چگونه مقاله بنویسیم؟ نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

چگونه مقاله بنویسیم؟ - نسخه متنی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

چگونه مقاله بنويسيم؟

اركان مقاله نويسي

1 - وحدت موضوع

مقاله بايد حول يك موضوع مشخص نوشته شود. نبايد مرتب از اين شاخه به آن شاخه پريد و خواننده را در ميان داده هاي متفاوت و بي ربط سرگردان كرد.

2 - وحدت زمان

نويسنده بايد زمان مقاله را از ابتدا تا به انتها ثابت نگاه دارد. اگر قرار است رويدادي در دوران حاضر بررسي شود نبايد در ميانه ي مقاله به بررسي جوانب همان موضوع در عصر قاجار پرداخت. دقت شود اين امر تناقضي با آوردن مقايسه هاي تاريخي ندارد.

3- وحدت مكان

مكان مقاله نيز بايد ثابت نگاه داشته باشد. اگر مقاله درباره ي پديده اي در ايران نوشته مي شود نبايد در پايان، سر از تحليل همان موضوع در شيلي درآوريم!

4 - انسجام

يكپارچگي مهمترين ويژگي هر مقاله است كه به تمامي بخش هاي يك نوشتار بازمي گردد. كلمات و جملات در يك مقاله درست مانند حلقه هاي زنجير به يكديگر بسته اند. نويسنده بايد با هنر نويسندگي و قدرت استدلال خود، موضوع را بپروراند و خواننده را به نتيجه ي دلخواه برساند. هر گونه آشفتگي و پراكندگي در ساختار مقاله و نكات و جملاتي كه تكه تكه پايه هاي عرضه ي يك انديشه را تشكيل مي دهند، نويسنده ي مقاله را در موفقيت ناكام خواهد كرد.

5 - استنتاج

هر مقاله با هدف رساندن يك پيام نوشته مي شود. ممكن است نتيجه گيري در پايان مقاله و پس از بهره گيري از دلايل مختلف، آورده شود. ممكن است نويسنده پيام مقاله را در ابتدا بياورد و سپس به استدلال بپردازد. حتي ممكن است نويسنده زير فشار سانسور، با زبردستي منظور خود را در لابلاي پاراگراف هاي مطلب بگنجاند. اما به هر صورت مقاله بايد داراي نتيجه گيري باشد. تفاوت مهم مقاله و يادداشت در همين جاست. زيرا لزوماً در يادداشت نتيجه گيري خاصي وجود ندارد بلكه بيشتر تذكر و يادآوري يك موضوع مد نظر است.

تكنيك مقاله نويسي: شروع مقاله

آغاز مقاله از مهمترين بخش هاي يك مقاله است. زيرا همين بخش است كه مخاطب را به خواندن ادامه مطلب جلب مي كند. در واقع شروع يك مقاله ، حكم ويترين آن مقاله را دارد. اما همين قسمت يكي از سخت ترين بخش هاي مقاله نويسي ست. بيشتر مشتاقان مقاله نويسي نمي دانند چگونه نوشتار خود را آغاز كنند. براي اين بخش از مقاله روش هاي مختلفي وجود دارد:

1- ساده، مستقيم و خبري :

در اين نوع مقدمه، نويسنده در ابتدا موضوع را براي خواننده مطرح يا خبري را كه در مورد آن به ارائه نظر مي پردازد، بيان مي كند و در يك جريان منطقي-تشريحي با نتيجه گيري مقاله را به پايان مي برد.

مثال (1):

«مراكش، همسايه ي نگران الجزاير، كشوري كه به بيماري تروريسم مبتلاست از اوايل ماه سپتامبر، از مرزهاي شرقي اش بيشتر مراقبت مي كند. مراكش براي مسافران الجزايري رواديد وضع كرد. دولت الجزاير نيز بي درنگ به اقدام تلافي جويانه دست زد.»

مثال (2):

«قانون جديدي براي مطبوعات وضع كرده اند كه من هنوز شأن نزول آن را نمي دانم. اگر سمع قبول و همدلي و تفاهمي وجود داشته باشد با همان قانون قديم هم مي شد خيلي كارها كرد.»

دقت شود شكل مستقيم و خبري با خبردهي صرف تفاوت دارد. به عبارت ديگر خبردهي در آغاز مقاله بايد با ظرافت مقاله نويسي همراه باشد.

2 - نقل قول و اقتباس از افكار و عقايد ديگران :

در اين نوع مقدمه، نويسنده با يك جمله يا بند از نوشته يا افكار مشاهير علمي، ادبي، مذهبي و ... مقاله را آغاز مي كند. ممكن است نقل قول از يك آدم غيرمشهور و عادي هم باشد اما در هر حال نقل قول بايد با موضوع مقاله مرتبط باشد.

مثال (1):

«سخن كارل پوپر -دانشمند اتريشي- است كه خطرناكترين انديشه سياسي آرزوي خوشبخت ساختن انسان است و مصيبت زندگي اين است كه كوشش براي ساختن بهشت هميشه به ايجاد دوزخ منجر شده است.»

مثال (2):

«دكتر عباس ميلاني در پيشگفتار كتاب تجدد و تجدد ستيزي ، تجدد را همزاد انقلابي علمي معرفي مي كند و آنگاه مقاله نويسي را مولود و نمود تجدد مي خواند، او در ادامه مقاله نويسي را ملازم فردگرائي مي آورد كه خود زائيده و زاينده ي تجدد است.»

3- امثال و حكم و روايات :

نويسنده مي تواند مقاله را با يك مثل، حكايت يا روايت آغاز كند. بديهي است اين مثل يا حكايت بايد هم آوا با موضوع و هدف مقاله انتخاب شود:

مثال (1):

«مي گويند ترس برادر مرگ است ولي كسي نگفته پدر و مادرش كيست. پدر ترس جهل است. تا انسان نسبت به كسي و چيزي، يا محل و موضوعي بي اطلاع نباشد از آن نمي ترسد.»

مثال (2):

«از قديم گفته اند سگ زرد برادر شغال است. ظاهراً حكايت اين روزهاي ما هماهنگي تام و تمامي با اين مثل قديمي دارد.»

4- شعر :

آوردن قطعه شعري از شاعران كهن و نو به جذابيت مقاله كمك مي كند. در واقع شعر بيشترين معنا را با كمترين واژه ها ادا مي كند. قطعه شعر مي تواند هدف نويسنده را از مقاله در ابتداي نوشتار بياورد.

مثال (1):

«چه گام هايي

نه از بيم تير سربي دشمن

كه از بيم تير طعنه ي ياران خويشتن

در راه مانده است. (حميد مصدق)

آيا مي دانيد كه نشريه يا كتاب چطور منتشر مي شود. خيلي ساده است. عده اي از انسان هاي بزرگ (يعني تنومند) به جنگل مي روند ...»

مثال (2):

«اولين نامه ي تبريك كه رسيد يادم آمد كه هشت سال تمام از انتشار نگين مي گذرد. با اين شماره وارد نهمين سال مي شويم يعني سرگذشتي كه در نيمه اول خرداد 1344 شروع شد هنوز هم ادامه دارد.




  • اشك عارف ز سر گذشت و گذشت
    صد چنين سرگذشت مي گذرد



  • صد چنين سرگذشت مي گذرد
    صد چنين سرگذشت مي گذرد



در بدترين شرايط حالي و مالي بود كه انتشار نگين را شروع كردم.»

5 - وصفي :

مقاله نويساني كه قلم شان داراي قدرت تصويرپردازي و تشريح است معمولاً از اين روش براي شروع مقاله استفاده مي كنند. اين روش براي توصيف يك واقعه يا صحنه و عينيت بخشيدن به موضوع و خواننده را در صحنه قرار دادن، مورد استفاده قرار مي گيرد.

مثال (1):

«مصيبتي كه هم اكنون عراق در آن به سر مي برد، آوارگي كردهاي عراقي در شمال و شرق مرزهاي عراق با تركيه نيست، بلكه مصيبتي است براي خود رژيم عراق در بغداد.»

مثال (2):

«تراژدي بوسني به خون هاي ريخته شده ي مردم و ويراني يك كشور، محدود نمي شود. ميراث واقعي جنگ بوسني بطور مسلم در سرزمين هاي دوردست، سال ها احساس خواهد شد.»

شروع مقاله به تكنيك هاي گفته شده خلاصه نمي شود. ذهن خلاق و قريحه ي نويسنده قادر است با تلفيق روش هاي شروع مقاله ، خود روشي نو ابداع كند. به عنوان مثال مي توان روش مستقيم را با روش توصيفي تلفيق كرد و بر جذابيت آغاز مقاله افزود. به هر رو آغاز مقاله بخش حساس مقاله است. نويسنده بايد تصميم بگيرد طرح يك پرسش در آغاز مقاله شروع خوبي است يا ذكر سابقه ي موضوع و يا مقايسه ي بين دو موضوع مورد بررسي. مطالعه مقالات نويسندگان پُرسابقه و ممارست و تمرين در نوشتن، رفته رفته نويسنده ي مشتاق نوشتن را به سبك جذاب و دلخواه نزديك خواهد كرد.

در نگارش يك مقاله ي تحليلي، ابتدا حقايق مورد نظر و سپس نمونه ها و مثال هاي مربوط مطرح مي شود و به همراه استدلال ها و نتيجه گيري هاي منطقي، در يك روند مشخص با اشاره به چرايي و چگونگي يك موضوع، خواننده را به همراه خود مي كشد و در پايان او را با نظر نويسنده هم رأي مي كند و به ارائه ي راه حل مي پردازد. نويسنده مي تواند سبب نگارش مقاله يا جنبه هاي تازه ي موضوع مقاله را در نوشتار (يا در ابتداي آن) ذكر كند. نيز مي تواند سابقه ي و تاريخچه ي موضوع مقاله را بياورد اما در هر حال اين بخش بايد با ساختار و موضوع مقاله همخوان باشد و به حاشيه روي و تاريخ نويسي غيرضروري منجر نشود.

نويسنده بايد براي مقاله طرحي كلي تهيه كند. يعني نويسنده قبل از نگارش، فهرستي از آنچه مي خواهد بنويسند به صورت تيتروار تهيه مي كند. اين فهرست شامل اطلاعات مرتبط با موضوع مقاله ، سابقه ي موضوع و استدلال و دست آخر نتيجه يا راه حل مورد نظر است. در واقع در اين مرحله، نويسنده استخوان بندي مقاله را روي كاغذ مي آورد و سپس در حين نوشتن مقاله ، بسته به هر يك از تيترهاي تهيه شده، موضوع را تشريح مي كند و بسط مي دهد. هر يك از تيترهاي نوشته شده در اين فهرست مي تواند خود موضوع يك پاراگراف از مقاله باشد يا تنها نكته اي باشد كه نويسنده قصد دارد آن را گوشزد كند. منابع مكتوب يا شفاهي، كتاب هاي تاريخي، منابع اينترنتي و مقالات مرتبط با موضوع و نظاير اين ها، سر خط هاي خوبي در اختيار يك نويسنده قرار مي دهند.

نويسنده، مقاله را پاراگراف بندي مي كند تا فهم مطلب براي خواننده آسان شود. هر پاراگراف، گامي است كه نويسنده براي استدلال و مجاب كردن خواننده بر مي دارد تا در نهايت او را به نتيجه ي دلخواه برساند. ممكن است نويسنده از شماره يا عدد نيز در ابتداي پاراگراف استفاده كند. اين روش در دو صورت مورد استفاده قرار مي گيرد. نخست موقعي كه نويسنده قصد دارد دلايلي را به صورت زنجيروار به دنبال هم رديف كند. دلايلي كه از يك جنس هستند و با يكديگر توالي منطقي دارند و پس از هر پاراگراف، ديگري مطرح مي شود و گام به گام خواننده همراه نويسنده جلو مي رود. دوم آنكه نويسنده قصد دارد حقايقي را به دنبال يكديگر بياورد كه لزوماً از يك جنس نيستند يا با يكديگر توالي منطقي ندارند. مثالي مي زنم تا اين دو موضوع روشن شود. حالت اول شبيه زماني است كه در حال خواندن يك كتاب رُمان هستيم و با خواندن هر فصل يا هر برگ به سراغ برگ بعدي مي رويم. در اين صورت هر فصل يا صفحه بعد از فصل يا صفحه ي قبلي مي آيد و با آن توالي منطقي دارد اما حالت دوم شبيه زماني است كه در آن واحد چند مقاله يا كتاب مرتبط با يك موضوع را جلو چشم مي گذاريم و همزمان آنها را مرور مي كنيم. در واقع موضوع را از زاويه ي حقايق به ظاهر متفاوت (اما در واقع مرتبط) نگاه مي كنيم. تحليل گر چيره دست اين حقايق به ظاهر نامربوط را به يكديگر پيوند مي دهد و نتيجه گيري مي كند.

طبيعي است زاويه نگاه نويسنده در كل مقاله تغييري نخواهد كرد. اگر نويسنده قصد دارد پديده اي را از زاويه جامعه شناسي نقد كند نمي تواند زاويه ي نگاه خود را در وسط مقاله به روانشناسي فردي همان پديده تغيير دهد مگر آنكه به صراحت با ميان تيترهاي مناسب يا عبارت هاي روشن تفاوت زاويه ي نگاه خود را يادآور شود. نويسنده مي تواند از ميان تيترها براي فهم بهتر مطلب كمك بگيرد. بيشتر مقالاتي كه در سايت بي بي سي منتشر مي شوند داراي ميان تيتر (بدون عدد) هستند.

يكي از مهمترين بخش هاي يك مقاله تيتر يا عنوان آن است. عنوان يك مقاله كلمه يا عبارتي است كه كل مقاله را معرفي مي كند و اولين نشانه اي است كه از يك مقاله ديده مي شود. اين موضوع به ويژه در فضاي اينترنت و به هنگام لينك به يك مطلب، اهميتي دو چندان مي يابد. تيتر يك مقاله بايد خواننده را ترغيب به خواندن مقاله كند و حس كنجكاوي او را برانگيزد. تيتر مي تواند يك كلمه اي، دو كلمه اي يا حتي يك جمله باشد و يا به صورت پرسشي، امري و يا نفي يك موضوع مطرح شود اما در هر صورت بايد موضوع و مفهوم و پيام مقاله را در خود جمع داشته باشد. به عنوان مثال اگر مقاله اي در مورد خشونت والدين عليه كودكان نوشته شده باشد مي توان از تيتر يك كلمه اي «خشونت»، دو كلمه اي «خشونت والدين»، چند كلمه اي «خشونت والدين با كودكان خطرناك است» و يا اگر كمي سليقه به خرج دهيم «بابا! مامان! رحم كنيد!» يا «كودكان زير تازيانه ي والدين» استفاده كرد.

© کپي رايت توسط .:مقاله نت.: بزرگترين بانك مقالات دانشجويي کليه حقوق مادي و معنوي مربوط و متعلق به اين سايت و گردآورندگان و نويسندگان مقالات است.)

برداشت مقالات فقط با ذکر منبع امکان پذير است.

/ 1