فضيلت‌هاي ماه مبارك رمضان و محورهاي مهم برنامه‌هاي فرهنگي سازمان تبليغات اسلامي در گفت‌وگو با تني چند از مديران اين سازمان
معاون امور فرهنگي و تبليغ سازمان تبليغات اسلامي:
ماه رمضان فضايي تمريني براي كسب فضائل انساني، اخلاقي و الهي است حجت‌الاسلام عباس اسكندري اظهار داشت: ماه رمضان از ماه‌هايي است كه در طول سال همانند آن را نداريم. اين جمله كلام عادي و معمولي نيست بلكه آيات و رواياتي است كه به دست ما رسيده است. وقتي ما در اين ماه مي‌بينيم قرآن كريم، شبي كه شب قدر است را معادل هزارماه مي‌داند طبيعي است كه اين ماه از امتياز بالايي برخوردار مي شود. در روايات آمده است كه از اولين شب ماه رمضان درهاي آسمان‌ها به روي بندگان باز مي‌شود و تا آخرين شب ماه رمضان بسته نخواهد شد. در كلام پيامبر اعظم صلي‌الله عليه و آله نيز آمده است كه از اين ماه به عنوان ماه رحمت، ماه غفران، ماه بركت و ماه آمرزش گناهان ياد شده و آيات و روايات ديگري داريم كه اين ماه را از ماه‌هاي ديگر ممتاز مي‌كند و يكي از امتيازاتش اينست كه قرآن كريم در اين ماه نازل شده است. اگر از همه اين فضائل در ارتباط با ماه رمضان بگذريم به دليل برنامه‌اي كه شرع مقدس براي بندگان خدا تدارك ديده مانند: تهذيب نفس، مبارزه با هوا و هوس‌ها، به وجود آمدن يك فضاي معنوي در درون انسان‌ها و در فضاي جامعه اسلامي، از ويژگي‌ها و بركات اين ماه عظيم است. از اين رو كساني از همه اين امتيازات بهره‌مند خواهند شد كه به اين ويژگي‌ها توجه كنند، يعني با ماه رمضان همانند ماه‌هاي ديگر معامله نكنند. برخورد ما با اين ماه نبايد همانند ماه‌هاي ديگر باشد. هنگامي كه اين ماه به عنوان ماه خدا از آن ياد مي‌شود به همان ميزان كه خداوند عظيم و بزرگ است چيزي كه به خدا انتساب پيدا مي‌كند نيز عظيم و بزرگ خدا خواهد بود. رعايت حرمت اين ماه يكي از وظايف عمده مسلمانان است و مي‌بايست از فيوضات و بركاتش استفاده كنند. هنگامي كه از اين ماه به عنوان ميهماني پروردگار ياد مي‌شود يعني دراين ماه، ما در محضر پروردگار هستيم و خداوند به عنوان ميزبان و ما به عنوان ميهمان بر سر سفره كرم پروردگار نشسته‌ايم. ميهمان وقتي در خانه ميزبان مي‌نشيند بسيار بايد حواسش را جمع كند و حركتي خلاف ميل ميزبان از او سر نزند. اگر بندگان خدا در اين ماه خودشان را اينگونه در محضر پروردگار ببينند و چنين حضوري را احساس كنند در اين ماه الهي مي‌شوند و درونشان پاك شده و زبانشان از آلودگي‌ها پاك مي شود. ذهن، فكر و انديشه‌شان خدايي شده و كاري از ايشان سر نمي‌زند جز منطبق بر رضاي پروردگار و جلب رضاي الهي، لذا ماه رمضان در حقيقت يك كلاس درس و يك كارگاه آموزشي، و فضايي تمريني براي كسب فضائل انساني، اخلاقي و الهي است. كسي از اين خوان پر بركت الهي بهره‌مند خواهد شد كه با توجه و با آمادگي وارد اين ماه شده باشد و با توجه روزها و شب‌هاي اين ماه را پشت سر بگذارد و تلاش كند با سلامت كامل از اين ماه خارج شود. روزه اين ماه نقش بسيار عظيمي را در دستيابي انسان به كمالات دارد. تلاوت قرآن كه در اين ماه بسيار توصيه شده است و نقش عمده‌اي را در بازسازي معنوي دروني انسان به همراه دارد. قيام در شب و اقامه نماز شب و مناجات و راز ونياز، دعاها و ادعيه‌اي كه از سوي معصومين عليهم‌‌السلام رسيده است و توجه به شب‌هاي قدر كه مقدرات انسان در آن شب‌ها رقم خورده مي‌شود موضوعاتي است كه مي‌بايست انسان تمام و كمال به آن توجه كند تا اين فيض از دست او نرود. نكته‌اي مي‌خواهم در اينجا عرض كنم اينست كه تصور نكنيم ماه رمضان يك ماه تكراري است و هر ساله تكرار مي‌شود. ماه رمضان امسال غير از ماه رمضان سال قبل بوده كما اينكه ماه رمضان سال آينده نيز غير از اين ماه رمضان است. به جهت اينكه ماه رمضان رو به كمال و تكامل است و انسان‌ها با آن تكامل كه در طول يكسال پيدا مي‌كنند مي توانند ماه امسال را درك كنند و لذا نه اينكه تكراري نيست بلكه ماه رمضان هر سال مرتبه بالاتري از ماه رمضان سال قبل است. بنابراين اميدواريم خداوند به همه ما توفيق بهره‌مندي از فيوضات اين ماه را عنايت كند. در خصوص برنامه‌ها بايد عنوان كنم يكي از فصل‌هاي كاري سازمان تبليغات اسلامي، ماه مبارك رمضان است كه بستر فعاليت براي اين نهاد در طول سال به خصوص در اين ماه بيشتر فراهم است. من به طور محوري به فعاليت‌هاي سازمان در اين ماه اشاره مي‌كنم: بحث اعزام مبلغ كه يكي از نيازهاي جدي جامعه اسلامي ماست و با توجه به اينكه مردم اهل دين و ديانت و خواستار توجه به برنامه‌هاي ماه رمضان هستند مي‌خواهند كسي باشد كه اين نكات را براي آنها بيان كند و آنها را در مسير رحمت و بركت و فيوضات الهي قرار دهد لذا اين از عهده كسي خارج نيست جز مبلغين دين، علماء، روحانيون و چهره‌هاي مذهبي. آنها در اين ماه به سراسر كشور هجرت كرده و يا در محافل حضور پيدا مي‌كنند و با اقامه نمازجماعت، سخنراني و برپايي جلسات دعا، نيازهاي معنوي مردم را برطرف مي كنند. بايد به اين نكته اشاره كنم كه يكي از برنامه‌هاي پراهميتي كه امسال مدنظر مبلغين ماست و آنها به اين موضوع اهتمام خواهند داشت بحث تفسير قرآن است. با توجيهاتي كه در جلسات اعزام وجود داشته، آنها در طول ماه رمضان سعي مي‌كنند مردم را با اين گنجينه گرانبهاي الهي، يعني قرآن بيشتر آشنا كنند. در شب‌هاي قدر برنامه‌هاي ويژه‌اي را مبلغين ما دنبال مي‌كنند و با برپايي جلسات دعا، سخنراني و مناجات و راز و نياز، مساجد را پر رونق مي‌كنند. براي جوانان و نوجوانان نيز در اين رابطه جلسات و كلاس‌هاي خاصي تدارك ديده و برنامه‌ريزي شده كه برگزار خواهد شد. در طول ماه رمضان ما گفتمان‌هاي ديني را در سراسر كشور براي زدودن شبهات از ذهن و انديشه جوانان و براي آمادگي بيشتر براي پذيرش احكام دين برگزار مي‌كنيم. تشكل‌هاي ديني و هيئت‌هاي مذهبي علاوه بر برگزاري برنامه‌ها و مناسبت‌هايي كه در اين ماه وجود دارد مانند: شهادت حضرت علي عليه‌السلام، جلسات قرائت قرآن، تفسير، احكام و اخلاق را تدارك ديده‌اند. در كل برنامه‌هاي ديگري از سوي اين معاونت در جاي خودش اعلام شده و بحمدالله امسال ماه رمضان از نظر كمي و كيفي شاهد برنامه‌هاي خوبي هستيم و اميدواريم مردم به بهترين شكل از اين برنامه‌ها استفاده كنند.
معاون پژوهشي و آموزشي سازمان تبليغات اسلامي:
ماه رمضان فرصت بسيار خوبي براي استفاده از نعمات الهي است حجت‌الاسلام موسوي هوايي تصريح كرد: بحث فضيلت‌هاي ماه رمضان بحثي بسيار طولاني است و اميدوار هستيم سايت سازمان و مجله بشري هم همه اين مسائل را تعقيب كند. البته مشاهده كرده ام كه مطالب خوب و مفيدي هم در اين خصوص در اين دو رسانه آمده است اما در زمينه‌هاي مختلف ماه مبارك رمضان بحث‌هايي را مي توان مطرح كرد كه براي كارمندان سازمان كاربردي‌تر به كار آيد. مهمترين و اساسي‌ترين اتفاق كه در ماه مبارك رمضان مي‌افتد اينست كه بندگان خدا مي‌توانند يك حركت سريع‌تر و عميق‌تري را به سمت آرمان‌هاي الهي داشته باشند. با توجه به اينكه خداوند قول داده و وعده فرموده كه موانع را برطرف كند كه در واقع همان به غل و زنجير كشيدن شياطين است ما مي بايست انوار الهي را دريافت كنيم كه به تعبيري بازشدن درهاي بهشت در اين ماه است و همه به ميهماني الهي دعوت شده‌اند و جنبه‌هاي ملكوتي آنها قوي‌تر از جنبه‌هاي حيوانيشان در اين ماه است. لذا بايد از اين فرصت استفاده كنيم تا بسياري از ارزش‌هاي الهي را كه سازمان تبليغات اسلامي نيز به صورت وظيفه ذاتي دنبال مي كند در مردم نهادينه كنيم كه انشاء الله توسعه فرهنگ ديني اتفاق بيافتد. بايد به سمت وسويي برويم كه بتوانيم شاهد يك جامعه آرماني الهي باشيم و در ماه رمضان فرصت بسيار خوبي است كه از اين نعمات استفاده كنيم. كارهايي كه در به ماه مبارك رمضان داشته‌ايم همانند سالهاي گذشته است. البته با توجه به اينكه در سال پيامبر اعظم صلي‌الله عليه و اْله و سلم هستيم كارها قوي‌تر و وسيعتر است. مباحثي مانند تفسير كه روحانيون اعزامي اين موضوع را با توجه به وجود مقدس پيامبر صلي‌الله عليه و آله انجام مي‌دهند. در بحث تفسير قرآن مي‌بايست محوري باشد كه مبلغين توضيحاتي در رابطه با زندگي پيامبر صلي‌الله عليه و آله، اخلاق پيامبر و رفتار و انديشه و سيره ايشان دهند. كتاب ره‌توشه نيز كتابي است كه در اين معاونت تهيه شده و اكثر مبلغين از آن استفاده مي‌كنند. عناويني كه در اين كتاب انتخاب شده، به مباحث قرآني و مطالبي كه در ماه رمضان بسيار براي مردم نياز است مي‌پردازد. و از طرفي بحث سنت و سيره پيامبر صلي‌الله عليه و آله كه در رفتار مردم بسيار نياز است تحقق پيدا مي‌كند. نكته بعد كه در كتاب ره‌توشه آمده است مسائل و آسيب‌هاي فرهنگي ماست كه در زمينه‌هاي مختلف كه طبق آمار و اطلاعات به ما رسيده روي آن كار شده است. كتاب‌هايي قبل از ماه رمضان ارسال كرده‌ايم و براي روز قدس نيز توليد و ارسال چند جلد كتاب در دست انجام است. در مباحث گفتماني با توجه به باز شدن دانشگاه‌ها و مدارس مباحث گفتماني را نسبت به مسائل ماه رمضان با همان محورهايي كه عرض شد و نيز درباره مسئله فلسطين خواهيم داشت. مجموع كتاب‌هايي كه ارسال شده كتاب‌هايي است كه قطعاً مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي استفاده روحانيون مستقر و مبلغين حدود 15 عنوان كتاب و مجموعه‌اي از cdهاي سخنراني تهيه شده است كه مبلغين و مراجعين به سازمان مي‌توانند از آن در ماه رمضان استفاده كنند. ان‌شاءالله بتوانيم فضايي معنوي در اين ماه ايجاد كنيم.
رئيس حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي:
روزه بسياري از كدورت ها را در جامعه شست‌وشو مي‌دهد دكتر حسن بنيانيان عنوان كرد: روزه در يك محيط معنوي بسياري از كدورت‌ها را در جامعه شستشو مي‌دهد. بسياري از فاصله‌هايي كه بين قلب‌ها ايجاد شده را دوباره نزديك مي‌گرداند. مشكلي كه ما داريم چون در متن اينها هستيم اين است كه اين مسائل را تا زماني كه در جامعه‌اي كه در آن ماه رمضان وجود ندارد و ما تنها آنجا باشيم درك نمي‌كنيم. حالا وقتي در آن جامعه غربي هستيد ممكن است به لحاظ مالي در يك مقطعي خيلي اين خلأ احساس نشود، ولي بسيار مقطعي و زودگذر است. اين است كه درك بركات ماه مبارك رمضان به لحاظ تاثيرات عميق اجتماعي بسيار حائز اهميت است. وقتي ما تحليل مي‌كنيم مي‌بينيم تفكر شيعه 1400 سال دوام مي‌آورد و به امروز منتقل مي‌شود و پتانسيلي در آن نهفته است كه انقلاب اسلامي را به پيروزي مي‌رساند و از درون آن انقلاب يك نظام روحانيتي هست كه امام خميني(ره) از درون آن برمي‌خيزد و حكومت ايجاد مي‌كند و اين حكومت روز به روز قدرتمندتر مي‌شود و بعد تبديل به قدرتي مي‌شود كه آمريكا در مهارش مستأصل مي‌شود و دست به اقداماتي مي‌زند كه حيثيت و آبروي خودش را زير سوال مي‌برد تا اين انقلاب را مهار كند. اين وضعيت را شما با قبل از انقلاب مقايسه كنيد كه شاه مملكت، ذليلانه افتخارش اين بود كه با سفير آمريكا بنشيند و مذاكره كند و ما اكنون صاحب نظامي هستيم كه مسئولان عالي‌رتبه آمريكا در مهارش دچار استيصال شده‌اند. وقتي همه اينها را تحليل مي‌كنيم، مي‌بينيم اين قدرت را همين مجموعه عبارات و شعائر ديني‌مان بوجود آورده است. بخشي محرم و صفر و بخش ديگر ماه مبارك رمضان. پشتوانه همه اينها وحي است و اينها مجموعه‌اي مي‌شوند كه دين اسلام را ديني همواره با نشاط نگاه مي‌دارد. نمي‌گذارد فطرت‌ها با توسعه‌هاي شيطاني مسلط بر دنيا پوشيده شود. به همين دليل همه اقشار جامعه از جمله هنرمندان در ماه مبارك رمضان حال و هواي ديگري دارند. ما مديران فرهنگي نيز بايد از آن حال و هوا بهره‌برداري كنيم يعني آن حالت معنوي را به خلق اثر تبديل كنيم. متأسفانه ركود جسمي‌اي كه در اين ماه حاصل مي‌شود بعلاوه خانه‌نشيني حاصل از پخش سريال‌هاي تلويزيوني عليرغم همه مزيت‌هاي آن پس از افطار، در اين خلق اثر هنري وقفه ايجاد مي‌كند. البته اين خانه‌نشيني پس از افطار براي جامعه ما خوب نيست چرا كه يكي از ويژگي‌هاي ماه رمضان اين بود كه اقوام صله رحم بجا مي‌آوردند و به منزل هم مي‌رفتند. اين ديد و بازديدها نيز با توجه به اين ماه، معنوي است و ديگر كسي از پول و طلا و ماشين در ماه مبارك صحبت نمي‌كند. ما بايد مواظب ظرفيت‌ها باشيم كه آنها را ساده از دست ندهيم و آنها را تقويت كنيم. رسيدگي به اقوام همان طور ه در احاديث آمده از سنت‌هاي نيكوي ماست كه نبايد آن را از دست بدهيم. متأسفانه يكي از بزرگترين معضلاتي كه سنت‌هاي ما را تهديد مي‌كند اين است كه مشورت‌ها بجاي عمودي بودن، افقي شده است. بدين معنا كه جوانان بجاي مشورت با پدران و پدربزرگان با هم سن و سالان خود صحبت مي‌كنند. نوع برنامه‌هايي كه از طريق رسانه‌ها و سرگرمي‌ها توليد مي‌شود اين ارتباط را افقي مي‌كند و منجر به اين مي‌شود كه جوانان باهم، ميانسالان باهم و پيران هم فقط باهم رابطه داشته باشند. اين قطع ارتباط نسل‌ها سبب مي‌شود بسياري از تجربيات تاريخي غيرممكن شود و اينها سرانجام به دين الهي آسيب مي‌رساند. بايد سراغ توليد كالاها و برگزاري مجالس برويم كه اين ارتباطات را تعميق ببخشد چرا كه به نفع هيچ‌كس نيست و ارزش‌هاي فرهنگي جامعه ما را كه حفظ بنيان خانواده است تهديد مي‌كند. ببينيد، خانواده‌ها مي‌توانند حفظ شوند ولي به صورت مسافرخانه‌اي باشند يعني همه اعضا باشند ولي ارتباطات در حد بسيار سطحي و محدود به جمع شدن هنگام نهار و شام باشد. حفظ خانواده به معناي عميق كلمه مستلزم حفظ توصيه‌هاي ديني است. ما نمي‌توانيم برخي احاديث را مهم تلقي كنيم و برخي ديگر را بي‌تفاوت كنار بگذاريم. بايد آگاهانه ارزش‌هايمان را بشناسيم و مبارزه كنيم و اصالت‌هايمان را حفظ كنيم. يكي از اين اصالت‌ها اين است كه از افطار تا سحر فرصت مناسبي براي دور هم جمع شدن و تعمق سنت‌ها و بحث‌هاي معرفتي است. اگر هم قرار است سريال يا اثر هنري ديگري براي اين ماه تعريف شود بايد مردم را به حفظ اصالت‌ها تشويق كند. ما يكسري برنامه‌هاي مستمر درتوليد آثار هنري داريم و اين طور نيست كه با آغاز ماه مبارك فعال شويم. ذات برنامه‌هاي ما استمرار مطالعه متون ديني و تبديل آن به آثار هنري است. حسن اين ماه در اين است كه فرصت‌ها را گسترش مي‌دهد و فضاي هنرمندان را معنوي‌تر مي‌كند و دين را تعمق مي‌بخشد. يكي از برنامه‌هايي كه با پيشنهاد خودجوش حوزه هنري يكي از استان‌ها نظر ما را جلب كرد و ان شاالله امسال آن را عملي خواهيم كرد اين است كه هنرمندان را از افطار تا سحر در فضايي معنوي و با رعايت شئونات اسلامي دور هم جمع كنيم تا ضمن انجام عبادت و دعا به خلق اثر هم بپردازند و ما نيز بعنوان ميراث ماه مبارك رمضان در پايان اين ماه بتوانيم اثري برخاسته از اين حركت ارائه دهيم. در ماه مبارك هركس بر خود فرض مي‌دارد كه بايد كاري انجام دهد و هنرمند با هنر خود اين كار را انجام مي‌دهد. اميدواريم امسال با توجه به اينكه به سال پيامبر اعظم نامگذاري شده است آثار خوبي تا پايان ماه مبارك رمضان خلق شود. چون اين ايده به صورت خودجوش توسط هنرمندان مطرح شده است عشق و علاقه خود آنهاست و ما قصد نداريم آن را به يك كار اداري جزء به جزء تبديل كنيم. وقتي عزيزان هنرمند آمدند و اين پيشنهاد را مطرح كردند ما بايد تداركات آن را اعم از افطار و شام و سحر فراهم آوريم. از يك روحاني باسواد كه تاريخ اسلام را بداند دعوت كنيم تا به اين شب‌نشيني عمق ببخشيم.
لطفا منتظر باشید ...
