تبیان، دستیار زندگی
دعا آدابی دارد مثلاً فرد باید ابتدا حمد خدا را بگوید، صدقه بدهد، استغفار و توبه کند و بعد درخواست خود را مطرح کند. این‌ها شرایط دعا است که در روایات توصیه شده و شرط مهم اجابت دعا این است که فرد در قلب خود غیر از خدا را موثر نداند و فقط از او بخواهد. رو
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سحر چیست؟/رواج برخی ذکرهای عجیب


باور عمیق دینی، مانع و سد محکمی در مقابل تحرکات منفی بیرونی است.


رمالی و سحر
استفاده افراد از کتاب‌های دعا

دعا یعنی ارتباط با خدا، یعنی اظهار نیاز به درگاه خدا و درخواست اجابت، پس کلمات و زبان خاصی مطرح نیست کافی است هر فرد خواسته قلبی خود را بیان کند.

آداب دعا کردن

دعا آدابی دارد مثلاً فرد باید ابتدا حمد خدا را بگوید، صدقه بدهد، استغفار و توبه کند و بعد درخواست خود را مطرح کند. این‌ها شرایط دعا است که در روایات توصیه شده و شرط مهم اجابت دعا این است که فرد در قلب خود غیر از خدا را موثر نداند و فقط از او بخواهد.

روایاتی هست که در آن‌ها خواندن برخی دعاها توصیه شده و ثوابی برای خواننده آن وعده داده شده است. این دعاها دو کارکرد دارد ؛ یکی از کارکردهای آن در خواست است و دیگری آموزش روش دعا کردن. در واقع بسیاری از این دعاها معارف دینی را مطرح می‌کنند مثل دعاهای صحیفه سجادیه که مملو از معارف بلندی است که امام سجاد(علیه السلام) در قالب دعا به مردم آموزش داده‌اند.

در مجموع اینکه دنبال کلمات مجعول بروند وجه شرعی و عقلی ندارد. این‌ها شباهت به سحر دارد در حالی که در اسلام سحر حرام است

رواج برخی ذکرهای عجیب در بین افراد

آنچه ایراد دارد این است که مردم دنبال کلمات عجیب و غریبی باشند که مریضشان درمان شود یا مشکلشان حل شود. این کلمات عجیب به نام طلسم‌ها شناخته شده‌اند. البته در بعضی احادیث همچنین مواردی وجود دارد مثلاً در حاشیه مفاتیح‌الجنان هم نمونه‌هایی هست البته بعضی از آن‌ها سندهای محکمی هم دارند و لذا قابل استناد هستند. اما در مجموع اینکه دنبال کلمات مجعول بروند وجه شرعی و عقلی ندارد. این‌ها شباهت به سحر دارد در حالی که در اسلام سحر حرام است.

جایگاه سحر در اندیشه دینی

حرمت جادو

اینکه سحر چیست بین علما محل اختلاف است. اما بهترین توضیح را علامه طباطبایی مطرح کرده‌اند:

سحر از خانواده کارهای خارق العاده است، چون امور خارق العاده را عادت انکار می کند و بعیدش می شمارد، فی نفسه خارق العاده محال عقلی نیست. چون در امور عادی علت اسباب را به چشم سر مشاهده می شود ولی در امور خارق العاده اسباب آن از نظر حس پنهان است، چون بین تمام اشیاء ارتباط وجود دارد ، که مافوق اسباب حسی است، و تمام این اسباب به دست پروردگار است کارهای خارق العاده از جنس سحر و غیر سحر با ریاضت و مجاهده بدست می آید، که همه مستند به مبادئی نفسانی است وآثار اراده است. ولی سحر و کهانت همواره در مقابل قوی مغلوب می گردد و باطل می شود ولی کرامت اولیاء استجابت دعا که از امور خارق العاده است ، هرگز شکست نمی خورد.

سحر دوام ندارد و باطل می شود زیرا سحر کارش این است، غیر حق و غیر واقع را در حس مردم و انظار آنان به صورت حق و واقع جلوه دهد، چون این عمل فی نفسه کاری است باطل. چون خدای تعالی طبق سنت جاری ی که بر استقرار حق در عالم تکوین و اراده بر محو باطل دارد، زود امور باطل و سحر را باطل می کند، چون سحر از مصادیق اعمال فاسد و عمل فاسد مطابق مقتضای سایر حقایق عالم نیست. چون برخلاف جریان حقایق باشد، قهراً سایر اسباب عالم با همه قوی و وسایل مؤثرش با آن معارضه می کند و آن را محو و فانی می نماید.(ترجمه تفسیر المیزان ج 1 ص 128، همان مدرک ج 10 ص 161-162)

در مجموع نه شرعی و نه عقلی است که انسان دنبال مطالبی برود که سندی ندارد. متأسفانه مواردی از این‌گونه کتاب‌ها در کشور وجود دارد . بسیاری از این کتاب‌ها در پاکستان به صورت ارزان چاپ می‌شود و بعد هم در کشور ما توزیع می‌شود که متأسفانه هیچ نظارتی هم بر آن‌ها نیست.

منشا این کتاب‌ها به دهه 70 میلادی در غرب بر می‌گردد که این‌گونه مطالب به عنوان ادیان نوظهور یا جنبش‌های نو پدید دینی مطرح شد

ابزاری برای فهم اسناد کتب دعایی

امروزه ابزارهای فراوانی برای تشخیص منابع روایی این احادیث در اختیار هست و مثل قدیم لازم نیست برای یافتن یک کتاب مسافرت‌های طولانی انجام شود و با استفاده از نرم افزارها و جستجوی اینترنتی منابع روایات به سادگی قابل تعیین است. بنابراین مرجع یابی و منبع یابی کار دشواری نیست. معمولاً آن کتاب‌های دعایی که با استفاده از مفاتیح‌الجنان تدوین شده‌اند احادیث قابل استنادی دارند مگر آنکه دعاهایی ذکر شود که خلاف عقل و شرع باشد.

سابقه رواج کتاب‌هایی با مضمون فکر و تمرکز

منشا این کتاب‌ها به دهه 70 میلادی در غرب بر می‌گردد که این‌گونه مطالب به عنوان ادیان نوظهور یا جنبش‌های نو پدید دینی مطرح شد. در آن زمان گروه‌های مختلفی با برخی مفاهیم بودیسم آشنا و تلاش کردند این‌ها را در دنیای غرب شبیه سازی کنند. ما اخیراً با ترجمه‌هایی که شده با این‌ها آشنا شدیم اما اگر کسی با مفاهیم و اندیشه‌های دینی آشنا شود در مقابل این‌ها حالت انفعال نخواهد داشت و نگران کننده نیست.

فرآوری : زهرا اجلال

گروه دین تبیان


منابع :

خبرگزاری مهر

سایت کوفی ؛ابراهیم حسن زاده

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.