آثار مادي و معنوي نماز

در بهسازي زندگي

به قلم: رقيه گرگين

دانشجوي رشته ي شيمي كاربردي دانشگاه زاهدان

نماز از جمله عباداتي است كه اثرات مادي و معنوي بسيار زيادي در زندگي بشر دارد. مقدمات نماز از هنگام وضو تا پايان نماز هر كدام جزء به جزء فوايد و آثاري دارد كه در اين جا قادر به بيان همه­ي آن ها نيستيم و تنها به نكاتي چند اشاره مي­كنيم.

آثار بهداشتي نماز از جمله صحيح بودن پاك نگه داشتن بدن، لباس و جاي نماز و پرهيز از نجاست­ها كه موجب زدودن ميكروب­ها و آلودگي­ها از محيط زندگي و حفظ بهداشت جسماني است.

وضو سمبل طهارت عمومي بدن و موجب نشاط و سلامت است و مانند غسل، داراي آثار روحي و معنوي است و در پيشگيري و درمان بيماري هاي جسمي و رواني، اثر دارد.

البته نبايد اعمال عبادي را به خاطر اين فوايد اجرا كرد كه موجب بطلان آن خواهد شد، زيرا اگر كسي غسل و وضو كند. تا ضمن آن خنك شود يا از فوايد بهداشتي آن بهره­مند شود و يا قيام و ركوع و سجود كند تا ضمن آن حركات ورزش و نرمش اجرا كند نماز شرك­آلود خوانده است.

نماز بزرگ­ترين و محكم­ترين پناه­گاه معنوي است. نماز كه مشتمل بر عقل، علم، اختيار حس مسئوليت، اتكا به حضرت حق و قدرت بي­انتهاي او و قطع اميد از اغيار است. بزرگ­ترين و محكم­ترين سنگر اطمينان و آرامش و استنقاي روح انسان است.

از جمله آثار اخلاقي و تربيتي نماز پيام پرورشي پروردگار است. نماز بازدارنده از بدي­ها، معراج هر مومن پاكيزه، مايه­ي نزديكي هر انسان پرهيزگار به خدا، پاك­كننده گناهان، شستشو دهنده­ي جسم و جان، خاموش كننده­ي آتش دوزخ، بن اسلام، پايه دين، نردبان رسيدن به اوج كمال و انسانيت، مهم­ترين نماد دين، بهترين كارها و معيار سنجش اعمال است. اگر نماز قبول شود كارهاي ديگر هم پذيرفته مي­شود و اگر نماز رد شود كارهاي ديگر نيز مردود است.

وقت­شناسي و زمان­سنجي از مهم­ترين عوامل پيشرفت جوامع بشري است برنامه­ريزي هاي شخصي و اجتماعي بدون سنجيدن زمان و اوقات مناسب هر كار ممكن نيست و مي­توان گفت نماز وقت شناسي و زمان سنجي است.

نماز خواندن داراي خاصيت خودتاثيري و خودالقايي است. همان­طور كه از طريق تلقين مي­توانيم بر ديگران اثر بگذاريم. گاهي مي­توانيم خود را نيز تحت تاثير تلقين­هاي خود قرار دهيم. اسلام كه واقع­بيني خاص خود را دارد با وضع نماز و تنظيم برنامه آن، بهترين دستور علمي و عملي را براي تلقين حقايق و خوبي­ها به نمازگزار تدارك ديده است و با مقرركردن آن مسلمانان را موظف كرده است كه در هر شبانه روز پنج بار به خود تاثيري بپردازند و تلقين كننده­ي آن حقايق و خوبي­ها و وظيفه­ها به نفس خود باشند.

نماز برطرف كننده­ي كبر است. امام علي(ع) فرمودند: خدا، ايمان را براي پاك­كردن از نجاست شرك و نماز را براي پاكيزه كردن از پليدي كبر واجب كرد.

رسول خدا(ص) فرمود: «شيطان پيوسته تا وقتي­كه فرزند آدم بر نمازهاي پنج­گانه محافظت و مواظبت دارد از وي ترسان است و چون نمازها را ضايع كند بر او دلير مي­شود و او را در گناهان بزرگ مي­اندازد.»

نماز عامل سازنده­اي است كه پايداري و مقاومت انسان را در برابر فراز و نشيب هاي زندگي حفظ مي­كند و نمازگزار در برابر هر خير و شر، خوبي بدي، خويش را حفظ نموده و با هر بادي نمي­لرزد.

نماز حسّ مسئوليت و تقوا و پرهيزكاري و خداترسي و حق­شناسي را در انسان زنده مي­كند. نماز انسان را به ياد خدا و ياد دادگاه عدل او مي­اندازد. و گرد غبار خودپسندي و خودپرستي را از صفحه­ي دل او مي­شويد و او را از جهان محدود بيرون آورده و به جهان ماوراي طبيعت و به عالم پاكي­ها متوجه مي­سازد.

نماز وسيله­اي است كه انبياء(ع) و اولياي الهي در رفع هر مشكلي و دفع هر شرّي و دور ماندن از هر دشمني از آن استمداد مي­نمودند. نماز انسان را به قدرت لايزالي پيوند مي­دهد كه همه­ي مشكلات براي او سهل و آسان مي­شود، همين احساس سبب مي­شود كه انسان در برابر حوادث نيرومند و خونسرد باشد. نماز يك نهر روان و يك چشمه­ي كوثر است هم آتش­هاي گذشته را خاموش مي­كند و هم نمي­گذارد انسان بعداً گرفتار آتش شود هم جلوي بدي­ها را مي­گيرد و هم آن بدي هاي گذشته را از بين مي­برد يكي از بارزترين ذكر خداوند نماز است، عشق و محبت به خداست كه علاقه به امور دنيوي را از دل خارج مي­كند و شوق لقاي حق تعالي را در دل زنده­تر مي سازد. رسول خدا(ص) فرمودند: نماز اسلحه­اي است در برابر كافر.

نماز باعث بركت و رحمت الهي است خداوند سبحان در سوره ي انفال آيه 2و 3، پنج صفت براي مومنان بيان مي­كند كه يكي از آن اوصاف اقامه­­ي نماز است يعني نه تنها خود نماز مي­خواند بلكه ديگران را هم وادار به نماز مي­كند بعد براي آن ها چهار پاداش ذكر مي­كند كه يكي از آن پاداش­ها رزق كريم است لذا مي­فرمايد: «رزق كريم»

آثار نماز در عالم برزخ( قبر):

رسول خدا(ص) فرمودند: «نماز بين نمازگزاران و عزرائيل (سلام ا عليه) فرشته ي مرگ، شفاعت مي­كند. (تا نمازگزار راحت­تر جان بدهد)

«نماز در قبر مونس و همدم نمازگزار است»، « نماز فرش نمازگزار در قبر مي­شود».

آثار نماز در قيامت:

رسول خدا(ص) فرمود: «نماز واقعي و با حضور قلب در روز قيامت تاجي بر سر نمازگزاران است»، «نماز واقعي و با حضور قلب (در روز قيامت) نور چهره­ي نمازگزاران است»، «نماز با حضور دل، روز قيامت پوشش و مانعي بين نمازگزار و آتش دوزخ مي­گردد».

اميد است كه خداوند متعال ما را از نمازگزاران واقعي قرار دهد.