تبیان، دستیار زندگی
آیین‌ها و مراسم سوگواری انعكاسی از باورهای اقوام مختلف هستند و شاید بتوان آنها را یكی از مهم‌ترین نمادهای هویت اجتماعی افراد به شمار آورد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انواع سوگواری‌ها در دنیا


آیین‌ها و مراسم سوگواری انعكاسی از باورهای اقوام مختلف هستند و شاید بتوان آنها را یكی از مهم‌ترین نمادهای هویت اجتماعی افراد به شمار آورد.


مراسم تدفین در اكثر كشورها پرهزینه است

تشییع پیکر شهید ژاله

با وجود اختلافات زیاد میان ساكنان كشورهای مختلف دنیا از نظر فرهنگ، آداب و رسوم، عقاید و باورها،‌ زمانی كه صحبت از برگزاری مراسم عزاداری یا تدفین می‌شود، همه دنیا به یك‌باره یك‌رنگ می‌شوند و در این‌جا دیگر مهم نیست كه برگزار‌كننده این مراسم یك ایرانی باشد یا یك اروپایی یا حتی یك آفریقایی؛ بلكه مهم این است كه همه افراد ساكن این كره خاكی پهناور تلاش می‌كنند با برگزاری مراسم عزاداری به نحوی شایسته، علاقه و احترام خود را به فرد متوفی نشان دهند.

با وجود این، آیین‌ها و مراسم سوگواری انعكاسی از باورهای اقوام مختلف هستند و شاید بتوان آنها را یكی از مهم‌ترین نمادهای هویت اجتماعی افراد به شمار آورد.

در كشور ما رسم بر این است كه به مناسبت درگذشت اقوام و نزدیكان از سوی خانواده فرد متوفی آیین‌ها و مراسمی با عنوان آیین‌های سوگواری و مراسم ختم به نشانه علاقه و احترام به فرد متوفی برگزار شود. برگزاری مراسم سوم، هفتم و چهلم از جمله آیین‌های عزاداری به سبك شیوه ایرانی هستند. پذیرایی از تشییع‌كنندگان و عزاداران حاضر در مراسم سوگواری با حلوا و خرما نیز یكی از دیگر رسوم اصلی آیین‌های عزاداری ایرانی است كه هر یك از آنها نمادی از غذاهای بهشتی هستند. در ایران برخلاف سنت دیرینه اقوام عرب كه مرده را شب‌هنگام به خاك می‌سپارند، مراسم تدفین در روز و پیش از غروب آفتاب انجام می‌شود و چنان‌چه فردی پس از غروب آفتاب از دنیا رفته باشد، یا تهیه تداركات لازم برای خاكسپاری تا غروب آفتاب به طول انجامد، مراسم تدفین در روز بعد انجام خواهد شد.

پوشیدن لباس سیاه در مراسم تدفین از جمله رسوم مشترك در كشورهای مختلف است و هندی‌ها تنها قومی هستند كه در این مراسم لباس سفید می‌پوشند. در اغلب كشورها، خانواده فرد متوفی با كناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی، احترام و علاقه خود را به فرد متوفی نشان می‌دهند و اگرچه در سال‌های اخیر بسیاری از آیین‌های سنتی در برگزاری این مراسم به دست فراموشی سپرده شده‌اند، اما همچنان مراسم ترحیم و عزاداری از تشریفاتی‌ترین و پرهزینه‌ترین مراسم‌‌هاست.

در بیشتر كشورها برگزاری مراسم عزاداری سه تا هفت روز به طول می‌‌انجامد؛ اما در هند این مراسم از نخستین روز پس از سوزاندن جسد فرد متوفی آغاز شده و تا سیزده روز ادامه پیدا می‌كند.

تدفین و ترحیم پانزده‌هزار دلاری

خاكسپاری

براساس بررسی‌های آماری انجام‌شده، برگزاری مراسم عزاداری یكی از چهار هزینه بسیار سنگین زندگی در اغلب كشورهای دنیاست. شاید برایتان جالب باشد بدانید كه اگر خانواده یك متوفای آمریكایی بخواهند مراسم تدفین را به شیوه سنتی برگزار كنند، باید بیش از پانزده هزار دلار هزینه كنند و از آن‌جا كه بسیاری از آمریكایی‌ها بر این باورند كه هزینه اختصاص‌‌یافته برای مراسم عزاداری، نشان‌دهنده میزان علاقه فرزندان و وابستگان فرد متوفی است، معمولا خانواده نهایت تلاش خود را می‌كنند تا این مراسم به نحوی شایسته و با صرف هزینه‌ای قابل توجه برگزار شود. اگرچه ساكنان آمریكا می‌توانند به جای برگزاری مراسم سنتی مراسمی شخصی و خصوصی برای تدفین بستگان خود برگزار كنند تا بخشی از بار مالی مراسم تدفین را كاهش دهند.

در میان هزینه‌های اختصاص‌یافته برای مراسم تدفین و عزاداری، خرید تابوت و آرامگاه از بخش‌های ثابت برگزاری مراسم تدفین به شیوه سنتی هستند كه در اغلب ایالت‌های آمریكا، تامین آنها بیش از شش‌هزار دلار هزینه در بر خواهد داشت كه اگر هزینه‌های خرید گل، آگهی ترحیم، كارت‌های دعوت برای حضور در مراسم تدفین و همچنین اجاره اتومبیل‌های لیموزین تشریفاتی را هم به آنها اضافه كنیم، جمع این هزینه‌ها گاهی تا بیش از پانزده‌هزار دلار افزایش خواهد یافت.

ساكنان كشورهای اروپایی نیز اگر بخواهند مراسم تدفین را به شیوه سنتی برگزار كنند، باید بیش از ده‌هزار دلار هزینه كنند. در اغلب كشورهای اروپایی شركت‌هایی كه با هدف برگزاری مراسم تدفین راه‌اندازی شده‌اند، ارائه خدمات مراسم تدفین و عزاداری را بر عهده دارند كه البته باید هزینه آماده‌سازی و پوشاندن لباس به فرد متوفی را نیز به هزینه‌هایی كه این شركت‌ها از خانواده متوفی دریافت می‌كنند، اضافه كرد.

اگر بخواهیم هزینه اجاره غسالخانه اختصاصی برای آخرین دیدار بازماندگان با متوفی، اجاره خودرو برای انتقال تابوت به محل تدفین هزینه و خرید سنگ آرامگاه را هم به مجموع این هزینه‌ها اضافه كنیم، بی‌شك می‌توانیم برگزاری مراسم تدفین را یكی از پرهزینه‌ترین مخارج زندگی اروپایی‌ها به شمار آوریم. انگلیسی‌ها برای برگزاری چنین مراسمی بدون در نظر گرفتن هزینه خرید گل و اجاره لیموزین، بیش از 1200 پوند هزینه می‌كنند. علاوه بر این خانواده متوفی باید برای خرید یك قبر در گورستان‌های كشور انگلیس به طور متوسط 1500 پوند پرداخت كنند. چنین محدودیت‌هایی موجب شده است امروزه بسیاری از اروپایی‌ها به جای برگزاری مراسم تدفین به شیوه سنتی ـ كه مستلزم صرف هزینه‌های قابل توجهی است ـ روش‌های جدیدی را برای برگزاری این مراسم انتخاب كنند كه در اغلب آنها آرامگاه فرد متوفی در یكی از مكان‌های مورد علاقه او مانند پارك یا ساحل دریا قرار می‌گیرد و به این ترتیب بسیاری از هزینه‌ها مانند هزینه اجاره مكانی مناسب برای برگزاری مراسم یا هزینه خرید قبر از دوش بازماندگان برداشته خواهد شد. البته باید در نظر داشت كه گاهی باورهای عمومی نیز به افزایش این هزینه‌ها دامن می‌زنند. برخی از افراد بر این باورند كه تابوت‌های ارزان‌قیمتی كه كمتر از هزار دلار ارزش داشته باشند، تنها برای افراد مستمندی هستند كه از استطاعت مالی برخوردار نباشند و این باور افراد عزادار را به تقبل هزینه‌های بیشتر تشویق می‌كنند.

گران‌ترین مراسم برای ژاپنی‌ها

خاكسپاری

برگزاری مراسم تدفین و ترحیم در كشور ژاپن مستلزم رعایت آداب و رسوم خاصی است كه موجب شده مراسم تدفین در این كشور به عنوان گران‌ترین هزینه‌های مراسم ترحیم در سطح دنیا به ثبت برسد. هزینه متوسط برگزاری مراسم تدفین و عزاداری به سبك ژاپنی، حدود چهارده‌هزار دلار برآورد شده است كه هزینه قابل‌توجهی است. دستمزد سرسام‌آور موبدهای ژاپنی از جمله عواملی است كه نقش مهمی در افزایش هزینه‌های مراسم تدفین در این كشور داشته است. موبدها كه برگزاری مراسم تدفین و انجام دعاهای مربوط به این مراسم را برعهده دارند، مبلغی در حدود هفت‌هزار دلار دستمزد می‌گیرند. در كشور ژاپن اهمیت برگزاری این مراسم به اندازه‌‌ای است كه 45هزار مكان به طور اختصاصی برای برگزاری مراسم تدفین در نظر گرفته شده است و با توجه به این كه باور عمومی ژاپنی‌ها این است كه هرگونه درخواستی مبنی بر تخفیف در هزینه‌های برگزاری مراسم، نشانه بی‌احترامی به فرد متوفی است، در اغلب موارد خانواده‌ها تا پایان مراسم هیچ سؤالی درباره هزینه‌ها نمی‌كنند.

مسیرهای طولانی خاك‌سپاری در آفریقا

خاكسپاری

كشورهای آفریقایی نیز مبالغ قابل توجهی را به برگزاری مراسم تدفین و عزادارای مردگان خود هزینه می‌كنند و هر آن‌چه در توان دارند به كار می‌گیرند تا این مراسم از شكوه و جلالی كه شایسته نام خانوادگی فرد متوفی باشد، برخوردار شود. حضور در مراسم عزاداری برای اقوام ساكن آفریقا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به گونه‌ای كه اغلب مردم برای شركت در مراسم خاكسپاری مسیرهای طولانی را پشت سر می‌گذارند تا هر طور شده برای احترام به خانواده متوفی در این مراسم حضور داشته باشند. امروزه در كشورهای آفریقایی، شركت‌های تجاری تازه‌تأسیس، برگزاری مراسم خاكسپاری و رفت‌و‌آمد بازماندگان را برعهده گرفته‌اند. آفریقایی‌ها بر این باورند كه جسد متوفی حتما باید به محل تولدش بازگردانده شود تا به آرامش ابدی برسد و از این رو بخشی از مراسم عزاداری یا تدفین شامل آیین بدرقه متوفیان به زادگاه‌شان است. براساس بررسی‌های انجام شده، بیش از ده درصد از سفرهای روزانه بین شهری در آفریقای جنوبی، برای شركت در مراسم تدفین است و شاید بتوان گفت مسافرت‌هایی كه برای حضور در مراسم تدفین انجام می‌شود، بیش از دو برابر سفرهای تجاری است.

به‌رغم این كه بسیاری از ما انسان‌ها تلاش می‌كنیم هرطور كه شده هزینه‌هایی را كه به نوعی تشریفات تلقی می‌شوند از زندگی خود دور سازیم، باید پذیرفت كه این هزینه‌ها جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما انسان‌ها هستند كه در اغلب موارد هیچ راه‌گریزی از آنها وجود ندارد. تشریفات در مراسم تدفین و ترحیم نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و شاید بتوان گفت هیچ كشوری در سطح دنیا از این قاعده مستثنی نیست تا جایی كه در كشور اندونزی بستگان متوفی می‌توانند در صورت نداشتن توانایی مالی تا زمانی كه هزینه لازم برای برگزاری این مراسم فراهم شود، مراسم تدفین فرد متوفی را به تاخیر اندازند.

منبع: جام‌جم‌آن‌لاین


باشگاه كابران تبیان ـ ارسالی از: hasantaleb