آیا می‌دانید رفتار امام سجاد علیه السلام
با غلامان چگونه بود؟
امام سجاد علیه السلام در شدیدترین لحظه خشم كه هیچ كس را یاراى خودداری نبود، خشم خود را فرو مىبرد و بخششهاى شگفتانگیز مىنمود. گویند: یكى از غلامان چوبى بر دوش داشت و از پلهها بالا مىرفت كه پایش لرزید و چوب بر سر یكى از فرزندان امام برخورد نمود و طفل از دنیا رفت. امام علیه‌السلام با اندوه فراوان بر بالین بچه حاضر شد. غلام از ایشان خواست كه به خاطر جدش رسول خدا صلى الله علیه و آله از اشتباه او درگذرد. امام علیه السلام در همان هنگام به خاطر نام پیغمبر صلى الله علیه و آله از گناه او درگذشت و او را در راه خدا آزاد كرد.(1) بىشك چنین گذشتى جز از معصوم سر نمىزند و حتى تصور آن نیز براى دیگران دشوار مىنماید.
در روایت دیگرى آمده است: آن حضرت غلامى داشت كه مستحق عقوبت بود؛ حضرت تصمیم به مجازات او گرفت. وقتى تازیانه به دست گرفت، فرمود:
«قل للذین آمنوا یغفروا للذین لایرجون ایّام الله» كنایه از این كه اگر طلب بخشش نمایى و قول دهى كه دیگر مرتكب عمل ناپسند نشوى، مجازات نخواهى شد! غلام كه دست پرورده آن حضرت بود و گویا درس «توحید افعالى» را از آن بزرگوار به نیكى آموخته بود، گفت: «من فردى نیستم كه از شما طلب بخشش كنم، من فقط امید به رحمت خدا دارم و از او مىترسم!» امام سجاد علیه السلام وقتى دید غلام، معارف را به درستى یاد گرفته و استعداد خدانگرى خود را به خوبى فعلیت داده، بىدرنگ او را آزاد كرد و پول زیادى نیز به او بخشید.(2)
نقل شده كه حضرت غلامى را سه بار صدا زد و فقط سومین بار پاسخ شنید، در این حال به غلام فرمود:
مگر صداى مرا نشنیدى؟
غلام گفت: چرا شنیدم!
امام فرمود: پس چرا جواب ندادى؟
پاسخ داد: چون از جانب شما احساس امنیت مىنمودم.
امام فرمود: خدایا! تو را سپاس مىگویم كه غلام را از من آسوده خاطر قرار دادهاى.(3)
امام با بردگان بر سر یك سفره مىنشست و با آنان غذا مىخورد. همه آنان از اخلاق و رفتار ایشان بهره مىبردند و اخلاق نیكوى امام را در خود تقویت مىكردند و رفتار خویش را با اخلاق زیباى ایشان مىآراستند. چنان كه بیشترشان منظور خود را با خواندن آیات قرآن كریم مىفهماندند. یك روز كنیزى بر دستان امام علیه السلام آب مىریخت و امام نیز دستان خود را مىشست، آفتابه افتاد و پوست دست ایشان را مجروح نمود، كنیز گفت: «والكاظمین الغیظ و العافین عن النّاس» حضرت بلافاصله صله یك سال او را پرداخت و كنیز را در راه خدا آزاد كرد.(4)
پی‌نوشت‌ها:
1. كشف الغمّه، ج 2، ص 292.
2. همان، ص 269.
3. شیخ مفید، الارشاد، ص 500.
4. ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ج3، ص154.
لینک مطالب مرتبط :
- پرتوى از مبارزات امام سجاد علیه السلام
- تربیت فرزند از دیدگاه امام سجاد (ع)
