كاروانسرای تاجرنشین

كاروانسرای تاریخی گلشن یزد یكی از كارونسراهایی است كه جزیی از بافت تاریخی بازار شهر یزد به شمار می‌رود و از دوره قاجاریه تاكنون فعالیت بازاریان یزدی درآن رونق دوچندانی دارد.

این كاروانسرا كه متعلق به دوره قاجاریه بوده و به ثبت آثارملی رسیده، درحد فاصل دو مكان تاریخی بازار پنجعلی و میدان خان واقع شده است.

كاروانسرای گلشن كه تماما از سنگ و آجر و حتی آجرهای خشتی در دو طبقه ساخته شده، دارای حجره‌هایی است كه هنوز كاسبان و بازاریان یزدی در آن فعالیت دارند. فروش دستمال یزدی و قالی عمده فعالیت افرادی است كه در این حجره‌ها به خرید و فروش می‌پردازند.

محوطه روباز كاروانسرا (حیاط) به صورت چند گوش است و در هر یك از ضلع‌های آن، چند صفه ساخته شده و بام بنا نیز آجر فرش است.

برای رسیدن به كاروانسرای تاریخی گلشن، دو راه پیش روی گردشگران است؛ اول عبور از میدان تاریخی خان كه شامل مدرسه، بازار و حمام است، این میدان وسیع و خوش‌طرح و سبك، از مكان‌هاى زیباى شهر یزد و یكى از آثار محمد تقى‌خان (متوفى در 1213) است.

در چهارسوى میدان، دكان‌هایى قرار دارد و پیش روى آنها سایبان راهرو گونه‌اى ساخته شده و سر در دكان‌ها هلالى شكل است. این میدان به قیصریه، به مسجد ریگ و نیز كاروانسرای گلشن راه دارد.

اما مسیر دوم قدم نهادن در بازار تاریخی پنجعلی است. زمانی كه وارد خیابان قیام می‌شوید در اواسط این خیابان بازار تاریخی پنجعلی قرار دارد كه در اواسط همین بازار و روبه‌روی حوزه علمیه برادران، می‌توان به این كاروانسرای زیبا و تاریخی رسید.

البته این روزها كاروانسرای تاریخی گلشن یزد هر از گاهی مورد تعرض جدی افرادی ناشناس قرار می‌گیرد. تعرض‌هایی كه به گفته كسبه بازار پنجعلی، معلوم نیست به چه علت و توسط چه كسانی صورت می‌گیرد.

از دیگر كاروانسراهای مطرح استان یزد می‌توان به كاروانسراهای ابوالقاسم، خان پنج، خراسانی، علی‌آباد، لب خندق، لرد باجوردی، مشیر، كرمانشاهان و كرمانی اشاره كرد.

همچنین قدیمی‌ترین كاروانسرای تاریخی یزد، كاروانسرای سنگی انجیره اردكان مربوط به دوره ایلخانی است. این بنا كه در ساخت آن از سنگ و در بعضی قسمت‌های آن از آجر استفاده شده، دارای پلان هشت‌ضلعی نامنظم است.

این كاروانسرا در بیابان انجیره، در مجاور راه قدیمی یزد به ساغند و طبس در فاصله تقریبی 500 متر از كاروانسرای آجری انجیره قرار گرفته و در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از جام جم