اين استبعاد پاسخهاى ديگرى هم دارد و يكى از آنها همين‏است كه شنيديد و بقيه را هم انشاء الله تعالى در جاى خود ذكر خواهيم كرد...و بهر صورت مشهور همان است كه خديجه در آن‏هنگام چهل ساله بوده ولى قول به اينكه بيست و هشت‏ساله بوده‏نيز خالى از قوت نيست چنانچه در چند حديث آمده است، (4) و الله‏اعلم.

اين را هم بد نيست‏بدانيد كه:

برخى عقيده دارند خديجه سلام الله عليها در هنگام ازدواج بارسول خدا(ص)باكره بوده و قبلا شوهرى نكرده بود،و در اين‏باره به حديثى كه ابن شهر آشوب در مناقب روايت كرده تمسك‏جسته‏اند كه مى‏گويد:

«...و روى احمد البلاذرى و ابو القاسم الكوفى في‏كتابيهما و المرتضى فى الشافي،و ابو جعفر فى التلخيص:

ان النبى-صلى الله عليه و آله-تزوج بها و كانت‏عذراء...».

«يؤكد ذلك ما ذكر في كتابى الانوار و البدع:ان رقيه‏و زينب كانتا ابنتى هاله اخت‏خديجه‏». (5)
يعنى-احمد بلاذرى و ابو القاسم كوفى در كتابهاى خود وسيد مرتضى در كتاب شافى و شيخ ابو جعفر طوسى در كتاب‏تلخيص روايت كرده‏اند كه هنگامى كه رسول خدا(ص)با36 خديجه ازدواج كرد آن بانوى محترمه باكره بود،و تاييد اين گفتارمطلب ديگرى است كه در كتابهاى الانوار و البدع روايت‏شده‏كه رقيه و زينب دختران‏«هاله‏»خواهر خديجه بوده‏اند نه خودخديجه...

و نيز به گفتار صاحب كتاب الاستغاثه استشهاد كرده‏اند كه‏گويد:

«...همه كسانى كه اخبار نقل كرده و روايات ازآنها بجاى مانده از شيعه و اهل سنت اجماع دارند كه‏مردى از اشراف قريش و رؤساى آنها نمانده بود كه به‏خواستگارى خديجه نرود و در صدد آن برنيايد.وخديجه همه آنها را بازگردانده و يا پاسخ رد به آنها دادو چون رسول خدا(ص)او را بهمسرى خويش درآوردزنان قريش بر او خشم كرده و از او كناره‏گيرى كردندو به او گفتند:بزرگان و اشراف قريش از توخواستگارى كردند و بهمسرى هيچيك از آنها درنيامدى و بهمسرى محمد،يتيم ابوطالب كه مرد فقيرى‏است و مالى ندارد درآمدى؟و با اينحال چگونه اهل‏فهم مى‏توانند بپذيرند كه خديجه بهمسرى مردى‏اعرابى از بنى تميم درآمده و بزرگان قريش را نپذيرفته‏باشد؟...و اين مطلبى است كه مردم صاحب نظر آنرا نمى‏پذيرند...» (6) .

و بدنبال آن اين بحث عنوان شده كه آيا رقيه و ام كلثوم كه‏بهمسرى عثمان درآمدند و هم چنين زينب كه همسر ابو العاص‏بن ربيع گرديد دختران صلبى و واقعى رسول خدا(ص)بودند و ياربيبه آنحضرت بوده‏اند... (7) .

ولى بنظر نگارنده روايت ابن شهر آشوب با توجه به اينكه‏مى‏تواند معناى ديگرى داشته باشد كه نمونه‏اش درباره برخى ازبزرگ زنان عالم نيز وارد شده و اكنون جاى توضيح و بحث‏بيشتردر آن باره نيست نمى‏تواند در برابر آن شهرت بسيارى كه درباره‏ازدواج خديجه قبل از مفتخر شدن بهمسرى رسول خدا با دو شوهرخود بود،مقاومت كند...

و چنانچه علامه شوشترى در قاموس الرجال گويد:اصل اين‏نسبت نيز مورد ترديد است و ابو القاسم كوفى نيز مردفاسد المذهب و بى‏عقلى بوده و سيد و شيخ رحمهما الله تعالى نيزاحتمالا قول همان ابو القاسم كوفى را نقل كرده‏اند نه اينكه‏مختار خودشان بوده... (8) .

و هم چنين استبعادى كه در گفتار صاحب كتاب الاستغاثه بود نيروى برابرى با آن شهرت را ندارد.


1 و 2-الصحيح من السيره ج 1 ص 126.

3-تاريخ تحليلى اسلام ج 1 ص 31-32.

4-مناقب آل ابيطالب-ط قم-ج 1 ص 159.

5-بحار الانوار ج 16 ص 10 و ص 12.

6-الاستغاثه ج 1 ص 70.

7-قاموس الرجال ج 10 ص 431.

8-الصحيح من السيره ج 1 ص 122-126.

/ 1