معرفی مساجد استان کرمانشاه

مسجد جامع کرمانشاه

این مسجد در بافت قدیم شهر کرمانشاه، در خیابان مدرس قرار دارد. از این مسجد تنها بخشی از شبستان آن باقی مانده است. این شبستان چهل و پنج طاق چشمه داشت و امروز تنها بیست و پنج طاق آن باقی مانده است. در سمت جنوبی مسجد، دو بالاخره وجود داشت که در گذشته مدرسه بود. مسجد جامع کرمانشاه از نظر ساخت شبیه مساجد دوره زندیه است و طبق کتیبه موجود در سال 1196 ه.ق مصادف با حکومت «علی مرادخان زند» ساخته شد. در قسمت جنوبی مسجد، مسجد دیگری با صحن و شبستان کنونی وجود دارد که به مسجد «ایمری» معروف است.

بانی این مسجد «امیر نظام زنگنه» از نوادگان «شیخ علی خان زنگنه» و از امرای دوره محمد شاه قاجار و اوایل سلطنت ناصر الدین شاه قاجار است.

مسجد حاج شهباز خان

این مسجد در بافت قدیم شهر کرمانشاه، در خیابان مدرس قرار دارد. مسجد دارای شبستانی بزرگ با دوازده ستون سنگی یک پارچه است. طاق های شبستان بر روی این ستون ها قرار دارند. برخی از طاق چشمه ها به شیوه معقلی کاری تزیین شده اند. این مسجد که سال ها محل زندگی و تحصیل طلاب علوم دینی و تبلیغات مذهبی بوده است، در سال 1235 ه.ق توسط «حاج شهباز خان» و شش برادرش – از بنیان گذاران طایفه حاجی زادگان – ساخته شد.

مسجد عمادلدوله

این مسجد یکی از با شکوه ترین مساجد قاجاریه شهر کرمانشاه است و در سال 1285 ه. ق توسط «امام قلی میرزا عمادالدوله» والی غرب در بازار زرگرها ساخته شد. این مسجد دارای صحن مرکزی است و در پیرامون آن، حجره هایی برای سکونت طلاب علوم دینی ساخته شده است. بازار و کاروانسرای عمادالدوله با صدها مغازه و حجره وقف بر مصارف این مسجد است.

پس از ساخت این مسجد، بانی آن یکی از درهای حرم حضرت علی(ع) را به کرمانشاه آورد و در این مسجد نصب نمود و به جای آن در نقره ای دیگری را وقف آستانه علوی نمود. این درگاه امروزه در مدخل مسجد و بازار زرگرها قرار دارد و به در «قاپی شاه نجف» مشهور است این درگاه چوبی به دوره صفویه تعلق دارد.

مسجد دولتشاه

این مسجد در محله فیض آباد و در خیابان کزازی شهر کرمانشاه قرا دارد و توسط محمد علی میرزا دولت شاه فرزند بزرگ فتحعلی شاه در کنار دیوان خانه این شهر که دوازده عمارت داشت، ساخته شده است. ستون های سنگی مارپیچ، محراب مقرنس کار شده و گچ بری های زیبای شبستان زنانه، به این مسجد زیبایی خاصی بخشیده است. در حال حاضر این مسجد محل سکونت و تحصیل طلاب علومی دینی است.

مسجد شاهزاده (شازده)

مسجد شاهزاده در اراضی معروف به چهار باغ شهر کرمانشاه قرار دارد و دارای شبستانی است که در داخل آن پانزده طاق چشمه دیده می شود. این طاق ها بر روی ستون های قطور آجری قرار دارند. این مسجد به دستور محمد علی میرزا دولتشاه ساخته شد.

مسجد جامعه پاوه

این مسجد تک مناره ای در خیابان امام محمد شافعی، در شمال شهر پاوه قرار دارد. این بنا ظاهراً بر روی بقایای یک آتشکده دوره ساسانی پی ریزی شده است. مسجد جامعه پاوه بدون صحن و از یک شبستان مستطیل شکل تشکیل شده است. ابعاد این شبستان 20×15 متر است و پانزده ستون چوبی دارد.

در سال های اخیر در محراب مسجد تعمیراتی صورت گرفته و شکل اصلی آن تغییر کرده است. همچنین ساختمان جدیدی به سبک مسجد «النبی» مدینه منوره به آن الحاق شده است. مردم محل بنای این مسجد را به صدر اسلام نسبت می دهند و بر این باورند که این بنا در روزگار خلیفه دوم و به دستور فرزندش «عبدالله بن عمر» بنا شده است.

مسجد عبدالله بن عمر

این مسجد یکی از مساجد صدر اسلام است و در روستای «شالان» از توابع ریجاب اسلام آباد قرار دارد. شالوده این بنا بر روی بنایی که به قبل از اسلام تعلق داشت، ساخته شده است. مسجد به شکل مستطیل و به ابعاد 7/10×18 متر است. شبستان مسجد دارای هشت ستون در دو ردیف موازی است. چهار ستون آن به شکل چهار ضلعی و به ابعاد 75×75 سانتیمتر است و چهار ستون دیگر که در یک امتداد قرار دارند، هر یک از سه بخش تشکیل شده است: بخش اول به شکل چهار ضلعی است و از کف مسجد تا ارتفاع سی سانتیمتر را در بر می گیرد، سپس بخش دوم. تا ارتفاع 20/2 متری به صورت استوانه است. در قسمت آخر نیز دوباره به شکل چهارضلعی دیده می شود. در بالای این دو ردیف ستون، دو الوار تراشیده شده ضخیم انداخته اند و سپس تیرهای افقی را روی آن ها قرار داده اند. محراب مسجد بر خلاف سایر مساجد اسلامی از دیوار جنوبی بیرون نیامده، بلکه به وسیله گچ بری به دیوار مسجد اضافه شده است. منبر پنج پله ای مسجد پشت به محراب ساخته شده و مصالح آن سنگ و گچ است.

مناره مسجد بعدها در قسمت جنوب غربی پشت بام ساخته شده است. راه ورودی به مناره هم از پشت بام مسجد است. این مناره دارای بیت و یک پله مثلثی شکل است. در بالا آن نیز گنبدی مخروطی قرار دارد. مدخل مناره طاق گهواره ای شکل دارد و قسمت بالای نمای خارجی آن با چوب و گچ تزیین شده است.

منبع: سازمان میراث فرهنگی استان کرمانشاه

تهیه و تنظیم: زهره پری نوش

لینک :