تعليم نماز در روايات از وظايف مهمّ والدين است. والدين بايد فرزندان خود را از سه سالگى با بيان كلماتى از قبيل «لااله الا اللَّه» آشنا كنند و كم كم او را آماده نماز نمايند. خداوند به پيامبر مى فرمايد: «وامر اهلك بالصلوة و اصطبر عليها» (50) به اهل خود فرمان نماز بده وپشتكار داشته باش. قرآن در ستايش حضرت ابراهيم مى فرمايد: «و كان يأمر اهله بالصلوة» (51) او اهل خود را به نماز فرمان مى داد. لقمان هم به فرزندش سفارش نماز مى كرد: «يابنّى اقم الصلوة» (52)
54 عواقب اعراض از ياد خدا و نماز
نماز ذكر خداست وكسى كه از ذكر خداوند اعراض كند زندگى نكبت بارى دارد: «مَن اعرض عن ذكرى فانّ له معيشة ضنكا» (53) ممكن است بگوئيد بسيارى اهل نماز نيستند ولى زندگى خوبى دارند، ولى بايد به درون آنها سرى زد تا ببينيم آيا صفا وآرامش لازم را دارند يا نه؟ در مشكلاتى كه براى آنها پيش مى آيد چقدر دستپاچه مى شوند و خودشان را مى بازند؟ باقى انسان ها را با چه ديدى مى نگرند؟ تقوى و عدالت چه جايگاهى نزدشان دارد؟ روحشان به چه چيز وابسته است؟ به آينده خود چقدر اطمينان دارند؟ اضطراب وهيجان هاى روانى، تزلزل خانوادگى، ضعف اعصاب، بدگمانى، احساس غربت و تنهايى از درون، فساد و فحشا، آمار جنايت، فرار فرزندان از خانه، بالا بودن آمار طلاق، خودباختگى، ترس و... در جامعه بى نماز بيشتر است يا با نماز؟
55 نماز و توكّل
در نماز بارها آيه مباركه «بسم اللَّه الرحمن الرحيم» را بر زبان جارى و به خود تلقين مى كنيم. حرف «باء» در بسم اللَّه رمز استمداد و توكّل است، با ياد او شروع كردن نشانه آن است كه تنها از قدرت او كمك بگيريم و به او توكّل كنيم. ياد او نشانه مهر او و عشق به اوست.
56 نماز و روح بزرگ
انسان در نماز خداوندى را حمد و سپاس مى كند كه خالق تمام هستى است. سرچشمه تمام رحمت ها و بركات است. مالك روز قيامت است. كسى كه حمد و ثناى خود را نثار اين وجود مقدّس با اين خصوصيات مى كند هرگز حاضر نيست براى هر چيز پست و جزئى و در برابر هر قدرت ناچيزى ستايش كند. زبانى كه ثناگوى خالق هستى شد، ديگر تن به ثناگويى هر نالايقى نمى دهد. فراموش نكنيم كه امام حسين عليه السلام فرمود: كسى كه وصل به پيامبر صلى الله عليه وآله باشد و از دامن زهراعليها السلام برخاسته باشد، بيعت يزيد را نخواهد پذيرفت. آرى ... ستايش او نه ديگران، ثناى او نه طاغوت ها، ثناى او براى ربّ العالمين بودنش، الرّحمن الرّحيم بودنش، مالك يوم الّدين بودنش، ديگران چه و كه هستند و چه قدرتى دارند كه من ثناگوى آنها باشم؟ به خصوص كه مسلمان مى داند اگر ظالمى ستايش شود عرش خداوند به لرزه در مى آيد. بنابراين ثناى او، آنچنان روح بزرگى به ما مى دهد كه ديگر حاضر به ثناى ديگران نمى شويم و اين روح بزرگ را از نماز و حمد مى توان تحصيل كرد. حيف كه ما با توجّه نماز نخوانديم و مزه نماز را نچشيديم.
57 نماز و الگوپذيرى
در نماز با گفتن «صراط الذين انعمت عليهم» از خداوند مى خواهيم كه الگوى ما را كسانى قرار بده كه مورد لطف تو هستند، تو را شناختند و به تو عشق ورزيدند، در راه تو گام برداشته و استقامت كردند و از تو جدا نشدند. بر اساس آيه 69 سوره نساء كسانى كه خداوند به آنها نعمت داده، عبارتند از: انبيا و شهدا و صديّقين و صالحان. آرى نعمت واقعى همان ايمان و ارتباط با خداوند و گام در راه رضاى او برداشتن و در راه او فدا شدن است. نعمت هاى مادّى نصيب حيوانات هم مى شود «متاعاً لكم ولانعامكم» (54) مقام معنوى است كه به انسان ارزش مى دهد.
58 نماز همراه با آگاهى
قرآن درباره تسبيح ونماز ساكنان آسمان ها وپرندگان مى فرمايد: «كل قد علم صلواته و تسبيحه» (55) نماز آنها آگاهانه است. ولى در جاى ديگر خطاب به انسان ها مى فرمايد: «لاتقربوا الصلوة و انتم سُكارى حتّى تعلموا ما تقولون» (56) در حال مستى نماز نخوانيد تا بدانيد چه مى گوئيد. به همين دليل در روايات آمده است: عبادت عالم از عابد بهتر است. در اسلام به تجّار سفارش شده: «الفقه ثم المَتجَر» (57) اوّل مسائل حلال و حرام را فرا گيريد بعد به سراغ تجارت برويد. در آموزش نماز هم بايد سعى كنيم اسرار نماز را به نسل نو تعليم دهيم تا آگاهانه براى نماز قيام كنند.
59 نماز و جهاد
دستورات اسلام از يكديگر جدا نيست ولذا قرآن مى فرمايد: «لاتصلّ على احد منهم مات ابداً ولا تقم على قبره» (58) به جنازه فراريان از جبهه نماز نخوانيد: فراموش نمى كنم در ايّام دفاع مقدّس، جوانى وصيّت كرد كه اگر من شهيد شدم مرا دفن نكنيد مگر آن دو دسته اى كه با هم قهرند، آشتى كنند و اين جوان از خون مقدّس خودش به نفع اصلاح ذات البين استفاده كرد، در حالى كه مى توانست بگويد اگر شهيد شدم راضى نيستم فلان شخص يا گروه به تشييع جنازه من بيايد و بدينوسيله آتش فتنه را بيشتر و كينه ها را عميق تر نمايد.
60 نماز و نياز
آنجا كه كار و تلاش بيشتر است نياز به نماز بيشتر است. انسان معمولاً در شب ها خواب است و فعّاليتى ندارد، از اين رو از عشاء تا صبح نمازى واجب نيست ولى نياز معنوى انسان در روز بيشتر است. هوس ها، طاغوت ها، جلوه ها، حيله ها و تمام پرتگاه ها در روز جلوه ديگرى دارند و لذا اوّل روز و آخر روز بايد نماز خوانده شود وبراى وسط روز سفارش ويژه آمده است: «اقم الصلوة طرفى النهار» (59) دو طرف روز (صبح و شب) نماز به پا دار. «حافظوا على الصلوات و الصلوة الوسطى» (60) نسبت به تمام نمازها به خصوص نماز ظهر حفاظت كنيد. و مثل منافقين گرمى هوا را بهانه ترك جماعت قرار ندهيد. و از آنجا كه روزهاى جمعه و عيد ايّام فراغت است و معمولاً فساد در ايّام فراغت بيشتر به سراغ انسان مى آيد، سفارش به نماز جمعه و نماز عيد شده است. شايد بخاطر لطافت و ظرافت بيشترى كه روح دختر دارد و غبار و فساد در روح هاى لطيف زودتر منعكس مى شود، نماز دختران از 9 سالگى شروع مى شود. و هرگاه مشكل اضافه اى براى انسان پيش آمد سفارش به نماز بيشترى شده است. «واستعينوا بالصبر والصلوة»
لطفا منتظر باشید ...
