تبیان، دستیار زندگی

در نه صورت اگر در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند بايد فكرنمايد، پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد همان طرف را بگيرد و نمازرا تمام كند و گرنه به دستورهايي كه گفته مي شود عمل نمايد و آن نه صورت از اين قرار است : اول : آنكه آیت الله گلپایگانی: بعد از تمام شدن ذكر واجب سجده دوم ... بعد از سر برداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده و يك ركعت ديگر بخواند و نمازرا تمام كند و بعد از نماز آیت الله گلپایگانی: بنابر احتياط واجب يك ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد. يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به دستوري كه بعد گفته مي شود بجا آورد.

اگر يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد نبايد نماز را بشكند وچنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است پس اگر پيش از انجام كاري كه نمازرا باطل مي كند آیت الله گلپایگانی: مثل پشت به قبله كردن ... مثل روگرداندن از قبله ، نماز را از سر گيرد نماز دومش هم باطل است . و اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند مشغول نماز شود نمازدومش صحيح است .

اگر يكي از شكهايي كه نماز احتياط بر آنها واجب است در نماز پيش آيد،چنانچه انسان نماز را تمام كند و بدون خواندن نماز احتياط، نماز را از سربگيرد، معصيت كرده است . پس اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل مي كندنماز را از سر گرفته ، نماز دومش هم باطل است ، و اگر بعد از انجام كاري كه نمازرا باطل مي كند مشغول نماز شده ، نماز دومش صحيح است .

وقتي يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد، چنانكه گفته شد بايد فكركند، ولي اگر چيزهايي كه به واسطه آنها ممكن است يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا شود از بين نمي رود، چنانچه كمي بعد فكر كند، اشكال ندارد، مثلا اگر در سجده شك كند مي تواند تا بعد از سجده فكر كردن را تأخير بيندازد.

اگر اول گمانش به يك طرف بيشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوي شود بايد به دستور شك عمل نمايد، و اگر اول دو طرف در نظر او مساوي باشد و به طرفي كه وظيفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف ديگر برود بايد همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند.

كسي كه نمي داند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر اومساوي است ، آیت الله گلپایگانی: اگر احتمال مي دهد به يك طرف گمانش زيادتر باشد، بايد آن طرف رابگيرد، و الا به دستور شك عمل كند. بايد احتياط كند و در هر مورد، احتياط بطور مخصوصي است كه دركتابهاي مفصل گفته شده است .

اگر بعد از نماز بداند كه در بين نماز حال ترديدي داشته كه مثلا دو ركعت خوانده يا سه ركعت و بنا را بر سه گذاشته ، ولي نداند كه گمانش به خواندن سه ركعت بوده يا هر دو طرف در نظر او مساوي بوده ، آیت الله گلپایگانی: خوب است نماز احتياط را بخواند. به احتياط واجب بايد نمازاحتياط را بخواند.

اگر موقعي كه تشهد مي خواند يا بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده رابجا آورده يا نه و در همان موقع يكي از شكهايي كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مي باشد براي او پيش آيد، مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، آیت الله گلپایگانی: چنانچه به دستور آن شك عمل كند، نمازش صحيح مي باشد. به احتياط واجب بايد به دستور آن شك عمل كند و نمازش را هم دوباره بخواند.

اگر پيش از آنكه مشغول تشهد شود يا در ركعتهايي كه تشهد ندارد پيش ازايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، و در همان موقع يكي از شكهايي كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است برايش پيش آيد، نمازش باطل است .

اگر موقعي كه ايستاده ، بين سه و چهار يا بين سه و چهار و پنج شك كند ويادش بيايد كه دو سجده يا يك سجده از ركعت پيش بجا نياورده ، نمازش باطل است .

اگر شك او از بين برود و شك ديگري برايش پيش آيد، مثلا اول شك كندكه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بعد شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ،بايد به دستور شك دوم عمل نمايد.