مسئول تنبیه ،دوست داشتنی نیست
بدترین اشتباهی که در مورد یک پدر در خانواده صورت می گیرد این است که پدر مسئول تنبیه می شود . چنانچه مادر خانواده ای از فرزند رنجیده شود ،او را به تنبیه شدن توسط پدر تهدید کند،به روابط پدر و فرزند آسیب رسانده است .این کار از پدر یک انتقام گیرنده می سازد .
در چنین خانواده ای پدر به عنوان مسئول تنبیه و خشونت شناخته می شود .آیا چنین پدری دوست داشتنی است ؟
وقتی مادر در خشم و ناراحتی نام پدر را می برد و از او کمک می خواهد دو جریان روی فرزند تاثیر گذار می گردد. یکی عکس العمل پدر است و دیگری تاثیر این شکایت و ارجاع به سمت پدر .که دومی متاثر از اولی یعنی متاثر از عکس العمل پدر می تواند از بد تا خیلی بد متغیر باشد. به فرض آنکه پدر بهترین واکنش موجود را هم نشان بدهد ،بازهم همین ارجاع خشم آلود به سمت پدر، نوعی نگرش منفی در فرزند نسبت به پدر به وجود می آورد .اگر پدر درخواست مادر را با خشونت به فرزند پاسخ دهد ،این جریان بدترین تاثیر خود را در روابط پدر و فرزند می گذارد و او را از پدر متنفر و گریزان می کند .اما اگر دخالت پدر نوعی ارشاد همراه با محبت باشد ،اگر چه کار بسیار خوبی است اما باز هم بی اشکال نیست .این کار فرصت یک برخورد آنی و مناسب را در حین بدرفتاری فرزند از بین می برد همچنین پدر را نیز نزد فرزند ضعیف می کند.
وقتی فرزندان را با واژه پدر تهدید می کنیم ،هم به فرزند القاء کرده ایم که باید از پدر بترسی و هم به پدر القاء کرده ایم که باید خشونت نشان بدهی.این القائات تاثیر روانی خود را خواهد گذاشت .لذا اگر قرار است از پدر کمک گرفته شود لازم نیست به صورت تهدید به فرزند اعلام شود .بلکه مادر حتی وقتی به پدر می گوید طوری حرف خود را مطرح کند که معلوم باشد مادر نگران است و تنها قصد اصلاح دارد .نه اینکه خشمگین است و قصد انتقام گرفتن دارد و پدر را وسیله انتقام قرا داده است .
بنابراین ما به هیچ وجه مخفی کردن کارهای فرزندان را از سمع و نظر پدر توصیه نمی کنیم بلکه تنها توصیه می کنیم فرزندان را به وسیله پدر تهدید نکنید. از پدر یک عامل خشن نسازید .حتی اگر پدر شخصیتی خشن دارد شما آن را بیش از حد جلوه نداده و به رخ فرزندان نکشید .پدر در حالت معمول هم به دلیل دور بودن نسبی از خانواده و نبودن در کنار فرزندان ،انس کمتری با فرزندان دارد لذا لازم است با تعریف از فرزندان نزد پدر، و تعریف از پدر نزد فرزندان، و زنده کردن فرصتهای عاطفی بین پدر و فرزندان ،به رابطه بهتر بین ایشان کمک کرد.
انضباط بخشی پدر، عامل پیش گیری از تنبیه
چنانچه پدری قصد تنبه دارد بهتر است اصولی را رعایت کند تا به عنوان عامل تنبیه مورد نفرت فرزندان قرار نگیرد.
بهترین شکل تنبیه ،تنبیه طبیعی است که محصول فعل نادرست فرزند باشد.وقتی فرزندی چرخ خود را با وجود همه ی اخطارهای والدین خراب می کند ،بهترین تنبیه او این است که چرخش خراب بماند و نتواند از آن استفاده کند. در این صورت او رابطه تنبیه را با فعل خود درخواهد یافت و بدون اینکه کسی را جز خود مقصر بداند به نتیجه طبیعی اعمال بد معتقد خواهد شد.
در این صورت نقش پدر روشن است .اگر پدر لازم می داند فرزندخود را تنبیه کند تنها کاری که باید انجام دهد این است که بگذارد فرزندش نتیجه طبیعی اعمال خود را درک و لمس نماید و از دخالتهای بیجا بپرهیزد.
البته این نوع تنبیه در برخی موارد کارساز است در بسیاری از موارد ما نمی توانیم و نباید صبر کنیم تا کار بجایی بکشد که فرزند ما با نتیجه منفی عمل خود روبرو شود .مثلا فرزندی که اوقات فراغت خود را به دور از محیط خانواده و با دوستانش سپری می کند ،در صورتیکه تخلفی انجام دهد مثلا دیر به خانه بیاید و مشکوک عمل کند،دیگر نمی توانیم او را به حال خود رها کنیم تا نتیجه طبیعی عمل خود را ببیند بلکه هر چه سریعتر باید جلوی انحراف او گرفته شود.
در این موارد بدترین کاری که پدر می تواند انجام دهد این است که از اقدامات پیش گیری کننده غافل شود و وقتی فرزند مرتکب عمل خلاف شد ،آن گاه با تنبیه او،قصد جبران داشته باشد .اگر پدر همگام با فرزندان در امر تربیت پیش رود و از وظیفه پدری خود غافل نشود و بچه ها از نظارت و کنترل دائمی پدر مطمئن باشند ،چه بسا از تخلفات پرهیز کنند و کار به مرحله تنبیه هم کشیده نشود. انضباط بخشی پدر به همراه قاطعیت او در اجرا ،می تواند مانند واکسنی ،فرزندان را از افتادن در دام انحرافات نجات دهد .مادر نیز باید با این رویه ،همکاری فعال و صحیحی داشته باشد اول اینکه خود مطیع پدر بوده و در برابر او سرکشی نکند تا الگوی بدی برای فرزندان نباشد .دوم می تواند به شکل شورایی ،(نه به شکل دادگاهی) پدر را در جریان چگونگی رفتار فرزندان قرار دهد .
انسی نوش آبادی
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط :
